Kultura popularna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToBot (dyskusja | edycje)
m WP:CHECK - eliminacja błędu #69 (składnia ISBN)
m MalarzBOT: Cesarstwo rzymskie przeniesiono do Cesarstwo Rzymskie
Linia 128:
== Powstanie i rozwój kultury masowej ==
{{sekcja stub}}
Niekiedy sugeruje się, że kultura popularna towarzyszyła ludziom od zawsze. W [[Cesarstwo rzymskieRzymskie|Cesarstwie rzymskim]] była dostarczycielką "[[chleba i igrzysk]]", podobnie w [[średniowiecze|średniowieczu]] można jako przykład podać [[Święto Głupców|święta głupców]], [[Biblia Pauperum|Biblię Pauperum]] czy widowiska [[jarmark|jarmarczne]] (zob. też [[Cyrk (rozrywka)|cyrk]]). Być może igrzyska starożytne gromadziły dziesiątki tysięcy widzów a tysięczne rzesze wysłuchiwały nauk znanych kaznodziejów w średniowieczu jednak faktycznie w takim historycznym kontekście można mówić co najwyżej o egalitarnie zorientowanej sztuce czy o zjawiskach kultury nastawionych na "masowego" odbiorcę. Zjawiska te nie miały jednak szansy na szerszą popularyzację czy umasowienie (w dzisiejszym tego słowa rozumieniu) z uwagi na brak środków technicznych, które by na to pozwoliły<ref>{{cytuj książkę | imię = Roman | nazwisko = Konik | autor link = Roman Konik | tytuł = Eco-logia kultury masowej | wydawca = Wydawnictwo Arboretum | miejsce = Wrocław | rok = 2003 | strony = 55 | cytat = (...) dzięki środkom masowej komunikacji (telewizja, kino) widowiska wirtualne są w stanie w ciągu kilku dni przyciągnąć uwagę 2/3 globu (jako przykład może posłużyć tu premiera i akcja reklamowa filmu ''Titanic'' J. Camerona). Nigdy dotąd w historii cywilizacji nie osiągnięto takiego umasowienia kultury i możliwości jednoczesnego dotarcia w tak krótkim czasie do widza}}</ref>. Aż do wieku XX jedynym dostępnym i przystępnym kosztowo nośnikiem była [[książka]]. Jednak zarówno jej dostępność, jak i przystępność była ograniczona jedynie do stosunkowo wąskiej warstwy ludzi z co najmniej dwóch istotnych przyczyn. Po pierwsze [[analfabetyzm]] w dawniejszych czasach był równie powszechny, jak umiejętność czytania i pisania wśród rozwiniętych społeczeństw współczesnych. [[Lucien Febvre]] uważał, że kultura europejska aż do odrodzenia była w zasadzie jedynie kulturą słuchu, choć jednak równie ważną rolę odrywały sztuki oddziaływające na zmysł wzroku: widowiska, obrazy – dla pisarzy średniowiecza lektura analfabetów polegała na "odczytywaniu" malarstwa i rzeźb gotyckich katedr. Drugi z ważnych powodów, dla którego książka była nieprzystępna to jej koszt – rzeczywiście nie była ona wystarczająco tania – jeszcze w początkach XIX wieku książka kosztowała tyle, co miesięczne wynagrodzenie robotnika.
 
Niemniej jednak w dawnych czasach znane były już różne techniki reprodukcji (powielania) dzieł sztuki – trudnili się tym na przykład kopiści i uczniowie wielkich mistrzów. W [[Starożytna Grecja|dawnej Grecji]] stosowano techniczną reprodukcję dzieł, która polegała na [[Odlewnictwo|odlewie]] i [[Tłoczenie (obróbka plastyczna)|tłoczeniu]] – dzięki temu można było masowo produkować wówczas [[brązy]], [[terakota|terakoty]] i [[moneta|monety]]. Nieco później pojawiła się technika [[drzeworyt]]u, "rewolucyjna" technologia reprodukowania pisma w postaci [[druk]]u i [[litografia]], która w XIX wieku pozwalała na masowe powielanie [[grafika|grafik]]. Stosowanie wyżej wymienionych technik nie zagrażało jednak oryginałowi dzieła, w tym sensie, że zawsze można było go jeszcze jakąś metodą ustalić i określić, kiedy powstał. Jak zauważył [[Walter Benjamin]] takiej możliwości nie ma już jednak w przypadku technik związanych z [[Fotografia artystyczna|fotografią]]. Jednakże dopiero na początku XX wieku pojawiły się środki techniczne pozwalające na powielanie wytworów kultury na niespotykaną dotąd skalę. Wówczas to też z uwagi na wzrost demograficzny i postępującą urbanizację pojawiły się zbiorowości ludzkie ("masy"), które mogły stać się odbiorcami tak powielanych dzieł czy utworów.