Wersja z 18:48, 18 gru 2013 edytuj Wicki (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 12 040 edycji →‎System fonetyczny: drobne merytoryczne ← poprzednia edycja		Wersja z 19:33, 23 paź 2014 edytuj anuluj edycję ToSter (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 50 094 edycje m WP:SK, drobne techniczne następna edycja →
Linia 19: == System fonetyczny == System dźwiękowy (a także [[słowotwórstwo]]) języka tajskiego opiera się na [[sylaba\|sylabie]] o sformalizowanej budowie, składajacej się z: nagłosu, śródgłosu, wygłosu (nie zawsze) i [[język tonalny\|tonu]]. W nagłosie i wygłosie sylaby mogą znajdować się tylko [[spółgłoska\|spółgłoski]] (พยัญชนะ phayanchana) , a w śródgłosie [[głoska\|głoski]] z grupy sara (สระ), które to słowo tłumaczy sie zazwyczaj jako "[[samogłoska]]", choć do zakresu pojęcia "sara" należą także [[dyftong]]i (np. /ɯːa/ ), tryftongi oraz zbitka samogłosek ze spółgłoską /w/ -– /iaw/ (/iaw/ i [[tryftong]]i, określane w literaturze anglojęzycznej jako "glide endings", występują tylko w sylabach otwartych, czyli pozbawionych wygłosu). Tradycyjnie, do grupy "sara" zaliczano też zbitki : /am/, /ri/ i /rɯ/, które zachowały do dziś własne znaki pisma. Głoski i ich zbitki występujące w nagłosie sylaby to: /g-/, /kh-/, /ng-/, /j-/, /ch-/, /s-/, /y-/, /d-/, /dt-/, /th-/, /n-/, /b-/, /bp-/, /ph-/, /f-/, /m-/, /r-/, /l-/, /w-/, /h-/, /kr/, /kl/, /kw/, /kʰr/, /kʰl/, /kʰw/, /pr/, /pl/, /pʰr/, /pʰl/, /tr/ oraz [[zwarcie krtaniowe]] , a w wygłosie: /-n/, /-ng/, or /-m/ (sylaby "żywe") , /-k/, /-p/, or /-t/ (sylaby "martwe"). Samogłoski tajskie to: /i ɯ u e ɤ o ɛ ɔ a/ oraz ich długie wersje ([[iloczas]]). Pozostałe dźwięki z grupy "sara" to: /aj/, /ia/, /aw/, /ua/, /ew/, /uj/, /ɯa/ (długie bądź krótkie), /ɛːw/, /ɤːj/, /ɔːj/, /o:j/, /iaw/, /uaj/, /ɯaj/ (wyłącznie długie), oraz wyłącznie krótkie /iw/. Linia 34: \|- ! colspan=2\| nosowe \| {{IPA\|[m]}}<br />ม \| {{IPA\|[n]}}<br />ณ,น \| \| {{IPA\|[ŋ]}}<br />ง \| \|- ! rowspan=3\| zwarte ! <small>bezdźwięczne</small> \| {{IPA\|[p]}}<br />ป \| {{IPA\|[t]}}<br />ฏ,ต \| {{IPA\|[tɕ]}}<br />จ \| {{IPA\|[k]}}<br />ก \| {{IPA\|[ʔ]}}<br />อ~~<sup>~~ \|- ! <small>przydechowe</small> \| {{IPA\|[pʰ]}}<br />ผ,พ,ภ \| {{IPA\|[tʰ]}}<br />ฐ,ฑ,ฒ,ถ,ท,ธ \| {{IPA\|[tɕʰ]}}<br />ฉ,ช,ฌ \| {{IPA\|[kʰ]}}<br />ข,ฃ,ค,ฅ,ฆ \| \|- ! <small>dźwięczne</small> \| {{IPA\|[b]}}<br />บ \| {{IPA\|[d]}}<br />ฎ,ด \| \| Linia 63: \|- ! colspan=2\| szczelinowe \| {{IPA\|[f]}}<br />ฝ,ฟ \| {{IPA\|[s]}}<br />ซ,ศ,ษ,ส \| \| \| {{IPA\|[h]}}<br />ห,ฮ \|- ! colspan=2\| płynne \| {{IPA\|[w]}}<br />ว \| {{IPA\|[l]}}<br />ล,ฬ \| {{IPA\|[j]}}<br />ญ,ย \| \| Linia 78: ! colspan=2\| drżące \| \| {{IPA\|[r]}}<br />ร \| \| Linia 111: Spółgłoski można podzielić na trzy klasy tonalne: niskie, średnie i wysokie: Niskie: ค, ฅ, ฆ, ง, ช, ซ, ฌ, ญ, ฑ, ฒ, ณ, ท, ธ, น, พ, ฟ, ภ, ม, ย, ร, ล, ว, ฬ, ฮ <br /> Średnie: ก, จ, ฎ, ฏ, ด, ต, บ, ป, อ <br /> Wysokie: ข, ฃ, ฉ, ฐ, ถ, ผ, ฝ, ศ, ษ, ส, ห ~~<br />~~ Znajomość klasy spółgłoski, typu sylaby ("żywa", lub "martwa") oraz długości samogłoski w sylabie pozwala określić, jaki ton ma być użyty przy wypowiadaniu sylaby. Dodatkowo ton może zostać modyfikowany odpowiednim markerem. Linia 129: * [http://www.thai-language.com thai-language.com] * [http://www.learningthai.com learningthai.com] * [http://www.seasite.niu.edu/Thai/maanii1/fsmaanii1.htm popularny samouczek tajskiego Maanii -– มาน] * [http://www.thaitranslate.org Thai Translation] * [http://www.youtube.com/watch?v=i4CLIuql2EM&feature=related Prezentacja tonów tajskich -– audio] [[Kategoria:Język tajski]]

Język tajski: Różnice pomiędzy wersjami