Konstantyn V Kopronim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pufacz (dyskusja | edycje)
m link
Pufacz (dyskusja | edycje)
m linki
Linia 14:
'''Konstantyn V Kopronim''' (ur. [[718]], zm. [[14 września]] [[775]]) – od [[741]] [[cesarz]] [[cesarstwo Bizantyńskie|bizantyjski]] z [[dynastia|dynastii]] [[dynastia izauryjska|izauryjskiej]]. Jeden z największych [[ikonoklaści|obrazoburców]] bizantyńskich. Przydomek Kopronim (''kopros'' - łajno, ''onoma'' - imię) został mu nadany przez nieprzychylnych [[Ikonoklazm|ikonoklastom]] historyków<ref name="his">{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza|wydanie= |tom= 4|wydawca= Oficyna Wydawnicza FOGRA|miejsce= |rok= 2005|strony= 456|isbn= 83-85719-85-7}}</ref>.
 
Konstantyn V był synem [[Leon III Izauryjczyk|Leona III]] i jego żony Marii. Już w wieku dwóch lat 31 marca 720 roku został współcesarzem. Był nerwowy, niezrównoważony, namiętny, trapiony dolegliwościami, odważny, a zarazem okrutny dla przeciwników religijnych. Miał też talent dowódcy wojskowego. Pod niektórymi względami przerastał swojego ojca. Sytuacja na początku jego panowania nie była sprzyjająca. W czerwcu 742 roku nowy cesarz ruszył na wyprawę przeciw Arabom. Podczas przemarszu przez [[Tem (historia)|tem]] Opsikon, strategos tego temu [[Artabasdes]] napadł i pobił armię Konstantyna. Był to mąż Anny, siostry Konstantyna. To właśnie Artabasdes poparł Leona III, gdy był jeszcze uzurpatorem. Teraz sam ogłosił się cesarzem. W stolicy otworzono przed uzurpatorem bramy. W Konstantynopolu patriarcha Anastazjusz koronował Artabasdesa na cesarza. Nowy cesarz uczynił swojego starszego syna Nicefora współcesarzem, a młodszego Nicetasa naczelnym wodzem armii. Artabasdes zniósł też ikonoklazm. Tymczasem Konstantyn schronił się w [[Amorion]] u starych stronników ojca. W obawie przed uzurpatorem poparły Konstantyna temy Anatolikon i Trakesion. Uzurpatora poparły temy, gdzie strategosem był Armeniakon i Opsikon. Szerokie poparcie zyskał też w europejskich prowincjach cesarstwa na czele z temem Tracją. [[Ikonoklazm]] był tam znienawidzony. Artabasdes postanowił pokonać Konstantyna, lecz 27 maja 743 roku został pokonany pod Sardes. Wojska syna Artabasdesa zostały rozbite niedaleko Modryny. Wkrótce prawowity cesarz stanął we wrześniu 743 roku pod murami stolicy. Po krótkim oblężeniu Konstantyn 2 listopada wkroczył do stolicy. Uzurpator i jego dwaj synowie zostali ośmieszeni na hipodromie, a następnie oślepieni. Patriarcha Anastazjusz został też upokorzony jazdą na ośle głową do ogona, ale pozostał patriarchą. Stronnikom uzurpatora amputowano stopy lub dłonie, albo stracono. Tak skończyła się trwająca 16 miesięcy uzurpacja Artabasdesa, uznanego w Rzymie przez papieża za legalnego cesarza. W 746 roku cesarz wkroczył do Syrii, zajmując miasto [[Germanikea|Germanikeę]], miejsce urodzenia ojca. Rok później flota arabska z [[Aleksandria|Aleksandrii]] została pokonana w pobliżu Cypru[[Cypr]]u. Te świetne zwycięstwo i późniejsze triumfy cesarza nie były spowodowane tylko świetnym talentem dowódczym Konstantyna. W 750 roku po długiej wojnie domowej w kalifacie nastąpiła zmiana dynastii. [[Omajjadzi|Omajjadów]] zastąpili [[Abbasydzi]]. Stolicę przeniesiono z [[Damaszek|Damaszku]] do Bagdadu[[Bagdad]]u, a kalifat zaczął powoli się rozpadać na małe państwa. Arabowie nie byli już groźną potęgą.
 
Cesarz fortyfikacjami zabezpieczył sobie granicę z [[Bułgaria|Bułgarią]]. Uważał ją za przyszłego wroga Bizancjum i nie mylił się. Konstantyn koncentrował swoją uwagę na Bułgarach i Arabach, lecz nie na [[Longobardowie|Longobardach]]. W 751 roku zdobyli oni ostatecznie [[Rawenna|Rawennę]]. Papież Stefan II wiedział, że nie może liczyć na pomoc cesarza. Spotkał się więc 6 stycznia 751 roku w [[Ponthion]] w [[Galia|Galii]] z królem Franków [[Pepin Krótki|Pepinem Krótkim]]. Prosił tam o pomoc przed Longobardami zagrażającymi Rzymowi. Pepin pobił Longobardów w 756 roku, a dawne ziemie bizantyńskiego egzarchatu Rawenny przekazał papieżowi. W ten sposób powstało państwo kościelne, a cesarstwo straciło północną Italię. Konstantyn był o wiele bardziej zajęty wojnami przeciwko Arabom. W roku 752 odniósł zwycięską wyprawę przeciwko nim.
 
Na [[synod]]zie w Hierei (jeden z pałaców w azjatyckiej części Konstantynopola)<ref name="his"/> ([[754]]) zakazał przechowywania i wytwarzania jakichkolwiek dzieł sztuki związanych z kultem [[chrześcijaństwo|chrześcijańskim]]. [[Sobór w Hierei]] był wstępem do szeroko zakrojonej akcji niszczenia dzieł przedstawiających postaci [[święty]]ch, [[Święta Trójca|św. Trójcy]] etc., z [[kościół (budynek)|kościołów]] wyrywano ściany z [[mozaika]]mi, palono ilustrowane księgi, dziesiątki [[klasztor]]ów zamieniono w składy broni i [[koszar]]y, tysiące [[Zakon mniszy|mnichów]] przymusowo [[małżeństwo|ożeniono]] z byłymi [[nierząd]]nicami. W 752<ref name="his"/> wznowił ekspansje Bizancjum w kierunku [[Armenia|Armenii]] i [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. Natomiast w 763<ref name="his2">{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza|wydanie= |tom= 4|wydawca= Oficyna Wydawnicza FOGRA|miejsce= |rok= 2005|strony= 457|isbn= 83-85719-85-7}}</ref> roku pokonał Bułgarów pod Anchialos. W celu umocnienia północnych granic zbudował system twierdz i starał się podporządkować Bizancjum sąsiadujące z Bułgarią [[Słowianie|słowiańskie]] plemiona zamieszkujące [[Macedonia|Macedonię]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza|wydanie= |tom= 4|wydawca= Oficyna Wydawnicza FOGRA|miejsce= |rok= 2005|strony= 482|isbn= 83-85719-85-7}}</ref>. Jego plany podboju [[bułgaria|Bułgarii]] nie powiodły się ze względu na jego [[śmierć]] podczas kolejnej wyprawy do Bułgarii<ref name="his2"/> w [[775]] roku.