Jan Leon Ziółkowski: Różnice pomiędzy wersjami

Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] we wrześniu 1939 uczestniczył w [[Kampania wrześniowa|polskiej wojnie obronnej]] jako kapelan 24 Dywizji Piechoty w składzie [[Armia „Karpaty”|Armii „Karpaty”]]. Wraz z jednostką przeszedł szlak bojowy przez [[Tarnów]], [[Pilzno (województwo podkarpackie)|Pilzno]], [[Strzyżów]], [[Sądowa Wisznia|Sądową Wisznię]], [[Bircza|Birczę]], [[Przemyśl]], Janów oraz walki pod Wereszczycą<ref name="prezydent" />. W dniu [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] 17 września 1939 odprawił dla żołnierzy poranną [[Msza|mszę świętą]] polową i tego samego dnia w drodze z [[Tarnopol]]a do [[Buczacz]]a, w okolicach [[Trembowla|Trembowli]] dostał się do niewoli [[sowieci|sowieckiej]]<ref name="prezydent" />. W pierwszą noc niewoli mając możliwość ucieczki w [[Kopyczyńce|Kopyczyńcach]], zrezygnował z niej pozostając z wziętymi do niewoli polskimi jeńcami<ref name="prezydent" />. Trafił do punktu zbornego w [[Jarmolińce|Jarmolińcach]], następnie do obozu przejściowego w [[Putywl]]u, po czym od 4 listopada 1939 był przetrzymywany w obozie w [[Kozielsk]]u, gdzie nadal pełnił posługę duszpasterską wśród osadzonych żołnierzy, odtąd w formie niejawnej z uwagi na odgórny zakaz prowadzenia kultu religijnego wydany przez administrację obozową. W tym czasie został ukarany kilkutygodniowym pobytem w [[karcer]]ze (ciężki areszt) za uczestnictwo w nabożeństwie. Po wywiezieniu z obozu kozielskiego duchownych różnych obrządków do [[Moskwa|moskiewskiego]] więzienia na [[Łubianka (Moskwa)|Łubiance]] w przededniu [[Wigilia Bożego Narodzenia|wigilii Bożego Narodzenia]] 24 grudnia 1939 (ksiądz Ziółkowski prawdopodobnie został wówczas przeoczony przez władze sowieckie; w odnalezionych pamiętnikach obozowych ppor. [[Bronisław Wajs]] zanotował pod datą 20 grudnia 1939, iż ksiądz Ziółkowski został karnie „zamknięty do tiurmy na siedem dni”<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Janusz Zawodny]] | tytuł = Pamiętniki znalezione w Katyniu | strony = 180 | wydawca = [[Editions Spotkania]] | miejsce = [[Paryż]] | data = 1989 | isbn = 2-86914-044-4}}</ref>; natomiast jak przypuszczał ocalały inny jeniec [[Stanisław Swianiewicz]], władze obozowe mogły nie zorientować się, iż Ziółkowski jest duchownym z uwagi na jego umundurowanie oficerskie) pozostał ostatnim kapelanem obozowym w Kozielsku aż do jego likwidacji na wiosnę 1940. Po kryjomu i szybko odprawiał mszę świętą w piwnicy zabudowań oraz udzielał [[Eucharystia (sakrament)|komunię świętą]], przekazywał także żołnierzom książki do nabożeństwa, w tym ''Naśladowanie'' autorstwa [[Tomasz z Kempis|Tomasza Kempisa]], które stanowiły dla nich oparcie duchowe. W marcu 1940 był [[spowiednik]]iem setek jeńców w czasie świąt [[Wielkanoc]]nych. Podczas trwających wywózek z obozu, w niedzielę 7 kwietnia 1940 został wywołany do transportu, po czym odbyło się ostatnio tajne nabożeństwo dla jeńców, o czym wspomniał w ocalałym pamiętniku ppor. [[Dobiesław Jakubowicz]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Janusz Zawodny]] | tytuł = Pamiętniki znalezione w Katyniu | strony = 55 | wydawca = [[Editions Spotkania]] | miejsce = [[Paryż]] | data = 1989 | isbn = 2-86914-044-4}}</ref>. Tego samego dnia ksiądz Ziółkowski został zabrany z grupą jeńców (byli wśród nich generałowie [[Mieczysław Smorawiński]], [[Bronisław Bohaterewicz]] i [[Henryk Minkiewicz]] oraz ok. 120 oficerów wyższych) do [[Katyń|Katynia]] i prawdopodobnie 9 kwietnia 1940 (w tym samym transporcie był m.in. [[Adam Solski]], który prowadził pamiętnik z ostatnim wpisem tego dnia, relacjonującym przewiezienie do lasu i rewizję) jako jeniec 1801<ref name="prezydent" /> rozstrzelany przez funkcjonariuszy [[Obwodowy Zarząd NKWD w Smoleńsku|Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku]] oraz pracowników [[NKWD]] przybyłych z [[Moskwa|Moskwy]] na mocy decyzji [[Biuro polityczne|Biura Politycznego]] KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|WKP(b)]] z 5 marca 1940. Jest pochowany na terenie obecnego [[Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu|Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu]], gdzie w 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 487<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=35&sub=635|tytuł=Katyń wg źródeł niemieckich – 1943 r.|opublikowany=stankiewicze.com|data dostępu=9 października 2014}}</ref> (przy zwłokach zostały odnalezione wizytówka, legitymacja odznaki KOP, dwa modlitewniki, dwie fotografie, drewniana papierośnica, różaniec, dwa łańcuszki na szyję)<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Leszek Szcześniak]] | tytuł = Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk | wydawca = Alfa | miejsce = Warszawa | data = 1989 | strony = 187 | isbn = 83-7001-294-9}}</ref>. Przed egzekucją został prawdopodobnie zmasakrowany przez oprawców<ref name="prezydent" />. Dokonująca w 1943 obdukcji komisja sądowo-lekarska wskazała na bestialski sposób pozbawienia życia księdza Ziółkowskiego.▼