Cmentarz Mogilski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Matw88 (dyskusja | edycje)
Poprawienie błędnych informacji dotyczących historii i aktualnego statusu cmentarza na podstawie informacji i dokumentów z parafii św. Bartłomieja w Mogile. Usunięcie zbędnych informacji oraz niedziałającego linku.
Linia 11:
|typ cmentarza = wyznaniowy
|wyznanie = rzymskokatolicki
|stan cmentarza = nieczynnyczynny
|powierzchnia cmentarza = 0,93 ha
|liczba pochówków =
Linia 31:
[[Plik:Parish Cemetery in Mogila (old gravestones ), osiedle Wandy, Nowa Huta, Krakow, Poland.jpg|thumb|200px|Odnowione nagrobki z drugiej dekady XIX w. po lewej z grobu Karola Żabińskiego]]
 
'''Cmentarz parafialny w Mogile''' – [[cmentarz]] w [[Kraków|Krakowie]], znajdujący się na terenie [[Osiedle Wandy (Kraków)|osiedla Wandy]], najstarszego osiedla [[Nowa Huta (część Krakowa)|Nowej Huty]]. Jest [[Cmentarz|cmentarzem parafialnym]], pozostającymadministrowany pod zarządemprzez [[Parafia św. Bartłomieja w Krakowie|parafiiparafię św. Bartłomieja]], oow cystersówktórej zduszpasterzami pobliskiegosą Cystersi z [[Opactwo Cystersów w Mogile|klasztoru w Mogile]].
[[Plik:Cemetery in Mogiła by Maire 4.jpg|thumb|200px|left|Grobowiec Rogozińskich]]
 
== Historia cmentarza ==
Pierwszy parafialny cmentarz mogilski powstał w 1347 wokół [[Kościół Narodzenia Pańskiego i św. Bartłomieja Apostoła w Krakowie (Mogiła)|kościoła Narodzenia Pańskiego i św. Bartłomieja Apostoła]]. WNowy rokucmentarz 1836mogilski władzezałożono austriackie1795 zarządziłyroku przeniesieniekilkaset cmentarzymetrów pozana obszarpółnoc od zabudowań, pośród pól. LikwidowanoZachował cmentarzesię przykościelneopis naprojektu terenieogrodzenia miastcmentarza iz wsi1821 roku. NowyW cmentarzroku mogilski1836 utworzonowładze kilkasetaustriackie metrówzarządziły naprzeniesienie północcmentarza odprzykościelnego zabudowań,poza pośródobszar pólzabudowań. Służył jako miejsce pochówków mieszkańców wsi: [[Mogiła (Kraków)|Mogiła]], [[Łęg (Kraków)|Łęg]] i [[Czyżyny]]. Najstarszy zachowany dziś grób, należący do rodziny Styczniów, pochodzi z 1854. W roku 1842 cmentarz otoczono wałem ziemnym, a w 1901 został poszerzony na podstawie planu sytuacyjnego sporządzonego przez geodetę Maurycego Siegera 19 maja 1897 roku. W 1965 zbudowano ogrodzenie z siatki na podmurówce, które istnieje do dnia dzisiejszego.
 
[[Plik:World War I Cemetery nr 390 Mogiła, osiedle Wandy, Nowa Huta, Krakow, Poland.jpg|thumb|200px|[[Cmentarz wojenny nr 390 - Mogiła|Cmentarz wojenny nr 390]]]]
 
Gdy w 1949, tuż za cmentarnym ogrodzeniem zaczęto wznosić pierwsze osiedla Nowej Huty, cmentarz stał się miejscem spoczynku pierwszych mieszkańców nowego miasta. Z lat 50. XX wieku pochodzi duża kwatera dziecięcych grobów, zwłaszcza [[noworodek|noworodków]] i [[niemowlę|niemowląt]]. Z chwilą otwarcia [[Cmentarz Grębałowski|Cmentarza Grębałowskiego]] w 1964, staryRada cmentarzNarodowa w Mogilesposób postanowiononieprawomocny zamknąćzamknęła cmentarz w Mogile. Od tego momentu grzebani mieli byćbyli tutaj jedynijedynie ci, którzy posiadali na tym cmentarzu rodzinne groby bądź grobowce., Poco przemianachpowodowało ustrojowychsprzeciwy naze początkustrony latmieszkańców 90pobliskich bloków. OOW cystersilatach przeprowadzili80 inwentaryzacjęcmentarz istniejącychzostał mogił,ponownie pobierającotwarty odna rodzinskutek zmarłychdziałań stosownepodjętych opłaty,przez alokalną odzyskanespołeczność. miejscaPo postanowionoprzemianach sprzedaćustrojowych podw nowelatach grobowce90. Akcjaojcowie niekontrolowanejCystersi rozbudowyprzeprowadzili cmentarzainwentaryzację istniejących mogił, wraza zzebrane zajęciemprzy pasatej sanitarnego,okazji spotkałafundusze sięzostały zewykorzystane zdecydowanymna protestemsporządzenie okolicznychmapy mieszkańcówcmentarza oraz interwencją krakowskiejbudowę kuriialei metropolitarnejgłównej. W chwili obecnej pogrzeby na cmentarzu odbywają się sporadycznieregularnie. jedynieW do2009 rodzinnychroku mogiłzostał wzniesiony i grobowcówpoświęcony nowy krzyż cmentarny zaprojektowany przez Marka Kordyacznego. WOd 1 listopada 2011 wroku ramachz porządkowaniapowodu cmentarzawzrostu wyciętonatężenia znacznąruchu częśćdrogowego nie odbywają się kondukty pogrzebowe z kościoła parafialnego na cmentarz. Od roku 2011 prowadzona jest wymiana drzewostanu. jakW równieżroku przybyło2013 kilkazostał nowychwybudowany wjazd na cmentarz od strony ul. grobowcówDaniłowskiego.
 
