Kazimierz Świtalski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 96:
Tuż po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], Świtalski zgłosił się na ochotnika do wojska. Nie otrzymał jednak przydziału ze względu na wiek (53 lata). Warszawę opuścił 5 września 1939, przez pewien czas przebywał na [[Polesie|Polesiu]]. 19 września [[Niemcy]] aresztowali go w [[Brześć|Brześciu Litewskim]]. Początkowo miał być przekazany [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]], jednak ostatecznie trafił do niemieckiego obozu jenieckiego Oflag XVIII A w [[austria]]ckim [[Lienz]]. Później, od 28 maja 1940 przebywał w [[Oflag II C Woldenberg|Oflagu II C w Woldenbergu]] (obecnie [[Dobiegniew]]). Podczas pobytu w oflagu wygłaszał serię wykładów politycznych dla współosadzonych<ref>{{Cytuj pismo | autor = Władysława Oberc | tytuł = Cudze chwalicie... | czasopismo = Tygodnik Sanocki | strony = 14 | data = Nr 11 (94) z 14 lipca 1993 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlibra/docmetadata?id=850&from=latest}}</ref>. Gdy Świtalski przebywał w oflagu, zginął jego 16-letni syn, [[ułan]] [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], Jacek (ps. „Sadowski”). Poległ on w szturmie na [[Aleja Jana Chrystiana Szucha w Warszawie|Aleję Szucha]] 1 sierpnia 1944, pierwszego dnia [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.palestra.pl/index.php?go=artykul&id=1327 | tytuł =Księga losów polskich. Powstanie Warszawskie (fragment) | data dostępu = 27 lipca 2009| autor =[[Andrzej Krzysztof Kunert]] | opublikowany =Palestra | data =lipiec-sierpień 2004 | język =pl}}</ref>. Kazimierz Świtalski pozostał w Woldenbergu do końca wojny. Nie wykorzystał okazji do wyjazdu na Zachód i powrócił do Polski, zamieszkując w podwarszawskim [[Zalesie Dolne|Zalesiu Dolnym]]<ref name="Świętek280-281">{{cytuj książkę |nazwisko =Chojnowski | imię =Andrzej | autor link =Andrzej Chojnowski | nazwisko2 =Wróbel | imię2 =Piotr | autor link2 = Piotr Wróbel (historyk) | tytuł = Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej | wydawca = Zakład Narodowy imienia Ossolińskich | miejsce = Wrocław – Warszawa – Kraków | rok = 1992 | strony = 280-281 | rozdział = Kazimierz Świtalski, premier Rzeczypospolitej 14 IV – 7 XII 1929 | nazwisko r = Świętek | imię r = Ryszard | autor r link = Ryszard Świętek | isbn = 83-04-038547}}</ref> przy ulicy Leśnej<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958 | miejsce = Warszawa | data = 1960 | strony = 149 | url = http://sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlibra/doccontent?id=373&from=FBC}}</ref>.
 
Żyjąc w komunistycznej Polsce, odnosił się bardzo krytycznie do jej ustroju i ideologii. Utrzymywał kontakt z konspiracją piłsudczykowską w kraju, a także z kręgami emigracyjnymi. NieNajprawdopodobniej nie wszedł jednak najprawdopodobniej w skład żadnej z organizacji, choć planował utworzenie niepodległościowego Obozu Piłsudczyków (wraz z pozostającymi na emigracji [[Ignacy Matuszewski|Ignacym Matuszewskim]], [[Henryk Floyar-Rajchman|Henrykiem Floyar-Rajchmanem]] i [[Wacław Jędrzejewicz|Wacławem Jędrzejewiczem]]), ale ostatecznie nie doszło to do skutku. Środowiska emigracyjne chciały sprowadzić go do [[Stany Zjednoczone|USA]] w październiku 1946 i listopadzie 1947, ale nie zgodził się na to sam Świtalski<ref name="Świętek282">{{cytuj książkę |nazwisko =Chojnowski | imię =Andrzej | autor link =Andrzej Chojnowski | nazwisko2 =Wróbel | imię2 =Piotr | autor link2 = Piotr Wróbel (historyk) | tytuł = Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej | wydawca = Zakład Narodowy imienia Ossolińskich | miejsce = Wrocław – Warszawa – Kraków | rok = 1992 | strony = 282 | rozdział = Kazimierz Świtalski, premier Rzeczypospolitej 14 IV – 7 XII 1929 | nazwisko r = Świętek | imię r = Ryszard | autor r link = Ryszard Świętek | isbn = 83-04-038547}}</ref>.
 
Kazimierz Świtalski został zaaresztowany przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]] w nocy z 15 na 16 listopada 1948. Osadzono go w więzieniu na warszawskim [[Mokotów|Mokotowie]]. Przez prawie sześć lat był więziony bez wyroku. 31 maja 1954 został skazany na 8 lat więzienia za ''faszyzację Polski''<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.rp.pl/artykul/258727,321454_Legiony___urzedy___oflag___wiezienie_PRL.html | tytuł =Legiony – urzędy – oflag – więzienie PRL | data dostępu = 25 lipca 2009| autor =Tomasz Stańczyk | opublikowany =Rzeczpospolita | data =17 czerwca 2007 | język =pl}}</ref>. Wyrok ten został utrzymany przez [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sąd Najwyższy]] 15 października 1954. W warszawskim więzieniu odbywał karę do 1955, później trafił do zakładu w [[Potulice (województwo kujawsko-pomorskie)|Potulicach]] koło [[Nakło nad Notecią|Nakła]]. 15 października 1955 Prokuratura Wojewódzka w Warszawie wyraziła zgodę na przerwę w odbywaniu kary, w związku ze złym stanem zdrowia Świtalskiego i jego podeszłym wiekiem. W kwietniu następnego roku anulowano mu resztę wyroku.