Protokół z Kioto: Różnice pomiędzy wersjami

'''Protokół z Kioto''' – traktat międzynarodowy uzupełniający [[Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu|Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu]] (''United Nations Framework Convention on Climate Change'') i jednocześnie międzynarodowe porozumienie dotyczące przeciwdziałania [[globalne ocieplenie|globalnemu ociepleniu]]. Został wynegocjowany na konferencji w [[Kioto]] w grudniu 1997. Traktat wszedł w życie 16 lutego 2005 roku, trzy miesiące po [[Ratyfikacja|ratyfikowaniu]] go przez Rosję 4 listopada 2004<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.psz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=555| tytuł = Rosja/ Ratyfikacja Protokołu z Kioto| data dostępu = 5 listopada 2004| autor = Paweł Świeżak | data = | opublikowany = psz.pl}}</ref>. Traktat funkcjonujący od 16 lutego 2005 wygasł z dniem 31 grudnia 2012.<ref>http://unfccc.int/kyoto_protocol/items/2830.php</ref> Unia Europejska i Norwegia, Islandia, Monako, Szwajcaria i Liechtenstein zrzeszone w Europejskim Obszarze Gospodarczym zobowiązały się przedłużyć swoje zobowiązania wynikające z Traktatu do roku 2020.<ref>http://unfccc.int/resource/docs/2012/cmp8/eng/13a01.pdf</ref> Zaproponowany przez Komisję Europejską 6 listopada 2013 nowy Traktat w formie poprawki (Doha amendment) do Traktatu z Kioto nie został jeszcze ratyfikowany przez Unię Europejską.<ref>http://www.ipex.eu/IPEXL-WEB/dossier/files/download/082dbcc5420d8fab014246f7b0b413f0.do</ref>.

Na mocy postanowień protokołu kraje, które zdecydowały się na jego ratyfikację, zobowiązały się do redukcji do 2012 roku własnych emisji o wynegocjowane wartości zestawione w załączniku do protokołu (co najmniej 5% poziomu emisji z 1990 -– art. 3 ust. 1) [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]], [[metan]]u, [[tlenki azotu|tlenku azotu]], [[Halogenki alkilowe|HFC]] i [[Perfluorowęglowodory|PFC]] -– gazów powodujących [[efekt cieplarniany]]. W przypadku niedoboru bądź nadwyżki emisji tych gazów, sygnatariusze umowy zobowiązali się do zaangażowania się w „wymianę handlową”, polegającą na odsprzedaży lub odkupieniu limitów od innych krajów. Jeżeli protokół z Kioto zostanie w pełni wprowadzony w życie, to przewiduje się, na skutek jego postanowień, redukcję średniej temperatury globalnej pomiędzy 0,02&nbsp;°C a 0,28&nbsp;°C do roku 2050{{fakt|data=2011-12}}.

* Ograniczenie-handel (ang. Cap-and-Trade): całkowity limit emisji (tzw. czapka, czyli cap) ustalany jest dla grupy zakładów lub sektorów, a następnie uprawnienia do emisji odpowiadające całkowitemu limitowi rozdzielane są pomiędzy te zakłady -– emitentów zanieczyszczeń. Zakłady mogą wykorzystać uprawnienia do wypełnienia swych celów redukcyjnych, sprzedać je lub zachować na przyszłe okresy rozliczeniowe.

W praktyce skuteczność protokołu oceniana jest jako bliska zeru – Stany Zjednoczone nie podlegając jego ograniczeniom zredukowały emisję o 14 ton per capita, podczas gdy średnia redukcja dla krajów EU27 wyniosła 12 ton per capita (w stosunku do roku bazowego 1990). W tym samym czasie jednak emisja per capita wzrosła o 205 ton w Chinach i o 100 ton w Indiach<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.spiegel.de/international/germany/bild-800288-287763.html |tytuł=Energy related CO2 emissions |opublikowany=Spiegel |data=2011}}</ref>. Ogółem emisja CO₂ od roku bazowego wzrosła ok 49%<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.tyndall.ac.uk/communication/news-archive/2011/global-carbon-emissions-reach-record-10-billion-tonnes-threatening-t |tytuł=Global carbon emissions reach record 10 billion tonnes -– threatening two degree target |data=Tyndall Centre |data=2011}}</ref>.

Polska była uczestnikiem Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 i jednym z państw, które przyjęły Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, więc mogła podpisać protokół z Kioto. W porównaniu z poziomem z roku 1988 – roku bazowego dla byłych krajów socjalistycznych -– Polska ma obniżyć swoją emisję o 6%. Ponieważ z powodu zmiany struktury gospodarki narodowej w okresie transformacji emisja gazów i tak zmniejszyła się o 33% w latach 1988-2001, Polska miała możliwość zarobienia na handlu swoimi nadwyżkami{{fakt|data=2011-12}}. [[Komisja Europejska]] zdecydowała w marcu 2005, by ograniczyć limity przyznane wcześniej Polsce w Krajowym Planie Rozdziału Uprawnień na lata 2005-2007 (przyznawany przez KE limit dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń jest elementem europejskiego systemu [[Handel emisjami zanieczyszczeń|handlu emisjami]]). Komisja Europejska argumentuje swoją decyzję tym, że przyznanie Polsce nowych mniejszych limitów nie spowoduje ryzyka niespełnienia przez Polskę kryteriów z Kioto. Natomiast przyznanie Polsce zbyt wysokich limitów doprowadziłoby do masowej sprzedaży limitów przez polskie przedsiębiorstwa, co mogłoby doprowadzić do spadku ceny za tonę emisji dwutlenku węgla i w konsekwencji zniechęcałoby do proekologicznych inwestycji{{fakt|data=2011-12}}.

* [http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_04/8e0542a94447bcaf09cf7d2e2ce38d36.pdf Protokół z Kioto na stronach Ministerstwa Środowiska -– ''www.mos.gov.pl'']