Tripoli (Grecja): Różnice pomiędzy wersjami

W [[1821]] miasto miało charakter bogatej, kolonialnej stolicy prowincji. Zamieszkiwało je 13 tysięcy Greków, 7 tys. Muzułmanów i 400 Żydów <ref>Dane z encyklopedii: Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 23ος, str. 282.</ref>. Klasę posiadającą stanowili głównie Muzułmanie i Żydzi, gdy Grecy, była to ludność głównie zależna lub niewolna. Wobec prób wywołania ogólnobałkańskiego powstania przez [[Aleksander Ipsilanti (generał)|Aleksandra Ipsilantiego]] (podjętych z obecnej Rumunii), Turcy prewencyjnie mordowali wielu spośród greckich mieszkańców całego imperium. Z rozkazu władz, rzezie przeprowadzano od [[Dunaj]]u, po [[Pont]] i [[Cypr]], nie wyłączając małych greckich enklaw, zagubionych pomiędzy miejscowościami innych ludów, ani stołecznego Konstantynopola. M.in. zamordowano, przez powieszenie na drzwiach katedry, patriarchę grecko-prawosławnego, mimo, że nawołującego Greków do posłuchu wobec "danej od Boga władzy Sułtana". W Grekach z Peloponezu wywołało to przekonanie, że nieodwołalnie nadeszła chwila, określana jako ''"Wolność, albo śmierć !"''. Pomiędzy 17, a 23 marca powstali, w wielu miejscach naraz mordując tureckie załogi i wszystkich muzułmańskich mieszkańców - swych sąsiadów. Oblegano i zdobywano, często głodem, kolejne twierdze, przepełnione muzułmańskimi uciekinierami. Ludność grecka zawczasu opuściła Tripolitsę <ref>Brewer David 2001, The Greek War of Independence. The Struggle for Freedom from Ottoman Oppression and the Birth of the Modern Greek Nation" str. 111-112. wyd. The Overlook Press, New York, ISBN 1-58567-395-1 </ref>, obleganą, głodzoną, następnie zdobytą przez niedozbrojone, nieregularne oddziały powstańcze, jednak liczne i dobrze dowodzone przez [[Theodoros Kolokotronis|Theodorosa Kolokotronisa]]. Dokonano zupełnej masakry muzułmanów i Żydów, nie wyłączając kobiet i dzieci, zbiorowo mordowanych także po zakończeniu walk. Zginęło ok. 30 tysięcy osób, w tym rzesze uchodźców z mniejszych ośrodków. Greccy dowódcy dokonali zupełnej grabieży, rozkopywano nawet groby, aż sytuacja ta doprowadziła do wybuchu epidemii. Historycy wskazują, że niewielka część muzułmanów, w tym kobiet, uszła jednak z Tripolitsy, wykorzystując, zapewne wykupując sobie możliwość dyskretnego opuszczenia obleganego miasta, z pomocą greckich znajomych. Znanym przykładem stała się skuteczna ochrona kobiet z haremu paszy, przez [[Laskarina Bubulina|Bubulinę Laskarinę]], greckiego dowódcę - kobietę. Także [[Półwysep Mani|Maniates]], choć inicjatorzy powstania, ratowali swych tureckich znajomych, podobnie jak oni pochodzących z okręgu Mani. Największe bogactwa wywiózł ze zdobytego miasta Kolokotronis. Przyszłość pokazała, że w przypadku niektórych dowódców, w tym Bubuliny i Kolokotronisa, zrabowane w Trypolitsy bogactwa obrócone zostały w źródła finansowania dalszej walki o niepodległość. Zdobycie głównego, tureckiego ośrodka w tej części Grecji, decydująco wzmocniło morale oddziałów powstańczych.

W odbudowanym mieście urodziło się dwóch greckich premierów: [[Aleksandros Papanastasiu]] i [[Konstandinos Jeorgakopulos]] i jeden z najwybitniejszych poetów przedwojennej Grecji, [[Kostas Kariotakis]]{{Fakt|data=2009-12}}. Obecnie w Trypolisie znajduje się jeden z kampusów [[Uniwersytet Peloponeski|Uniwersytetu Peloponeskiego]] (Wydział Nauk Ścisłych i Wydział Ekonomii, jak również rektorat). Jest to jeden z najważniejszych ośrodków szkoleniowych lotnictwa i wojsk lądowych Greckich Sił Zbrojnych{{Fakt|data=2009-12}}. Zespół [[Asteras Tripolis]] występuje w [[Super League Ellada|greckiej pierwszej lidze]] piłki nożnej od 2007 roku{{Fakt|data=2009-12}}. Lokalne centrum przemysłu spożywczego <ref>z informacje na stronie internetowej miasta</ref>. Obok miasto przebiega autostrada, z Aten, rozwidlająca się tu i aktualnie przedłużana w stronę Sparty oraz w stronę Kalamaty (2011)<ref>według danych Ministerstwa Rozwoju (YΠΕΧΩΔΕ)</ref>

== Bibliografia ==

* ''Θάνος Βερέμης, Γιάννης Κολιόπουλος - "Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ"'', wyd. Skai Biblio, Ateny 2010, tom nr 2 ('Β) serii wydawniczej''"1821 - Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ"'', ISBN 978-960-482-044-3 (okres powstania "1821")