Gwiazda Kapteyna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Gwiazda infobox}}
trochę więcej, ilustracja, przeniesienie refów na koniec, WP:SK
Linia 2:
{{Gwiazda infobox
|nazwa = Gwiazda Kapteyna
|oznaczenie bayera =
|grafika = Kapteyns-stern.jpg
|opis grafiki = Porównanie rozmiaru Gwiazdy Kapteyna, [[Ziemia|Ziemi]], [[Jowisz]]a i [[Słońce|Słońca]]
|epoka = J2000
|gwiazdozbiór = [[Gwiazdozbiór Malarza|Malarz]]
|rektascensja = {{RA|05|11|40,581}}{{r|simbad}}
|deklinacja = {{DEC|-45|01|06,29}}{{r|simbad}}
|paralaksa =
|odległość = 12,75 ± 0,05 [[Rok świetlny|ly]]<br />3,91 ± 0,02{{r|xhip}} [[Parsek|pc]]
|wielkość obserwowana = 8,86{{r|xhip}}
|pasmo =
|strumień promieniowania =
|rozmiar kątowy =
|ruch własny =
|prędkość radialna =
|rodzaj gwiazdy = [[podkarzeł]]
|typ widmowy = sdM1.0{{r|simbad}} lub M1VIpM1 VIp{{r|xhip}}
|masa = 0,274{{r|kotoneva}} {{Masa Słońca}}
|promień = 0,291 ± 0,025{{r|demory}} {{Promień Słońca}}
|pole powierzchni =
|objętość =
|gęstość =
|metaliczność = –0,50{{r|demory}}
|wielkość absolutna = 10,90{{r|xhip}}
|jasność = 0,01
|okres obrotu =
|prędkość obrotu =
|inklinacja =
|spłaszczenie =
|przyspieszenie grawitacyjne =
|prędkość ucieczki =
|wiek = ~11,5 G[[rok|a]]
|temperatura = 3800{{r|kotoneva}}
|krąży wokół =
|półoś wielka =
|okres orbitalny =
|mimośród =
|prędkość ruchu =
|skład =
|Flamsteed =
|2MASS =
|BD =
|CD = CD -45°1841
|GC = GC 6369
Linia 49:
|HD = HD 33793
|HIP = HIP 24186
|HR =
|SAO = SAO 217223
|inne nazwy = VZ Pictoris, LHS 29
|commons = Category:Kapteyn's star
}}
'''Gwiazda Kapteyna''' – [[gwiazda]] z [[Gwiazdozbiór Malarza|gwiazdozbioru Malarza]], jedna z najbliższych gwiazd – jest oddalona od [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]] o około 12,75 lat świetlnych. Jest to [[podkarzeł]] [[typ widmowy|typu widmowego]] sdM1, najbliższa gwiazda tego rodzaju.
 
== Nazwa i charakterystykaorbita ==
Nazwa pochodzi od [[Holendrzy|holenderskiego]] [[astronom]]a [[Jacobus Kapteyn|Jacobusa Corneliusa Kapteyna]], który w 1897 roku odkrył jej wyjątkowo duży [[ruch własny]] na tle gwiazd{{r|kotoneva}}. Spośród wszystkich gwiazd tylko [[Gwiazda Barnarda]] ma większy od niej ruch własny{{r|kotoneva}}. Gwiazda Kapteyna, jako jedna z niewielu gwiazd w sąsiedztwie Słońca, porusza się po orbicie wokół [[centrum Galaktyki]] [[ruch wsteczny|ruchem wstecznym]]{{r|kotoneva}}. Prawdopodobnie jest najbliższym Ziemi obiektem pochodzącym z [[halo galaktyczne|galaktycznego halo]]{{r|kotoneva}}. Prawdopodobnie wywodzi się z [[galaktyka karłowata|karłowatej]] [[galaktyka satelitarna|galaktyki satelickiej]] rozerwanej przez [[Droga Mleczna|Drogę Mleczną]], której największą pozostałością jest gromada [[omega Centauri]]{{r|oldest}}.
 
== Charakterystyka ==
Jest ona bardzo mała – jej promień wynosi ok. 0,3 [[promień Słońca|promienia Słońca]]{{r|demory}}, [[masa (fizyka)|masa]] stanowi zaledwie 0,274 masy [[Słońce|Słońca]]{{r|kotoneva}}, jasność zaś 0,01 [[Jasność Słońca|jasności]] naszej Dziennej Gwiazdy{{r|xhip}}. Temperatura powierzchni szacowana jest na ok. 3800&nbsp;[[kelwin|K]]{{r|kotoneva}}. Gwiazda Kapteyna jest starą gwiazdą, liczy około 11,5 miliarda lat{{r|oldest}}.
 
== Układ planetarny ==
W 2014 roku [[Metody_poszukiwania_planet_pozasłonecznychMetody poszukiwania planet pozasłonecznych#Efekt_DoppleraEfekt Dopplera|metodą dopplerowską]] wykryto okresowe wahania [[prędkość radialna|prędkości radialnej]] gwiazdy, wskazujące na istnienie planet krążących wokół niej. Potencjalne planetyPlanety mają masy co najmniej kilkukrotnie większe od Ziemi (najprawdopodobniej są to tzw. [[superziemia|superziemie]]). Planeta Kapteyn b krąży wewnątrz [[ekosfera|ekosfery]] gwiazdy; powierzchnia planety c jest najprawdopodobniej za chłodna, aby woda mogła na niej istnieć w stanie ciekłym{{r|oldest|planets}}.
 
{{Planetbox
Linia 81 ⟶ 82:
* [[lista gwiazd w gwiazdozbiorze Malarza]]
* [[gwiazdy położone najbliżej Ziemi]]
* [[lista gwiazd posiadających zidentyfikowane planety]]
 
{{== Przypisy|przypisy ==
{{Przypisy-lista|
<ref name=simbad>{{simbad|VZ Pic}}</ref>
<ref name="xhipdemory">{{Cytujcytuj stronępismo | urlautor = http://vizierB.u-strasbgO.fr/viz-bin/VizieR-5?-ref=VIZ536bbac86628&-out Demory ''et al.add=.&-source=V/137D/XHIP&recno=24127'' | tytuł = HIPMass-radius 24186relation |of autorlow =and Andersonvery E.,low-mass Francisstars C.revisited with the VLTI | dataczasopismo = 2012Astronomy & Astrophysics | pracawydanie = Extended1 Hipparcos| Compilationwolumin = (XHIP)505 | opublikowanystrony = VizieR205-215 | język = en | data dostępu= październik 2009 | doi = 201410.1051/0004-05-086361/200911976}}</ref>
<ref name="demorykotoneva">{{Cytujcytuj pismo | autor = B.-OE. DemoryKotoneva ''et al.'' | tytuł = Mass-radiusA relationstudy of low and very low-mass stars revisited with theKapteyn's VLTIstar | czasopismo = Astronomy & Astrophysics | wydanie = 13 | wolumin = 505438 | strony = 205957-215962 | język = en | data = październiksierpień 20092005 | doi = 10.1051/0004-6361/200911976:20042287}}</ref>
<ref name="kotonevaoldest">{{Cytuj pismostronę | autorurl = Ehttp://phl. Kotoneva et alupr.edu/press-releases/kapteyn | tytuł = AOldest studyKnown ofPotentially Kapteyn'sHabitable starExoplanet | czasopismo = Astronomy & AstrophysicsFound | wydanienazwisko = 3Mendez | woluminimię = 438Abel | stronydata = 9572014-96206-03 | językpraca = enPlanetary Habitability Laboratory | dataopublikowany = sierpieńUniversity of 2005Arecibo | doidata dostępu = 10.1051/00042014-6361:2004228712-02}}</ref>
<ref name="planets">{{Cytuj pismo | nazwisko = Anglada-Escudé i''et innial.'' | imię = G. | tytuł = Two planets around Kapteyn’s star: a cold and a temperate super-Earth orbiting the nearest halo red-dwarf | czasopismo = Mon. Not. R. Astron. Soc. | data = 2014}} {{arXiv|1406.0818}}</ref>
<ref name="simbad">{{simbad|VZ Pic}}</ref>
<ref name="xhip">{{cytuj stronę | url = http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-5?-ref=VIZ536bbac86628&-out.add=.&-source=V/137D/XHIP&recno=24127 | tytuł = HIP 24186 | autor = Anderson E., Francis C. | data = 2012 | praca = Extended Hipparcos Compilation (XHIP) | opublikowany = VizieR | język = en | data dostępu = 2014-05-08}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę | url= http://exoplanet.eu/catalog/?f=%27Kapteyn%27+in+name | tytuł = Kapteyn | opublikowany = The Extrasolar Planets Encyclopaedia | data dostępu = 2014-12-02}}
 
[[Kategoria:Gwiazdozbiór Malarza]]