Mwambutsa IV: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
zasadnicza rozbudowa hasła
ORT!
Linia 33:
Burundi było w tym okresie kolonią [[Belgia|Belgii]], stąd Mwambutsa przez długi czas miał ograniczony wpływ na sprawy państwa. Był traktowany z dużą niechęcią przez belgijską administrację kolonialną, która oskarżała go m.in. o rozwiązły tryb życia. W 1953 roku belgijski rezydent Robert Schmidt zaproponował nawet detronizację Mwambutsy i osadzenie na tronie księcia [[Pierre Baranyanka|Pierra Baranyanki]] z klanu Batare – długoletniego rywala Mwambutsy, a zarazem najwierniejszego sojusznika Belgii w Burundi. Projekt ten nie uzyskał jednak poparcia ministerstwa ds. kolonii, a sam Schmidt został wkrótce zdymisjonowany{{odn|Lemarchand|1996|s=47–50}}.
 
Najstarszy syn Mwambutsy, książeksiążę [[Louis Rwagasore]], założył w 1957 roku Unię na rzecz Postępu (''Parti de l’Union et du Progrès National'' – UPRONA), która stała się wkrótce najsilniejszym ruchem niepodległościowym w Burundi, a we wrześniu 1961 odniosła zdecydowane zwycięstwo w wyborach do Zgromadzenia Ustawodawczego{{odn|Lemarchand|1996|s=51–53}}.
 
=== Niepodległe Burundi ===
1 lipca 1962 Burundi rozpoczęło niepodległy byt jako [[monarchia konstytucyjna]]. Od samego początku kraj trapiła polityczna niestabilność, narastały również antagonizmy etniczne. Śmierć księcia Rwagasore, zabitego w zamachu tuż po zwycięskich wyborach, pozbawiła Burundi charyzmatycznego przywódcy oraz spowodowała rozpad UPRONA i paraliż prac rządu<ref group="uwaga">13 października 1961 książeksiążę [[Louis Rwagasore]] został zamordowany przez [[Grecy|greckiego]] zabójcę, wynajętego przez przywódców konkurencyjnej ''Parti Démocrate Chrétien''. Wiele dowodów wskazuje, że za jego zabójstwem mogła stać również belgijska administracja kolonialna. Patrz: {{odn|ref=nie|Lemarchand|1996|s=54–55}}.</ref>. W tej sytuacji monarchia na czele z ''mwamim'' Mwambutsą stała się wkrótce kluczowym czynnikiem w życiu politycznym kraju. W połowie 1963 roku ''mwami'' przejął szereg uprawnień należących dotąd do premiera i rady ministrów. Starał się balansować pomiędzy stronnictwami reprezentującymi największe grupy etniczne – tj. między stanowiącymi większość [[Hutu]] a zajmującą tradycyjnie wyższą pozycję społeczną mniejszością [[Tutsi]]. Jednocześnie powierzył szereg kluczowych stanowisk rządowych członkom swojego macierzystego klanu Bezi{{odn|Lemarchand|1996|s=67}}.
 
Na początku stycznia 1965 Mwambutsa zaniepokojony prochińską polityką rządu wycofał swoje poparcie dla wywodzącego się z Tutsi premiera [[Albin Nyamoya|Albina Nyamoyi]]. Nowym szefem rządu został mianowany [[Pierre Ngendandumwe]] – polityk UPRONA, z pochodzenia Hutu. Kilka dni po objęciu urzędu Ngendandumwe został jednak zamordowany przez uchodźcę Tutsi z sąsiedniej [[Rwanda|Rwandy]]{{odn|Lemarchand|1996|s=69–70}}. Mwambutsa podjął wówczas decyzję o rozpisaniu wyborów parlamentarnych. Odbyły się one w maju 1965 i przyniosły zwycięstwo kandydatom Hutu. Ku zaskoczeniu i rozgoryczeniu Hutu monarcha powierzył jednak stanowisko premiera swojemu zaufanemu doradcy, [[Léopold Biha|Léopoldowi Biha]] (''ganwa''). Przeprowadził jednocześnie godzącą w interesy Hutu reformę samorządową{{odn|Lemarchand|1996|s=70}}.