Apomiksja: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
m drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Poa pratensis (Veldbeemdgras plant).jpg|mały|''[[Wiechlina łąkowa|Poa pratensis]]'' rozmnaża się w drodze aposporii]]
'''Apomiksja, agamospermia'''{{r|Niemann-2009}} – typ [[rozmnażanie|rozmnażania]], w którym do powstania [[zarodek|zarodka]] i wytworzenia nasion dochodzi bez [[zapłodnienie|zapłodnienia]]. Zarodek powstaje wyłącznie z komórek osobnika matczynego{{r|Hand-2014}}. W przeszłości termin apomiksja oznaczał wszelkie formy rozmnażania bezpłciowego występujące u roślin{{r|Koltunow-1993}}. Aktualnie apomiksja jest synonimem [[agamospermia|agamospermii]] i dotyczy roślin wytwarzających nasiona ([[Nagonasienne|nagozalążkowe]] i [[okrytonasienne|okrytozalążkowe]]). Znane są zjawiska podobne do apomiksji u roślin niższych, jednak użycie samego terminu wobec tych organizmów jest dyskusyjne{{r|Bicknell-2004}}.
== Podział ==
Linia 13:
Rozmnażanie apomiktyczne stwierdzono u co najmniej 300 gatunków roślin, należących do 35 rodzin. Najczęściej ma miejsce u ''[[Wiechlinowate|Gramineae]]'', ''[[astrowate|Compositae]]'', ''[[Różowate|Rosaceae]]'' i ''[[rutowate|Rutaceae]]''{{r|Koltunow-1993}}. Rodziny, u których występuje apomiksja, stanowią 15% rodzin okrytozalążkowych{{r|Niemann-2009}}.
W przeciwieństwie do [[embriogeneza somatyczna|embriogenezy somatycznej]] zarodniki powstające w efekcie apomiksji nie różnią się od zarodników powstających w rozmnażaniu płciowym. Nie przechodzą przez stadiom [[kalus]]a. Powstają z komórek [[gametofit]]u lub komórek somatycznych w jego otoczeniu{{r|Koltunow-1993}}. Mechanizm genetycznej regulacji apomiksji został dobrze poznany w przypadku aposporii. W przeważającej liczbie przebadanych gatunków aposporia dziedziczona jest jako jednogenowa cecha dominująca. U ''[[Tripsacum dactyloides]]'' oraz ''[[Przymiotno białe|Erigeron annuus]]'', rozmnażających się w wyniku diplosporii, cecha warunkowana jest także przez jeden gen dominujący. Poliploidalny ''[[Mniszek pospolity|Taraxacum officinale]]'' rozmnaża się poprzez diplosporię przy zestawie alleli Ddd lub Dddd{{r|van Dijk-2004}}.
Apomiksja umożliwia wytwarzanie nasion identycznych genetycznie z osobnikiem rodzicielskim, dlatego jest zjawiskiem atrakcyjnym z punktu widzenia biotechnologii. Umożliwia uzyskiwanie osobników wartościowych dla [[rolnictwo|rolnictwa]] o stałym genotypie, w tym utrzymanie [[heterozja|heterozji]] w kolejnych pokoleniach{{r|Hand-2014}}.
Linia 31:
<ref name="Niemann-2009">Niemann, J., C. Wojciechowski, C. Switoniak. Badania nad apomiksją u wybranych odmian i rodów hodowlanych Poa pratensis. Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland)12, 121-129, 2009.</ref>
<ref name="van Dijk-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = van Dijk | imię = P. J. | tytuł = Formation of Unreduced Megaspores (Diplospory) in Apomictic Dandelions (Taraxacum officinale, s.l.) Is Controlled by a Sex-Specific Dominant Locus | czasopismo = Genetics | wolumin = 166 | wydanie = 1 | strony = 483–492 | rok = 2004 | issn = 0016-6731 | doi = 10.1534/genetics.166.1.483 | język = en}}</ref>
<ref name="Bicknell-2004">{{Cytuj pismo | nazwisko = Bicknell | imię = R. A. | tytuł = Understanding Apomixis: Recent Advances and Remaining Conundrums | czasopismo = The Plant Cell Online | wolumin = 16 | wydanie = suppl_1 | strony = S228–S245 | rok = 2004 | issn = 1040-4651 | doi = 10.1105/tpc.017921 | język = en
}}
| |||