Józef Marian Sosnowski: Różnice pomiędzy wersjami

|od = marzecmarca 1948

'''Józef Marian Sosnowski''' [[Pseudonim|ps.]] ''Brzeziński, mgr K. Masztowski, Jan Orłożeński, Jan Choiński'', [[Kryptonim|krypt.]]: ''J.S., J.Es.'' (ur. [[18 lutego]] [[1904]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[1 stycznia]] [[1975]] tamże) – [[polska|polski]] nauczyciel, [[doktor (stopień naukowy)|doktor]] [[Pedagogika|pedagogiki]], [[harcmistrz]], sekretarz generalny [[Związek Harcerstwa Polskiego|Związku Harcerstwa Polskiego]] (ZHP) w latach 1935-19391935–1939, wiceprzewodniczący ZHP w latach 1945-19471945–1947, p.o. [[Przewodniczący ZHP|Przewodniczącego ZHP]] w latach 1948-19491948–1949, żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]].

Był synem Jana Mariana, rzeźbiarza i antykwariusza i Władysławy z domu Rybka. Uczył się w prywatnym gimnazjum filologicznym Tomasza Łepkowskiego, później Gimnazjum Męskim Władysława Giżyckiego, gdzie uzyskał maturę w maju 1923 roku. W tymże roku rozpoczął studia na [[Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego|Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego]], wkrótce jednak przeniósł się na [[Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego|Wydział Filozoficzny]]. Równolegle ze studiami na UW brał udział w zajęciach Sekcji Dziennikarskiej [[Wolna Wszechnica Polska|Wolnej Wszechnicy Polskiej]]. W 1930 r.roku uzyskał stopień magistra filozofii w zakresie pedagogiki. Jednocześnie rozpoczął studia polonistyczne, które ukończył z tytułem magistra filologii polskiej i dyplomem nauczyciela szkół średnich ogólnokształcących w 1932 rroku.

==== I wojna światowa, rok 1920 i "Zet"„Zet” ====

W lipcu 1920 r.roku wstąpił ochotniczo do armii[[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]]. Początkowo dostał przydział na funkcję komendanta harcerskiej służby pomocniczej w gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. W sierpniu walczył pod [[Radzymin]]em i [[Brześć|Brześciu nad Bugiem]] w szeregach 201. pułku piechoty. Został zdemobilizowany we wrześniu i powrócił do gimnazjum.

W tymże roku wstąpił do [[Związek Młodzieży Polskiej "Przyszłość"„Przyszłość”|Organizacji PET]] działającej w ramach [[Związek Młodzieży Polskiej "Zet"„Zet”|Związku Młodzieży Polskiej "Zet"„Zet”]]. W 1924 r.roku został przyjęty do Koła Akademickiego Związku Młodzieży Polskiej "Zet"„Zet”.

W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] brał udział w [[Tajne komplety|tajnym nauczaniu]] w Gimnazjum i Liceum im. Władysława IV. Na polecenie władz konspiracyjnych utrzymywał kontakty z działaczami żydowskiego ruchu oporu. W 1942 r.roku zaczął pracę w [[Biuro Informacji i Propagandy|Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK]], gdzie kierował referatem wydawniczym. W czasie [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] przebywał – wraz z BIP KG AK – w [[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieściu]], gdzie współredagował "Żołnierza„Żołnierza Polskiego"Polskiego” i był sprawozdawcą wojennym III Wydziału Propagandy VI Oddziału Sztabu KG AK. We wrześniu 1944 roku został awansowany na [[porucznik]]a i otrzymał [[Krzyż Walecznych]]. Wraz z ludnością cywilną opuścił Warszawę 7 października i przebywał przez zimę w [[Międzyborów|Międzyborowie]].

Dnia 16 kwietnia 1916 r.roku wstąpił do Warszawskiej Drużyny Skautowej im. Cypriana Godebskiego (późniejszej 15. WDH). Znalazł się pod wpływem [[Jan Mauersberger|Jana Mauersbergera]] i [[Tomasz Piskorski|Tomasza Piskorskiego]] – wybitnych działaczy ZHP. Wraz z Tomaszem Piskorskim brał udział w rozbrajaniu Niemców w [[Garnizon Warszawa|garnizonie warszawskim]] w listopadzie 1918 rroku. W kwietniu 1919 r.roku został drużynowym 15. WDH, a później 47. WDH im. Kazimierza Wielkiego działającej przy szkole powszechnej przy ul. Drewnianej w Warszawie i (od listopada 1921 r.roku) 30. drużyny im. Jana Hetmana Zamoyskiego oraz [[Komendant hufca|hufcowym]] X Hufca. Na I Zjeździe Oddziału Warszawskiego ZHP został wybrany (w wieku 17 lat) na Kierownika Wydziału Propagandy, Prasy i Statystyki. W maju 1922 r.roku uzyskał pierwszy stopień instruktorski przodownika, a w czerwcu 1924 roku został [[podharcmistrz]]em. W marcu 1926 r.roki został członkiem Komisji Osobowej Głównej Kwatery Męskiej, a w grudniu tego roku – kierownikiem Wydziału Programowego Chorągwi Warszawskiej. W 1931 roku został przewodniczącym Komisji Wydawniczej ZHP i Harcerskiego Biura Wydawniczego.

