Tadeusz Hołówko: Różnice pomiędzy wersjami

Zamordowany podczas wakacji w pensjonacie [[Bazylianki|sióstr bazylianek]] w [[Truskawiec (miasto)|Truskawcu]] przez nacjonalistów ukraińskich ([[Dmytro Danyłyszyn]] i [[Wasyl Biłas]]) z [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]]. Decyzję o zamachu podjęła trójka [[Iwan Gabrusewycz]]-[[Roman Szuchewycz]]-[[Zenon Kossak]]<ref>[[Grzegorz Motyka (historyk)|Grzegorz Motyka]], ''Ukraińska partyzantka 1942-1960'', Warszawa 2006, Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, [[Oficyna Wydawnicza RYTM]], ISBN 83-88490-58-3 (ISP PAN), ISBN 83-7399-163-8 (RYTM), ISBN 978-83-88490-58-3 s.58.</ref>. [[Timothy Snyder]] uważa okoliczności zabójstwa i sprawców za niejasne<ref>''Sądzeni za tę zbrodnię ukraińscy nacjonaliści twierdzili,że o obecności Hołówki w okolicy dowiedzieli się przypadkiem, a ponieważ uważali go za ciemiężyciela Ukraińców, pod wpływem nagłego impulsu postanowili go zabić. Ta historyjka była fałszywa po części, lub w całości. Jeśli pominąć [[Henryk Józewski|Józewskiego]], Hołówko był najważniejszym orędownikiem zbliżenia z Ukraińcami w Polsce. Jeżeli za morderstwem istotnie stali ukraińscy nacjonaliści, ich motywem było usunięcie kłopotliwego człowieka, którego polityka osłabiała ukraiński sprzeciw wobec polskich rządów. Istnieją jednak powody, by wątpić, czy kierownictwo [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]] zamierzało zabić Hołówkę. Przywódcy emigracyjni byli zaskoczeni wieścią o jego śmierci i przypuszczali wręcz, że zamachu dokonano z inspiracji Sowietów. Moment zabójstwa wybrano wyjątkowo niefortunnie: tuż przed konferencją [[Liga Narodów|Ligi Narodów]], która miała rozpatrzeć skargi Ukraińców dotyczące [[Pacyfikacja Małopolski Wschodniej|pacyfikacji przeprowadzonych przez Polskę]] w [[Galicja Wschodnia|Galicji]]. Ukraińscy nacjonaliści poświęcili sporo czasu i pieniędzy na międzynarodową kampanię przedstawiającą ich jako niewinne ofiary polskiej agresji. Zabicie dążącej do porozumienia i znanej w Europie postaci bezpośrednio przed rozpatrzeniem protestów w ogóle nie miało sensu. Potajemnie wspierające OUN Niemcy także nie miały w tym interesu. Celem dyplomacji niemieckiej było przedstawienie Polski jako państwa nieodpowiedzialnego, które stara się zaradzić brakowi stabilności wewnętrznej brutalnie gwałcąc prawa człowieka. Zabójstwo odpowiedzialnego urzędnika potwierdzało jedynie stanowisko Polski,że pacyfikacje były usprawiedliwione. Śledztwo [[Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego|Oddziału II]] zakończyło się wnioskiem,że najbardziej prawdopodobnymi sprawcami byli Sowieci. Dobrze poinformowani obserwatorzy mówili o obecności sowieckich agentów w [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]]. [[Prometeizm (polityka)|Prometejczycy]] uznali zaś za pewnik, że zabójstwo Hołówki, który był przywódcą ruchu, miało uderzyć w ich przedsięwzięcie.'' [[Timothy Snyder]], "Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę." Kraków 2008, [[Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”|Wydawnictwo Znak]], ISBN 978-83-240-1033-2, s. 113-114.</ref>.

 

 

Autor rozpraw teoretycznych i książek politycznych, m.in. ''O demokracji, polityce i moralności życia publicznego'' oraz ''Kwestia narodowościowa w Polsce'' (1922), a także wspomnień: ''Przez kraj czerwonego caratu'', ''Przez dwa fronty''.