Kazimierz Brodziński: Różnice pomiędzy wersjami

Brodziński jest przedstawicielem [[sentymentalizm]]u, autorem [[elegia|elegii]], [[sielanka|sielanek]] (''[[Wiesław (sielanka)|Wiesław]]'' 1820) i prac teoretycznych. W 1818 ogłosił w "Pamiętniku Warszawskim" słynną pracę ''[[O klasyczności i romantyczności|O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej]]''<ref>[http://matecznik.npr.pl/antologia2/brodzinski.html ''O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej''] (fragment)</ref>, gdzie postawił pytanie o przyszłość literatury polskiej, z jednej strony pozostającej pod wpływem [[klasycyzm]]u francuskiego, realizującego wzorce [[Poetyka normatywna|normatywnej poetyki]], z drugiej ulegającej romantycznej manierze literatury niemieckiej ([[Sturm und Drang|"okres burzy i naporu"]]), skłaniającej się ku tradycji chrześcijańskiego średniowiecza. Zdaniem Brodzińskiego literatura polska, aby osiągnąć odrębność, powinna zwrócić się w stronę rodzimości, podążać za własnym "czuciem narodowym" i "charakterem narodowym", który postrzegał jako sielski i sentymentalny, a realizację tych założeń widział w sielance (rozprawa ''O idylli pod względem moralnym'' 1823). Sielanka była dla niego nie tylko gatunkową propozycją literacką, lecz filozofią, sposobem na życie, kategorią moralną, a także narodową. Jako słowianofil, przekonany o wyjątkowości narodu, początków i fundamentów cnót narodowych upatrywał w rolnictwie, pracach na roli, przyrodzie, wsi polskiej – skąd wywodził podstawowe wyróżniki literatury romantycznej: ludowość i narodowość. Stąd wynikało przekonanie, że poezja powinna być ''zwierciadłem języka, czucia i obyczajów każdego narodu'' i tak określał jej polski charakter: ''Co do ducha poezji naszej, widzimy w niej wszędzie panującą miłość ojczyzny, zapał w uwielbianiu szlachetnych obywatelskich czynów, miarkowanie w uniesieniu, imaginacją swobodną, nie przerażającą, bez fantastycznych wyobrażeń, łagodną tkliwość, prostotę (...), rolnicze obrazy wiejskości i rodzinnego pożycia, moralność praktycznej filozofii, namiętności nieburzliwe i skromność obyczajów''. Tezy te parodiował Mickiewicz w [[Dziady część III|''Dziadach drezdeńskich'']] w mowie Literata IV ''Nasz naród się prostotą, gościnnością chlubi, Nasz naród scen okropnych, gwałtownych nie lubi; Śpiewać, na przykład, wiejskich chłopców zalecanki, Trzody, cienie - Sławianie, my lubim sielanki.'' <ref>[http://dziady.klp.pl/a-5303-7.html ''Dziady cz. III, scena VII'']</ref> Polemiką z teorią Brodzińskiego była też rozprawa [[Jan Śniadecki|Jana Śniadeckiego]] ''O pismach klasycznych i romantycznych''<ref>[http://matecznik.npr.pl/antologia2/sniadecki.html ''O pismach klasycznych i romantycznych''] (fragment)</ref>.

* ''[[Wiesław (sielanka)|Wiesław. Sielanka krakowska]]'', wersja I: ''Pamiętnik Warszawski'' 1820, t. 16, t. 18 (z podtytułem: Powieść)