Był również współinicjatorem powołania Centralnego Archiwum Harcerskiego. W 1933 r.roku krótko kierował Wydziałem Programowym Głównej Kwatery Harcerzy (GKH), a po jego likwidacji – po również krótkim pełnieniu funkcji kierownika Biura Naczelnictwa – został kierownikiem Wydziału Osobowego GKH i – od 1936 r.roku – Referatu Prasy i Propagandy, Referatu Pism Harcerskich oraz Referatu Starszych Chłopców. W 1934 roku został szefem GKH, a w 1937 roku – zastępcą Naczelnika i kierownikiem Wydziału Drużyn.

Zaraz po II wojnie światowej powrócił do pracy harcerskiej. Już w kwietniu 1945 r.roku został kierownikiem Wydziału Programowego przy GKH i przewodniczącym Komisji Organizacyjnej Pracy Harcerskiej. Po kilku tygodniach wszedł w skład Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej i został pierwszym wiceprzewodniczącym ZHP. Kierował m.in. Komisją Programową i Harcerskim Biurem Wydawniczym. W 1947 roku wstąpił do [[Stronnictwo Demokratyczne|Stronnictwa Demokratycznego]]. W marcu 1948 r.roku – po konsultacji z [[Aleksander Kamiński|Aleksandrem Kamińskim]] – objął funkcję p.o. [[Przewodniczący ZHP|Przewodniczącego ZHP]], którą to funkcję – w coraz większym stopniu fikcyjną – pełnił do 27 stycznia 1949 rroku.

Po 1956 roku wrócił do pracy harcerskiej, zostając doradcą ds. programowych w Kręgu Instruktorskim "Wigry"„Wigry”.

W czasie studiów polonistycznych odbył dwuletnią praktykę w Państwowym Pedagogium im. Stanisława Konarskiego. Od 1933 r.roku został nauczycielem w [[VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV w Warszawie|Państwowym Gimnazjum im. Władysława IV na warszawskiej Pradze]].

Po II wojnie światowej, od pierwszych miesięcy 1945 r.roku był podinspektorem oświaty w [[Grodzisk Mazowiecki|Grodzisku Mazowieckim]]. W 1948 r.roku powrócił do pracy nauczycielskiej. Uczył w Gimnazjum i Liceum im. Władysława IV, Liceum Pedagogicznym im. W. Spasowskiego i Liceum pedagogicznym im. F. Płaskowickiej. Był jednocześnie pracownikiem warszawskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej (WSP). Po rozwiązaniu WSP i włączeniu części jej struktur do [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] w 1956 r.roku został [[adiunkt]]em w katedrze Pedagogiki Społecznej. Następnie został kierownikiem Międzywydziałowego Studium Pedagogicznego UW.

W 1959 roku obronił pracę doktorską. Napisał również pracę [[Habilitacja|habilitacyjną]] (w 1963 roku), jednak jej sprawa utknęła z powodów politycznych, przez wiele lat krążąc między urzędami (link do maszynopisu z porawkami autora https://www.dropbox.com/sh/lp956crft2rvy7t/AADbLvqHE6voFtbNf6et0Z2Ha?dl=0).

* Złoty Krzyż Harcerskiego Odznaczenia Honorowego "Za„Za Zasługę"Zasługę” (1946)

Sosnowski był dwukrotnie żonaty: od 1927 r.roku z Ireną Wróblewską (1902-19641902–1964), z którą miał syna Jana (1938-20081938–2008), powtórnie (od 1965 r.roku) z Antoniną z domu Stani (primo voto Lubicz-Borowską) (1923-19811923–1981).

* {{cytuj książkę | tytuł = Harcerski Słownik Biograficzny | autor = Janusz Wojtycza (red.) | tom = 1 | miejsce = Warszawa | rok = 2006 | wydawca = Muzeum Harcerstwa | strony = 194-198194–198| isbn = 9788392357131}}

* {{Cytuj książkę | autor r = Marek Getter (w:) | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] | tom = 40 | miejsce = Warszawa-Kraków | rok = 2001 | strony = 568-571568–571| isbn = 8386301902}}