Bitwa pod Lwowem (1695): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 26:
Na początku [[1695]] roku [[Tatarzy]] przeprowadzili kolejny najazd na ziemie Rzeczypospolitej, którego celem była próba sterroryzowania Polski i zmuszenia jej do zawarcia separatystycznego pokoju z [[Imperium osmańskie|Osmanami]].
 
[[Nogajskie ordy przednie|Tatarzy]] wyruszyli [[18 stycznia]] z [[Budziak]]u (w okolicach ujścia do morza Dniestru), a prowadził ich [[Szlak Kuczmański|Szlakiem Kuczmańskim]] kałga sułtan [[Szehbaz Girej]], syn chana [[Selim I Girej|Selima I]].
 
Tatarzy pod wodzą Schebasa Gireja (oraz [[Jałas Aga|Jałasa Agi]], [[Sahadet Gerej|Sahadeta]] i [[Kazi Gerej|Kazego Gireja]]) w sile 8-12 tysięcy ordyńców ([[Nogaje|Nogajów]] i Tatarów krymskich) przełamali [[29 stycznia]] polską blokadę [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]] dostarczając tzw. zachar (czyli transport żywności) do wygłodzonej twierdzy, następnie ruszyli dalej, mijając [[8 lutego]] miastopolską [[ZłoczówZamek w Złoczowie|Twierdzę w Złoczowie]]. Ku powszechnemu zaskoczeniu armia krymskatatarska szłapodążała zwartą kolumną prosto na [[Lwów]], wbrew swemu obyczajowi nie rozpuszczając po drodze żadnych zagonów.
 
W tym czasie zaskoczony hetman wielki [[Stanisław Jan Jabłonowski|Stanisław Jabłonowski]] na wieść o pojawieniu się Tatarów wydał zarządzenia mobilizacyjne i przystąpił do pospiesznej koncentracji wojsk pod Lwowem, dzięki czemu zdołał pod miastem zgromadzić około 4 tys. żołnierzy.
Linia 34:
Tatarzy, chcąc wykorzystać zaskoczenie, wbrew swym zwyczajom podchodząc pod miasto nie podpalili okolicznych wsi. Będąc blisko celu Tatarzy dowiedzieli się od złapanego szlachcica o koncentracji polskich wojsk, postanowili więc zaatakować Lwów od północy. Tak postępując, swoim nagłym pojawieniem się [[11 lutego]] naprawdę zaskoczyli Polaków, a ułatwieniem był fakt, że w tym czasie we Lwowie odbywały się huczne zabawy na magnackich weselach.
 
Tatarzy po nieudanych atakach na most częścią sił obeszli stanowiska polskie na przedmieściach, zmuszając zagrożone otoczeniem wojsko polskie do cofnięcia się pod same mury Lwowa. Odwrót przyniósł Polakom znaczące straty, a duża grupa Tatarów zdołała wedrzeć się przez bramę do samego miasta. Sytuacja stała się dramatyczna, toteż na mury i baszty ruszyły tłumy mieszczan i okolicznych chłopów. Strzelano do Tatarów nie tylko z broni ręcznej, ale także z [[Hakownica|hakownic]] i [[Falkonet|śmigownic]]. Doszło do zażartych walk, które trwały do [[12 lutego]]. Polska kawaleria musiała walczyć z Tatarami w wąskich uliczkach. Za murami klasztorów spieszona jazda prowadziła ogień wymierzony w napastników.
 
Tatarów wyparto ze Lwowa dzięki zorganizowanemu przeciwnatarciu, w którym znaczącą rolę odegrali uzbrojeni w cepy chłopi. Uderzeniem cepacepów zwalonych zostało kilkunastu Tatarów, którzy potem dostali się do niewoli. Źle czujący się w zabudowaniach najeźdźcy zostali wyrzuceniwyparci z miasta. OrdaTatarzy podjęłapodjęli jeszcze próby opanowania Lwowa z innej strony, jednak bez powodzenia.
 
Straty polskie, nie licząc strat wśród ochotników, wyniosły ok. 400 żołnierzy i były prawdopodobnie porównywalne z tatarskimi.
 
Dopiero w drodze powrotnej orda rozpuściła tradycyjne zagony, plądrując wsie i biorąc [[jasyr]]. Gdy droga powrotna stała się udręką z powodu zimna i głodu, brańców bezlitośnie wymordowano.
 
Generalnie najazd tatarski był zupełnie nieudany, a powrotna droga przez pokryty pustyniami i śniegami Budziak naraziła Tatarów na te same udręki, jakich doznawały wojska polskie w trakcie wypraw na [[Mołdawia|Mołdawię]]. W drodze powrotnej Tatarzy stracili dużą ilość koni. Generalnie nie bitwa, a ciężkie warunki atmosferyczne, jakie panowały w odwrocie, zadały [[Orda|ordzie]] bardzo ciężkie straty – już w okolicach zamku [[Okopy Świętej Trójcy|Okopów Świętej Trójcy]] większość Tatarów wracała pieszo.
 
Wyprawa tatarska, która miała zmusić Polskę do zawarcia pokoju, zakończyła się katastrofąporażką.
 
== Bibliografia ==