I Proletariat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięcie odwołania do pliku Proletariat_banknot.JPG, ponieważ użytkownik INeverCry skasował go z Commons
drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Partia polityczna infobox
|partia = PPS
|nazwa = Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat”
|logo =
|kod_państwa =
Linia 25:
[[Plik:Ludwik Warynski.JPG|thumb|250px|Ludwik Waryński, przywódca partii]]
 
'''Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat''' lub '''Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat'''<ref>Odezwy i dokumenty sygnowano jako Socjalno-Rewolucyjna Partia, natomiast wydawnictwa prasowe "Proletaryat" i "Wlaka Klas" jako Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia</ref> – pierwsza polska partia robotnicza opierająca się na założeniach [[marksizm]]u (w historiografii PRL zwana również „I Proletariatem” lub „Wielkim Proletariatem”) funkcjonująca w kraju od 1882 do 1886. Jej pięciu działaczy zostało straconych przez władze carskie.
 
== Historia ==
Partia powstała w sierpniu 1882 roku w [[Warszawa|Warszawie]]. Jej założycielem był powracający w grudniu 1881 z [[Genewa|Genewy]] [[Ludwik Waryński]] oraz działacze lokalnych kółek [[Henryk Dulęba]] i [[Kazimierz Puchewicz]]. Waryński rozpoczął dyskusje w środowiskach robotników i studentów m.in. ze [[Stanisław Krusiński|Stanisławem Krusińskim]]. W kwietniu 1882 Waryński i Puchewicz wydali pierwszą niepodpisaną odezwę wspierającą strajk robotników w Warsztatach Naprawczych [[Kolej Warszawsko-Wiedeńska|Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej]]. Waryńskiego wspierał emisariusz petersburskiej grupy młodzieży polskiej [[Stanisław Kunicki]].
 
Organizacja w lipcu i sierpniu 1882 przygotowała swój pierwszy program jako „Odezwa Komitetu Robotniczego Partii Socjalno-Rewolucyjnej «Proletariat»”. Podstawą organizacji były 6-10-osobowe kółka podporządkowane Komitetowi Robotniczemu. W grudniu 1882 organizację opuścił Kazimierz Puchewicz, który powołał w następnym roku [[Partia Robotnicza Solidarność|Partię Robotniczą Solidarność]], która ograniczała swoje działania wyłącznie do spraw ekonomicznych, odrzucając żądania polityczne.