Energetyka jądrowa: Różnice pomiędzy wersjami

W 2013 energetyka jądrowa była źródłem 10,7% energii elektrycznej na świecie. Łączna [[moc]] działających elektrowni jądrowych wynosiła 372 [[Gigawat|GW]]<ref name=IAEA>{{cytuj stronę | url = http://www.iaea.org/programmes/a2/index.html | tytuł = Power reactor information system | opublikowany = [[Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej]] | data dostępu = 20 czerwca 2014 | język = en}}</ref>. Pracowało 435 [[blok energetyczny|bloków energetycznych]], 72 bloki energetyczne były w budowie, 2 w trakcie wyłączania<ref name=IAEA/>. W 2013 w sumie 31 krajów wykorzystywało reaktory jądrowe do produkcji energii. Elektrownie jądrowe wyprodukowały łącznie 2489 TWh energii elektrycznej – wielkość mniejszą od produkcji w 1999 oraz niższą o 11,3% od historycznego maksimum produkcji energii jądrowej na świecie w 2006. Największy udział energia jądrowa w produkcji energii elektrycznej na świecie osiągnęła w 1993 roku - na poziomie 17 procent. Poziom ten spadł do 10,4 procent w 2012 roku, czyli poziomu wcześniej osiągniętego w 1980<ref>[http://www.worldnuclearreport.org/ World Nuclear Industry Status Report 2013]</ref>. Według BP, udział energii jądrowej w całkowitym zużyciu energii pierwotnej spadł do 4,4 procent - "poziomu najniższego od 1984 roku"<ref>[http://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/statistical-review/statistical_review_of_world_energy_2013.pdf Statistical Review of World Energy 2013]</ref>. Dla porównania, [[energetyka węglowa]] posiadała moc zainstalowaną równą 1759 GW, [[elektrownia wodna|elektrownie wodne]] 566,8 GW. Poziom rocznej produkcji [[energia elektryczna|energii elektrycznej]] w elektrowniach jądrowych wskazywał na większe wykorzystanie w nich zainstalowanej mocy (kolejno: jądrowe: 2755 [[TWh]], węglowe 8743 TWh, wodne 3412 TWh<ref name=bp>{{Cytuj pismo | tytuł = BP Statistical World Energy Review 2011 | url = http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk_english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2011/STAGING/local_assets/spreadsheets/statistical_review_of_world_energy_full_report_2011.xls | wydawca = [[BP (koncern)|BP]] | rok = 2011 | data dostępu = 14 lutego 2012}}</ref>). Najwięcej energii elektrycznej uzyskiwały z energetyki jądrowej USA (rocznie 807 TWh, 104 reaktory), Francja (410 TWh, 58 reaktorów), Japonia (280 TWh, 51 reaktorów) i Rosja (159 TWh, 33 reaktory)<ref name=WNA>{{cytuj stronę | url = http://www.world-nuclear.org/info/reactors.html | tytuł = World Nuclear Power Reactors & Uranium Requirements | opublikowany = World Nuclear Association | data dostępu = 16 lutego 2012 | język = en}}</ref>. Największy udział energetyki jądrowej w produkowanej energii elektrycznej miały: Francja (75%), Belgia (51%), Korea Południowa (31%), Szwajcaria (39%), Japonia (28%), USA (20%) i Rosja (17%)<ref name=bp/>.

Najważniejszym zarzutem jest kwestia powstawania, transportu i składowania [[odpady promieniotwórcze|odpadów promieniotwórczych]]. O ile odpady wysokoaktywne produkowane są tylko przez elektrownie jądrowe, to już odpady średnio- i nisko aktywne są produkowane w każdym rozwiniętym kraju głównie przez instytucje medyczne i naukowe. Wszystkie rodzaje odpadów są przechowywane w odpowiednich składowiskach, a wypalone paliwo często poddaje się recyklizacji. Równocześnie ilość odpadów radioaktywnych produkowanych przez elektrownie jest znikoma (ok. 12 beczek rocznie) w porównaniu np. do odpadów z elektrowni węglowych (100 tys. razy więcej), które również zawierają izotopy promieniotwórcze<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nuclear.pl/wiadomosci,news,13040301.html |tytuł=NCBJ: odpady z kopalni groźniejsze niż z elektrowni jądrowych |data=2013 |opublikowany=Narodowe Centrum Badań Jądrowych}}</ref>. Przewiduje się, że nowa generacja reaktorów jądrowych opartych na [[tor (pierwiastek)|torze]] rozwiąże problem odpadów radioaktywnych całkowicie poprzez wykorzystanie ich w procesach [[spalacja|spalacyjnych]].

Kolejnym zarzutem są ogromne koszty związane z zamknięciem elektrowni i utylizacją pozostałości po niej. W tym wypadku, elektrownie jądrowe tworzą zazwyczaj fundusz, na który odkładana jest część zysków ze sprzedaży prądu. We Francji jest to około 0,14 eurocenta za każdą sprzedaną kilowatogodzinę<ref>[http://atom.edu.pl/index.php/technologia/likwidacja.html Likwidacja i rozbiórka elektrowni (decommissioning)]</ref>.