== Opis cmentarza ==
Najstarsza część cmentarza ma układ osiowy prowadzący od bramy do krzyża. Nad cmentarzem góruje mocno zaniedbany, ze śladami licznych uszkodzeń, pozbawiony tablic epitafijnych, zbudowany z czerwonej cegły, zwieńczony niezachowanym krzyżem, grobowiec rodziny Rogozińskich. Spoczywa w nim rodzina Kazimierza Rogozińskiego, właściciela zbudowanej na przełomie XIX i XX wieku [[Willa Rogozińskich w Mogile|eklektycznej willi]], zachowanej do dziś przy ulicy Sieroszewskiego.
 
Przy głównej alejce znajduje przykryty kamienną płytą z krzyżem, ziemny zbiorowy grobowiecgrób OOojców Cystersów.
 
Po prawej stronie głównej alei cmentarza, w jego wschodniej części znajduje się niewielka kwatera, będąca [[Cmentarz wojenny nr 390 - Mogiła|cmentarzem wojennym nr 390]], z bezimiennymi grobami 71 żołnierzy austriackich(70 z armii austro-węgierskiej i 1 z armii rosyjskiej) z lat I wojny światowej (cmentarz projektował [[Hans Mayr]]). DoGłównym początkuelementem latozdobnym 90jest ściana pomnikowa z krzyżem. przedZ czasem kwaterądegradacji znajdowałuległo sięogrodzenie pomnika wraz kamiennaz wojskowanim czapkaodlane austriackaz nacementu niewielkimrzymskiego cokole,dwie zostałaczapki onaaustriackich jednakporuczników zniszczonaznajdujące isię na jejsłupkach miejscuw wznosiprzedniej sięczęści ogrodzenia. W tym samym czasie w sposób niekontrolowany wzniesiono grobowce na obecniegranicy nowycmentarza grobowiecwojennego.
 
Przy głównej alejce pochowano kolejno trzech proboszczów parafii pw. św. Bartłomieja w 1895 księdza Leopolda Siemińskiego, w 1935 księdza prałata Wojciecha Siedleckiego, a [[18 maja]] 1960 spoczął koło swoich poprzedników ksiądz [[Józef Zastawniak]], budowniczy [[Kościół św. Judy Tadeusza w Krakowie|kościoła św Judy Tadeusza]] w Czyżynach i jego pierwszy proboszcz. W 2010 spoczął koło księdza Zastawniaka kolejny z proboszczów parafii w Czyżynach ks. prałat Jan Gwizdoń.
Linia 52:
[[Plik:Cemetery in Mogiła by Maire 2.jpg|thumb|200px|Figura modlącego się Chrystusa na nagrobku Jana Zbroi]]
 
Przy głównej alejce ustawiono pomnik nagrobny z niezachowanej mogiły, z ledwo dziś czytelnym napisem na alabastrowej tablicy. Należał on do Karola Żabińskiego (1857-1911) właściciela jednego z trzech mogilskich młynów. Na grobie Jana Zbroi zm. w 1932 mieszkańca Czyżyn zobaczyć można kamienną figurę modlącego się Chrystusa, jest ona jednym z nielicznych zachowanych na tutejszym cmentarzu przykładów rzeźby nagrobnej. Warto także wspomnieć postać Apolonii z Horów Dyniowej zm. w 1954, spoczywającej obok swojego tragicznie zmarłego w 1925 uzdolnionego artystycznie syna Romualda,. doNa legendygrobie przeszłaJana bowiemZbroi słynnazm. ogrodowaw restauracja1932 urządzanamieszkańca przezCzyżyn paniązobaczyć Apolonięmożna wkamienną swoimfigurę ogrodziemodlącego naprzeciwkosię mogilskiegoChrystusa, klasztorujest wona trakciejednym corocznegoz wrześniowegonielicznych odpustuzachowanych wna Mogiletutejszym cmentarzu przykładów rzeźby nagrobnej.
 
== Bibliografia ==
Linia 58:
* {{Cytuj stronę |url=http://www.ruszczalp.pl.tl/Nowohucka-Kronika-Filmowa.htm?PHPSESSID=2c7f76817e57cf3e566f5f11f1763334// |tytuł=Nowohucka Kronika Filmowa|data dostępu =2010-11-28}}
* ''Encyklopedia Krakowa'' red. Antoni Henryk Stachowski, PWN 2000, ISBN 83-01-13325-2
* Archiwum parafii św. Bartłomieja w Krakowie - Mogile
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.wirmogila.e12cystersi.pl/viewpageindex.php?page_idoption=104com_content&view=category&layout=blog&id=121&Itemid=212 zdjęciaStrona dotycząca cmentarza parafii św. Bartłomieja w Krakowie - Mogile]
* [http://polski-cmentarz.com/krakowmogila/grobonet/start.php Wyszukiwarka osób pochowanych na cmentarzu w Mogile]
* [http://cmentarze.jasonek.pl/cmentarz.php?id=390 Cmentarz wojenny z I wojny światowej nr 390]
 
{{DEFAULTSORT:Osiedle Wandy}}