[[Plik:Zeligowski LOC 31862u.jpg|thumb|250px|[[Generał]] [[Lucjan Żeligowski]] (1865–1947), dowódca akcji zajęcia [[Wilno|Wilna]] w październiku 1920 r.]]
Pod koniec [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku]], gdy wojska polskie przechodziły do kontrofensywy znad [[Niemen|Niemna]], do [[Polska|Polski]] powracały ziemie utracone uprzednio na rzecz [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. Stało się sprawą jasną, że możliwe jest to również w przypadku ziem zajętych w lipcu 1920 roku przez wojska litewskie, które złamały zasadę neutralności i we współdziałaniu z Rosjanami przekroczyły [[Linia Focha|Linię Focha]], atakując wojska polskie i zajmując [[Troki|Troki (Nowe Troki)]] i stację [[Landwarowo]]. Pomogło to odciąć północnej armii polskiej linię odwrotu ku Oranom i Grodnu. W związku z faktycznym sojuszem litewsko-bolszewickim w dniu 6 sierpnia 1920 roku, rząd litewski i sowieckie władze wojskowe podpisały konwencję w sprawie przekazania Litwinom rejonu [[Święciany|Święcian]] i zamieszkanego w większości przez Polaków [[Wilno|Wilna]]. Było to nagrodą za wsparcie bolszewików w walce z północną grupą wojsk polskich. Na mocy wspomnianej konwencji wojska litewskie wkroczyły do Wilna w dniu 26 sierpnia, czyli już po zwycięstwie wojsk polskich nad [[Wisła|Wisłą]]<ref>„Wojna o wszystko. Opowieść o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920”, wyd. Demart, ISBN 978-83-7427-563-7, s. 236.</ref>.
W Polsce narastały głosy żądające przyłączenia Wileńszczyzny do Polski. Przedstawiciele niemal wszystkich partii politycznych byli w tej kwestii zgodni. Jak pisał krakowski „[[Czas (dziennik)|Czas]]”:
