Lilia biała: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
rozbudowa, drobne redakcyjne
Selso (dyskusja | edycje)
uzupełnienie
Linia 27:
== Zastosowanie ==
* Jest uprawiana jako ogrodowa [[Rośliny ozdobne|roślina ozdobna]]<ref name=E>{{Cytuj książkę |nazwisko=Geoff Burnie i inni |tytuł=Botanica. Rośliny ogrodowe |wydawca=Könemann |data=2005 |isbn=83-8331-1916-0}}</ref> i jest jedną z najdawniej uprawianych lilii. Do Europy przywieziona została w czasie [[Wyprawy krzyżowe|wypraw krzyżowych]]<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.wildflowers.co.il/english/plant.asp?ID=2 |tytuł=Wilf Flovers of Israel|data dostępu =2014-12-18}}</ref>.
* Jej pachnące kwiaty były wykorzystywane do produkcji perfum. Przedstawia to np. pochodzący z okresu 1085-525 p n. e. [[relief]] ze starożytnego Egiptu<ref name=rb>{{Cytuj książkę |nazwisko= Włodarczyk|imię= Zofia |tytuł=Rośliny biblijne. Leksykon |wydawca=Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN |miejsce= Kraków|rok=2011 | isbn= 978-83-89648-98-3}}</ref>. [[Dioskurides]] (ok. 40-90 n.e.) podaje szczegółowo przepis na otrzymywanie tych perfum<ref name=israel>{{Cytuj stronę |url=http://www.flowersinisrael.com/Liliumcandidum_page.htm |tytuł=Flovers in Israel|data dostępu =2014-12-18}}</ref>.
 
== Uprawa ==
Wymaga ziemi przepuszczalnej, dobrze zdrenowanej i słonecznego stanowiska. Cebule sadzi się płytko, tuż pod powierzchnią gleby. Roślina wytwarza zimujące liście odziomkowe. Na zimę wskazane jest ich okrycie – roślina może przemarznąć ([[strefy mrozoodporności]] 6-10). Może na tym samym miejscu rosnąć przez wiele lat bez przesadzania, wówczas stopniowo się rozrasta i wytwarza cebule potomne. RozmnażaPrzez sięcebule te łatwo przez cebule potomnerozmnożyć, ale, można też rozmnażać także przez sadzonki otrzymywane z łusek cebuli lub przez wysiew nasion<ref name=E/>.
 
== Obecność w kulturze ==
* Wymieniana jest w ''[[Biblia|Biblii]]'' 15 razy. [[Żydzi]] uważali lilię za najpiękniejszą wśród kwiatów<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.flowersinisrael.com/Liliumcandidum_page.htm |tytuł=Flovers in Israel|data dostępu name=2014-12-18}}<israel/ref>. Badacze [[Rośliny biblijne|roślin biblijnych]] nie mają wątpliwości, że hebrajskie słowa, jakimi w Biblii jest opisana dotyczą lilii białej, która w [[Palestyna|Palestynie]] jest gatunkiem rodzimym. [[Salomon (król Izraela)|Salomon]] kazał kolumnom [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni Jerozolimskiej]] nadać kształt kwiatu lilii. Lilia była symbolem narodu żydowskiego, co opisuje ''[[Księga Ozeasza]]'' (Oz 14,6): „''Stanę się jakby rosą dla Izraela, tak, że rozkwitnie jak lilia i jak topola zapuści korzenie''”. W czasach [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskich]] stała się symbolem dziewictwa, świętości, czystości duchowej, zmartwychwstania i opatrzności bożej. Werset w ''[[Pieśń nad Pieśniami|Pieśni nad Pieśniami]]'' (2,2) „''Jak lilia pośród cierni, tak przyjaciółka ma pośród dziewcząt''” jest w chrześcijaństwie odnoszony do [[Matka Boska|Matki Boskiej]]. W języku angielskim lilia biała nazywana jest potocznie „Madonna Lily”, a jej kwiat w chrześcijaństwie uznawany jest za atrybut Matki Boskiej<ref name=rb/>.
* Lilia biała należała do najczęstszych motywów roślinnych w [[Kultura minojska|kulturze minojskiej]] symbolizując grację i czystość. To znaczenie symboliczne lilii rozpowszechnione zostało później w [[Starożytna Grecja|Starożytnej Grecji]] i w [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwie Rzymskim]]. Umieszczana wraz z kłosami zbóż w wiankach zakładanych przez panny młode symbolizowała [[dziewictwo]] i [[płodność]]<ref name=greece/>..