Celuloza: Różnice pomiędzy wersjami

Jest składnikiem budulcowym [[ściana komórkowa|ściany komórkowej]] [[rośliny telomowe|roślin wyższych]] oraz niektórych glonów, grzybów i bakterii<ref name="Sznita">{{cytuj książkę|nazwisko1=S. Janiski |nazwisko2=A. Fiebig |nazwisko3=M. Sznitowska |tytuł=Farmacja stosowana: podręcznik dla studentów farmacji |rok=2008 |wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL |miejsce=Warszawa |isbn=9788320037784 |strony=719}}</ref>. Występuje z innymi [[substancja podporowa|substancjami podporowymi]] (np. [[lignina|ligniną]], [[Pektyny|pektyną]], [[Hemicelulozy|hemicelulozą]]). Najwięcej celulozy zawierają niektóre włókna np. [[Len|lnu]] lub [[Juta (tkanina)|juty]] oraz [[Bawełna (włókno)|włoski okrywające nasiona bawełny]] (nawet ponad 90%). Przeciętne [[Drewno (biologiabotanika)|drewno]] zawiera 45-50% celulozy.

Na skalę przemysłową celulozę otrzymuje się z drewna tzw. ''[[metoda siarczynowa|metodą siarczynową]]'' lub ''[[metoda natronowa|metodą natronową]]''. Polega to na oddzieleniu (chemicznym rozłożeniu) [[lignina|ligniny]] od celulozy.

Celuloza jest nierozpuszczalna w [[woda|wodzie]]. W środowisku wodnym rozpuszcza się w [[Odczynnik Schweizera|odczynniku Schweizera]]<ref name=ency/>. Ulega [[estryfikacja|estryfikacji]] (podobnie jak [[alkohole]]), co wykorzystuje się do wytwarzania [[nitroceluloza|azotanu]] oraz [[octan celulozy|octanu celulozy]].

Sproszkowana celuloza stanowi znany [[adsorbent]] stosowany w [[TLC (chemia)|chromatografii cienkowarstwowej]] i [[Chromatografia kolumnowa|kolumnowej]], ma zastosowanie w produkcji [[Tabletka|tabletek]] i [[Kapsułka#Podział kapsułek|kapsułek]] jako substancja wypełniająca (do 50%), wiążąca (5-20%) i rozsadzająca (3-15%), a [[celuloza mikrokrystaliczna]] - jako substancja pomocnicza w praktyce farmaceutycznej (FP VIII:''Cellulosum microcrystallinum''){{r|Gnozja}}. Spełnia funkcję czynnika stabilizującego w [[zawiesina]]ch oraz zmniejsza [[Sedymentacja|sedymentację]] substancji leczniczych w [[Czopek (farmaceutyka)|czopkach]]{{r|Sznita}}. Grupy hydroksylowe celulozy mogą być [[Estryfikacja|estryfikowane]] różnymi [[Kwasy|kwasami]] lub tworzyć połączenia [[Etery|eterowe]]. Tego typu pochodne są stosowane w preparatach farmaceutycznych i lecznictwie, np.na przykład [[metyloceluloza]], sól sodowa [[Karboksymetyloceluloza|karboksymetylocelulozy]] czy, [[Bawełna kolodionowa|koloksylina]]. Jest surowcem w [[przemysł włókienniczy|przemyśle włókienniczym]], [[przemysł papierniczy|papierniczym]], a także w produkcji [[materiał wybuchowy|materiałów wybuchowych]] ([[nitroceluloza]]), lakierów oraz [[tworzywa sztuczne|tworzyw sztucznych]].