Śnieżyczka przebiśnieg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m martwy link
→‎Zagrożenia i ochrona: aktualizacja - ochrona częściowa
Linia 30:
[[Plik:Galanthus nivalis 01 ies.jpg|thumb|250px|Przekrój przez dojrzewający owoc, widoczne liczne [[zalążek|zalążki]]]]
 
'''Śnieżyczka przebiśnieg''' (''Galanthus nivalis'' [[Karol Linneusz|L.]]) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny należący do rodziny [[amarylkowate|amarylkowatych]], [[Gatunek typowy|typowy]] dla rodzaju ''[[śnieżyczka|Galanthus]]''. W naturze znany z lasów południowej i środkowej Europy, jednak szeroko rozpowszechniony poza zwartym zasięgiem jako roślina ozdobna. Gatunek popularny w uprawie i rozpoznawalny jako symbol [[przedwiośnie|przedwiośnia]]. Także [[Rośliny miododajne|roślina miododajna]] i [[Rośliny lecznicze|lecznicza]]. W Polsce podlega [[ochrona gatunkowa roślin|ochronie gatunkowej ścisłejczęściowej]].
 
== Rozmieszczenie geograficzne ==
Linia 90:
 
== Zagrożenia i ochrona ==
W połowie XX wieku śnieżyczka przebiśnieg uznawana była za jeden z "najbardziej zagrożonych wyniszczeniem gatunków roślin w Polsce"<ref name=leonidas>{{cytuj książkę |nazwisko=Świejkowski |imię=Leonidas |tytuł=Ochrona roślin w Polsce |rok=1956 |wydawca=Spółdzielnia Wydawnictw Artystycznych i Użytkowych "Poziom" |miejsce=Łódź}}</ref>. Ponieważ nie było wówczas w ofercie rynkowej [[pędzenie|pędzonych]] i importowanych kwiatów ozdobnych w okresie zimowym, przebiśniegi były przedmiotem intensywnego pozyskania z lasów i – jako zwiastuny wiosny – chętnie nabywane. Eksploatacja stanowisk naturalnych doprowadziła do zniszczenia wielu z nich<ref name=leonidas/>, w szczególności zniszczone zostały stanowiska w okolicach osad ludzkich<ref name=dzieje/><ref name=nasze/>. Problemem w ochronie zasobów tego gatunku jest też wykopywanie cebulek ze stanowisk naturalnych oraz niszczenie stanowisk podczas zabiegów gospodarczych w lasach oraz zmniejszenie areału lasów liściastych<ref name=piekos/>. By ograniczyć proces niszczenia zasobów tego gatunku, został on wymieniony na liście roślin objętych [[Ochrona gatunkowa roślin|ochroną gatunkową]] w Polsce z 1946 i później konsekwentnie był ujmowany w kolejnych aktach prawnych ustalających gatunki poddane ochronie ścisłej. Współczesne polskie Czerwone Księgi i Czerwone Listy roślin zagrożonych nie wymieniają jednak tego gatunku jako zagrożonego<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski |inni=Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.) |wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk|miejsce=Kraków |rok=2006 |isbn = 83-89648-38-5}}</ref>. Przebiśniegi wymieniane są jednak jako bliskie zagrożenia (NT) w regionalnej czerwonej księdze [[Dolny Śląsk|Dolnego Śląska]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Kącki (red.) |imię=Zygmunt |tytuł=Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska |rok=2003 |wydawca=Polskie Towarzystwo Przyjaciół Natury "Pro Natura" |miejsce=Wrocław |isbn=83-919626-0-1}}</ref>. W roku 2014 został objęty [[Lista gatunków roślin objętych ochroną częściową w Polsce|ochroną częściową]]<ref name=rozp2014>{{Dziennik Ustaw|rok=2014|numer=0|pozycja=1409}} – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin</ref>.
 
Gatunek ten jako zagrożony wymieniony jest w [[Niemcy|niemieckiej]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.bfn.de/fileadmin/MDB/documents/RoteListePflanzen.pdf |rok= |tytuł=Rote Liste der Pflanzen Deutschlands | autor=Ludwig & Schnittler |opublikowany= | data dostępu=2009-02-24 |język=de}}</ref> oraz [[Ukraina|ukraińskiej]] Czerwonej Księdze Roślin<ref>{{cytuj stronę |url=http://mail.menr.gov.ua/publ/redbook/redbook.php?lang=lat&kingdom=2&class=12&ordo=68&fam=237&num=1315 |rok=1996 |tytuł=Червона книга України | autor= |opublikowany=Міністерство екології та природних ресурсів України | data dostępu=2009-02-24 |język=uk}}</ref>. Status gatunku bliskiego zagrożeniu (NT) posiada w [[Słowenia|Słowenii]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.sopsr.sk/webs/redlist/tlac.php?nazov=&ohr=&cast=%25 |rok= |tytuł=Červený zoznam rastlín Slovenska - výsledky prehľadávania | autor= |opublikowany= | data dostępu=2009-02-24 |język=sk}}</ref> i [[Szwajcaria|Szwajcarii]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.crsf.ch/documents/download/d/d_rl2002_pflanzen.pdf |rok=2002 |tytuł=Rote Liste der gefährdeten Arten der Schweiz | autor=Daniel M. Moser i in. |opublikowany= | data dostępu=2009-02-24 |język=de|archiwum=http://web.archive.org/web/20140518120042/http://www.crsf.ch/documents/download/d/d_rl2002_pflanzen.pdf|zarchiwizowano=2014-05-18}}</ref>.