Domki fińskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawienie martwego linku, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Paterm (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2010-03}}
[[Plik:Budowa domków fińskich Warszawa marzec 1945.jpg|thumb|Budowa domków fińskich na [[Osiedle Jazdów w Warszawie|Osiedlu Jazdów]] w [[Warszawa|Warszawie]] w marcu 1945]]
[[Plik:Bytom Szombierki - fińskie domki 02.jpg|thumb|right|Domek fiński w [[Bytom]]iu [[Szombierki|Szombierkach]]]]
[[plik:Sosnowiec-Klimontów.Domki Fińskie.2.JPG|thumb|right|Osiedle w [[Sosnowiec|Sosnowcu]]]]
[[Plik:Katowice - male domki 01.JPG|thumb|right|Domki w [[Katowice|Katowicach]]]]
{{Commonscat|Finnish houses in Poland|Domki fińskie w Polsce}}
'''Domki fińskie''' – typ drewnianego [[typologia architektury mieszkaniowej|domu jednorodzinnego]] występującego przede wszystkim na [[Górny Śląsk|Górnym Śląsku]] i gdzieniegdzie w Zagłębiu Dąbrowskim, gdzie stanowią zabytek architektury powojennej. Sprowadzano je głównie z [[Finlandia|Finlandii]] (stąd popularna nazwa) za [[węgle kopalne|węgiel]] i [[koks]], by złagodzić tzw. [[głód mieszkaniowy]] na czas przejściowy 20–30 lat; niektóre stoją do dzisiaj.
Linia 10:
 
== Historia ==
Pomysłodawcą transakcji wiązanej z Finami był [[Jan Mitręga]], minister górnictwa i energetyki. Polska za sprzedany węgiel do Finlandii w latach 50. otrzymywała domki składane z prefabrykatów. Powstawały całe osiedla takich domków, przede wszystkim w okolicach kopalni na Śląsku (ale także w innych miejscach, np. w Warszawie). Te domki często "dostawali"„dostawali” od kopalni zasłużeni [[przodownik pracy|przodownicy pracy]].
 
== Typologia ==
Rodzaje domków fińskich:
* domki drewniane przedwojenne, "fińskie"„fińskie” tylko z nazwy spopularyzowanej dla podobnego budownictwa po wojnie;
* rzeczywiste domki fińskie prosto z Finlandii:
** otrzymane przez Polskę jako reparacje wojenne, niektóre za pośrednictwem ZSRR;
Linia 32:
* [[Czeladź (miasto)|Czeladź]]<ref>{{cytuj stronę| url= http://www.czeladz.pl/spacer/spacer.php?pan_id=1123-1002-0021| tytuł = Czeladź – portal miejski. Domki fińskie na ul Krasickiego|data dostępu = 25 marca 2009| autor = | język = pl}}</ref>
* [[Gdańsk]] - północna część dzielnicy [[Wrzeszcz Dolny]] - domki wzniesione w czerwcu 1948
* [[Jaworzno]], [[Osiedle_Skałka_Osiedle Skałka (Jaworzno)|Skałka]] (część Śródmieścia)
* Katowice, [[Kostuchna]], ul. Armii Krajowej - domki wzniesione w 1949 r. dla górników [[Kopalnia Węgla Kamiennego Boże Dary| kopalni „Boże Dary”]]<ref>Lech Szaraniec „Osady i osiedla Katowic”, str. 82</ref>
* [[Knurów]] - niemal 200 domów w znakomitym stanie
* [[Lędziny]], [[Hołdunów]] (dzielnica)
Linia 40:
* [[Świętochłowice]]: [[Piaśniki]] (dzielnica), przedwojenne
* [[Warszawa]]:
** [[Osiedle Jazdów w Warszawie|Osiedle Jazdów]]
** [[Osiedle Przyjaźń (Warszawa)|Osiedle Przyjaźń]]
 
Linia 54:
 
== Ciekawostki ==
W Gdańsku [[Wrzeszcz Dolny|Wrzeszczu]] ulicom, przy których budowano fińskie domki, nadano nazwy: Kopalniana, Górnicza, Dźwigowa, Koksowa i [[Wincenty Pstrowski|Wincentego Pstrowskiego]]. Mieszkania w domkach przeznaczone były dla pracowników Działu Przeładunków Morskich przy Centrali Zbytu Przemysłu Węglowego, zaś budowę prowadziło Biuro Budowlane Przemysłu Węglowego.<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.fotohistoria.pl/main.php?g2_itemId=124475| tytuł = Seriws fotograficzny fotohistoria.pl| data dostępu = 2012-11-28| autor = Polska Agencja Prasowa| opublikowany = | praca = | data = | język = }}</ref>.
 
{{Przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Szaraniec | imię = Lech | tytuł = Osady i osiedla Katowic | data = 1980 | wydawca = Wydawnictwo "Śląsk" | miejsce = Katowice | isbn = 83-216-0147-2 | strony = }}
 
[[Kategoria:Budynki mieszkalne]]