Libia w okresie rządów Mu’ammara al-Kaddafiego: Różnice pomiędzy wersjami

W latach 1986-1987 Libia toczyła w Czadzie tzw. [[Toyota War|wojnę Toyot]]. W Czadzie Libia wykorzystała Legion Islamski<ref>Geoffrey Leslie Simons, Libya and the West: from independence to Lockerbie, Centre for Libyan Studies (Oxford, England). s. 57</ref>, była to powołana w 1972 roku organizacja paramilitarna dążąca do utworzenia Wielkiego Państwa Islamskiego [[Sahel]]u. Legion składał się głównie z imigrantów z biedniejszych krajów Sahelu<ref>Nolutshungu, Sam C. (1995). Limits of Anarchy: Intervention and State Formation in Chad. s. 5 University of Virginia Press. ISBN 0-8139-1628-3.</ref> a także według niektórych źródeł z tysięcy [[Pakistan]]czyków i mieszkańców [[Bangladesz]]u którzy formalnie zostali zatrudnieni jako pracownicy cywilni w Libii<ref>J. Thomson, Mercenaries, Pirates and Sovereigns, s. 91</ref>. Legion uczestniczył też w akcjach zbrojnych w [[Uganda|Ugandzie]], [[Palestyna|Palestynie]], [[Liban]]ie i Syrii<ref>J.-P. Azam et al., Conflict and Growth in Africa, s. 168</ref>.

 

 

Dzięki dochodom płynącym z bogatych złóż ropy naftowej Libia stała się krajem niezależnym od Zachodu. Miliardy dolarów uzyskanych z ropy wydano na szkoły, drogi, domy, szpitale, rozwój rolnictwa oraz broń i popieranie ruchów narodowowyzwoleńczych. W 1981 roku, nowy prezydent USA [[Ronald Reagan]] nazwał Kadafiego "wściekłym psem Bliskiego Wschodu" i "międzynaroodwym pariasem". Zaostrzył stanowisko amerykańskie wobec Libii, błędnie uznając rząd tego kaju za marionetkowy reżim ZSRR<ref>Kawczynski 2011, s. 115–116, 120; Bruce St. John 2012, s. 179–180.</ref>. W sierpniu 1981 lotnictwo amerykańskie zestrzeliło na libijskich wodach terytorialnych dwa libijskie samoloty [[Su-17]] (wersja 22)<ref>Vandewalle 2008, s. 36; Kawczynski 2011, s. 118–119.</ref>. W odpowiedzi na to zamknięta została [[ambasada]] Libii w [[Waszyngton]]ie. Reagan wycofał z Libii część przedsiębiorstw amerykańskich co miało na celu zmniejszenie liczby Amerykanów przebywających w tym państwie<ref>Vandewalle 2008, s. 37; Kawczynski 2011, s. 117–118; Bruce St. John 2012, s. 180.</ref>. W marcu 1982 roku, USA wprowadziło [[embargo]] na libijską ropę<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 207–208; Vandewalle 2008, s. 37; Kawczynski 2011, s. 117-18; Bruce St John 2012, s. 181.</ref> a w styczniu 1986 roku rząd USA nakazał wszystkim firmom amerykańskim zaprzestania działalności w kraju mimo tego że w dalszym ciagu w Libi przebywało kilkuset pracowników pochodzących z Ameryki<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 27, 208; Kawczynski 2011, s. 117–118; Bruce St. John 2012, s. 176.</ref>. Pogorszone zostały również stosunki dyplomatyczne z Wielką Brytanią po tym gdy w nieznanych okolicznościach w Londynie w kwietniu 1984 roku zastrzelona została brytyjska policjantka Yvonne Fletcher a o jej zabójstwo oskarżeni zostali libijscy dyplomaci<ref>Blundy & Lycett 1987, p. 175–178; Vandewalle 2008, s. 37; Bruce St. John 2012, s. 209.</ref>. W 1986 roku, US Navy po raz kolejny rozpoczęła ćwiczenia w Zatoce Syrtyjskiej u wybrzeży Libii, rozwścieczeni Libijczycy podjęli się próby wojskowego odwetu za ćwiczenia, akcja nie udała się a Amerykanie zatopili kilka libijskich okrętów<ref>Kawczynski 2011, s. 121–122.</ref>. W tym samym roku Amerykanie oskarżyli Libię o zorganizowanię zamachu na dyskotekę w [[Berlin]]ie w 1986 roku, w zamachu zginęło dwóch amerykańskich żołnierzy. Reagan obarczając winą za zamach rząd Libii, zorganizował wojskowy odwet<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 4–5; Kawczynski 2011, s. 122.</ref>. Ruch ten skrytykowała [[CIA]], która uważała że większe zagrożenie dla interesów USA w regionie stanowi Syria a tak wzmocni tylko dobrą reputację Kadafiego, mimo rad CIA, rząd uznał Libię za "miękki cel" i zdecydował się na uderzenie<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 5–6.</ref>. Na arenie międzynarodowej Reagana wsparła Wielka Brytania, pozostali europejscy sojusznicy Amerykanów uznali natomiast atak za niezgodny z prawem międzynarodowym<ref>Harris 1986, s. 102; Kawczynski 2011, s. 123–125.</ref>. 15 kwietnia 1986 amerykańskie samoloty wojskowe rozpoczęły serię ataków powietrznych, akcja przeprowadzona zostałą pod nazwą ''Operation El Dorado Canyon''. Bombardowaniu uległy obiekty wojskowe w różnych częściach kraju, w ataku zginęło około 100 Libijczyków, w tym wielu cywilów<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 2–3, 7–12; Vandewalle 2008, s. 37; Kawczynski 2011, s. 127–129.</ref>. W roku 1988 nad [[Lockerbie]] w południowej [[Szkocja|Szkocji]] [[Katastrofa lotu Pan Am 103|eksplodował w powietrzu samolot pasażerski]] amerykańskich linii lotniczych [[Pan American World Airways|Pan Am]] – zginęło łącznie 270 osób. O zamach oskarżono libijskie służby bezpieczeństwa, czego dowiedziono podczas procesu, który zaczął się w 1999 roku. Zamach miał być odwetem za bombardowanie Libii. W 1989 dwa libijskie samoloty bojowe zostały zestrzelone przez wojsko Stanów Zjednoczonych na libijskim wybrzeżu<ref>Bruce St John 2012, s. 202.</ref>.