Dżangalije: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
nowe
 
Linia 9:
W maju 1920 w Gilanie (po zakończeniu [[radziecki podbój Azerbejdżanu|podboju]] [[Demokratyczna Republika Azerbejdżanu|Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Świętochowski | imię = Tadeusz | tytuł = Azerbejdżan | data = 2006 | wydawca = TRIO | miejsce = Warszawa | isbn = 83-7436-037-2 | strony = 88-92}}</ref>) pojawiły się wojska bolszewickie, które połączyły się z miejscowymi komunistami. W kolejnym miesiącu, pod ich wpływem, Mirza Kuczek-chan proklamował utworzenie [[Republika Gilańska|Radzieckiej Republiki Iranu]] i ogłosił się jej pierwszym prezydentem. Wydana została jej konstytucja, w której nie wyjaśniono, jaki miał być status nowego państwa (i jego stosunku z Iranem oraz z Rosją), skupiając się jedynie na zagadnieniach społecznych i gospodarczych<ref name="krasn797"/>.
 
Krótko po utworzeniu Republiki Gilańskiej na jej terenie odbył się kongres Partii Sprawiedliwości, podczas którego przekształciła się ona w [[Komunistyczna Partia Iranu|Komunistyczną Partię Iranu]]. Gościem honorowym zjazdu był komunista azerski [[Nəriman Nərimanov]]. Partia szybko rozpadła się na rywalizujące odłamy; odtąd partyzanci dżangalije toczyli równocześnie walkę z Brytyjczykami, armią irańską, jak i między sobą. W walkach wewnętrznych zginął m.in. Hejdar-chan Amuoghli<ref name="krasn797"/>. Ostateczny upadek Republiki Gilańskiej nastąpił po zawarciu dwóch układów: radzieckiego-irańskiego traktatu o przyjaźni w lutym 1921, po zamachu stanu [[Reza Szah Pahlawi|Rezy Chana]], oraz porozumienia radziecko-brytyjskiego, w którym obie strony zobowiązywały się do zakończenia wzajemnych ataków na terenie Iranu<ref name="krasn797"/>. W takich warunkach zreorganizowane przez Rezę Chana wojska irańskie, przy wsparciu zarówno brytyjskim, jak i radzieckim<ref name="krasn797"/>, mogły zlikwidować Republikę Gilańską i ostatecznie pokonać ruch dżangalije<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Abrahamian | imię = Ervand | tytuł = Historia współczesnego Iranu | data = 2008 | wydawca = Książka i Wiedza | miejsce = Warszawa | isbn = 9788305135979 | strony = 107}}</ref>.
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Historia Iranu]]