Pojawiają się także głosy wskazujące na wyczerpywanie się złóż [[uran (pierwiastek)|uranu]], jednak najnowsze badania dowodzą, że jego zasoby starczą na co najmniej kilkaset lat<ref name=EPS Position Paper>[http://www.eps.org/about-us/position-papers/about-us/position-papers/eps_nuclear Opracowanie Europejskiego Towarzystwa Fizycznego]</ref>. Rozwiązaniem tego problemu jest wprowadzenie [[reaktor powielający|reaktorów powielających]], które potrafią wytworzyć więcej paliwa, niż same zużywają. Innym rozwiązaniem jest użycie toru w reaktorach jądrowych IV generacji.

W analizie ekonomiki energetyki jądrowej trzeba wziąć także pod uwagę kwestię tego, kto ponosi przyszłe ryzyko z tytułu nieprzewidywalności elektrowni atomowych. Jak na razie elektrownie nuklearne zbudowały przedsiębiorstwa znacjonalizowane lub regulowane przez państwo<ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/ad15fcfe-bc71-11df-a42b-00144feab49a.html Ed Crooks (12.09.2010). "Nuclear: New dawn now seems limited to the east". Financial Times. ].</ref>, gdzie wiele rodzajów ryzyka związanych z kosztami budowy, pracą, cenami paliwa, wypadkami itd. było ponoszonych raczej przez konsumentów niż przez producentów. Co więcej, z uwagi na wymiar odpowiedzialności za wypadek nuklearny, całkowity koszt ubezpieczenia jest generalniezasadniczo ograniczany przez rząd, co amerykańska Jądrowa Komisja Regulacyjna uznała za znaczącą dotację<ref>United States Nuclear Regulatory Commission, 1983. The Price-Anderson Act: the Third Decade, NUREG-0957</ref>. Wiele krajów obecnie zliberalizowało swoje rynki [[energia elektryczna|energii elektrycznej]] w ten sposób, że koszt wspomnianych niebezpieczeństw, jak również ryzyka pojawienia się tańszych alternatyw przed zwróceniem się nakładów pokrywają konstruktorzy i operatorzy elektrowni, a nie konsumenci, co prowadzi do innej oceny ekonomiki nowych elektrowni jądrowych<ref>[http://web.mit.edu/nuclearpower/ The Future of Nuclear Power. Massachusetts Institute of Technology. 2003. ISBN 0-615-12420-8.]. </ref>.

Od około 2001 roku pojęcia “renesans„renesans nuklearny” używa się dla określenia możliwej odnowy przemysłu energii jądrowej, spowodowanej przez rosnące ceny paliw kopalnych oraz dążenie do ograniczenia emisji [[gazy cieplarniane|gazów cieplarnianych]]. Odrębnym czynnikiem jest także zdolność do zapewnienia [[bezpieczeństwo energetyczne|nieprzerwanych dostaw elektryczności]] na poziomie krajowym. Jak mawiają Francuzi, „Nie mamy [[węgiel kamienny|węgla]], nie mamy [[ropa naftowa|ropy]], nie mamy [[gaz ziemny|gazu]], nie mamy wyboru.”wyboru”<ref>”Nuclear renaissance faces realities”. Platts. [http://www.platts.com/Nuclear/Resources/News Features/nukeinsight]</ref>. Poprawa bezpieczeństwa [[reaktor jądrowy|reaktorów jądrowych]] oraz słabnąca pamięć o najbardziej znanych [[wypadek jądrowy|wypadkach nuklearnych]] z przeszłości ([[Wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island|Three Mile Island]] w 1979 i [[katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu|Czarnobyl]] w 1986), jak również o przekraczaniu zakładanych kosztów budowy elektrowni w latach 70. i 80. powodują spadek społecznego oporu przed budową nowych elektrowni jądrowych<ref>[http://www.world-nuclear.org/info/inf104.html The Nuclear Renaissance. World Nuclear Association.]</ref>.

W 2007 roku ostatnim komercyjnym reaktorem jądrowym w Stanach Zjednoczonych był reaktor Watts Bar 1 w [[Tennessee]]. Rozpoczął pracę 7 lutego 1996 r. Często przytacza się go jako dowód sukcesu globalnej kampanii na rzecz wycofania energii jądrowej. Jednakże zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie nadal kontynuuje się inwestycje w badania i rozwój energii nuklearnej, a część ekspertów przemysłu nuklearnego<ref>[http://nuclear.inl.gov/docs/papers-presentations/ga_tech_woodruff_3-4.pdf Nuclear Energy’s Role in Responding to the Energy Challenges of the 21st Century. Idaho National Engineering and Environmental Laboratory.]</ref> przewiduje, że niedobory [[energia elektryczna|energii elektrycznej]], rosnące ceny paliw kopalnych, [[zmiana klimatu|globalne ocieplenie]], emisje metali ciężkich w elektrowniach zasilanych paliwami kopalnymi, nowe technologie oraz krajowe [[bezpieczeństwo energetyczne]] doprowadzą do ponownego wzrostu popytu na elektrownie jądrowe. Przeciwnicy energetyki jądrowej wskazują na potencjał zwiększania efektywności energetycznej oraz szybko spadające ceny [[odnawialne źródła energii|odnawialnych źródeł energii]] jako konkurencję, która powoduje spadek zainteresowania energetyką jądrową<ref>[http://www.worldnuclearreport.org/ World Nuclear Industry Status Report]</ref>.