Strunowce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia frazę ([[WP:ZDBOT#Wyszukanie frazy z "[po]między"]]); zmiany kosmetyczne
m drobne techniczne, WP:SK
Linia 22:
 
== Taksonomia ==
Schemat pochodzi z trzeciego wydania ''[[Vertebrate Palaeontology (Benton)|Vertebrate Palaeontology]]''<ref name=Benton04>{{Cytuj książkę |nazwisko=Benton |imię=M. J. |rok=2004 |tytuł=Vertebrate Paleontology |wydanie=trzecie |wydawca=Blackwell Science Ltd |url=http://palaeo.gly.bris.ac.uk/benton/vertclass.html |język=en}}</ref>. Układ odpowiada częściowo pokrewieństwu ewolucyjnemu (podobnie jak [[kladogram]]), ale zachowuje tradycyjne rangi klasyfikacji [[Karol Linneusz|Linneusza]].
 
* '''Typ Chordata'''
Linia 28:
** Podtyp '''[[Bezczaszkowce|Cephalochordata]]''' ([[Acraniata]]) – ([[bezczaszkowce]], np. [[lancetnik]]; 30 gatunków)
** Podtyp '''[[Kręgowce|Vertebrata]]''' ([[Czaszkowce|Craniata]]) ([[kręgowce]]; 57 674 gatunków)
*** Gromada '''"[[Bezżuchwowce|Agnatha]]"'''[[Takson parafiletyczny|*]] ([[bezżuchwowce]]; 100+ gatunków)
**** Podgromada [[Myxinoidea]] ([[śluzice]]; 65 gatunków)
**** Podgromada [[Petromyzontida]] ([[minogi]])
Linia 54:
 
=== Teorie ewolucyjne ===
Pokrewieństwo trzech grup należących do strunowców było przez lata tematem dyskusji i różnych teorii ewolucyjnych. Według jednej z teorii, tzw. teorii Garstanga, najbardziej [[klad bazalny|bazalną]] grupą strunowców są osłonice, od których, drogą [[pedomorfoza|pedomorfozy]] wyewoluowały pozostałe grupy, lancetniki i kręgowce, będące siostrzanymi kladami, łączonymi w takson [[Euchordata]]. Teoria ta przez lata cieszyła się dużą popularnością i do dziś często występuje w licznych podręcznikach szkolnych.
 
Inny punkt widzenia przedstawia teoria Atriozoa, która łączy ze sobą Cephalochordata i Tunicata na podstawie występowania u nich specyficznego krążenia wody opływającej kosz skrzelowy. Woda wpływa przez otwór gębowy, omywa skrzela, a następnie trafia do atrium - jamy okołoskrzelowej, z której uchodzi przez osobny otwór - atriopor. U kręgowców woda opuszcza gardziel przez [[otwory skrzelowe]] bezpośrednio do środowiska zewnętrznego.
 
Badania molekularne wskazały, że kręgowce i osłonice są najbliższymi krewnymi, natomiast taksonem bazalnym stały się bezczaszkowce. Takson, zawierający w sobie osłonice i kręgowce nosi nazwę [[Olfactores]]. W wyniku dokładnych badań morfologicznych odnaleziono kilka [[synapomorfia|synapomorfii]], które można dla niego wskazać.
 
=== Drzewo filogenetyczne ===
 
{{klad| style=font-size:85%;line-height:85%
|label1='''Chordata'''&nbsp;
|1={{klad
|label1 = &nbsp;[[bezczaszkowce|Cephalochordata]]
|1 = {{klad
| 1 = &nbsp;[[lancetnik|Amphioxus]]
}}
|label2 = &nbsp;[[Olfactores]]
|2 = {{klad
|label1 = [[osłonice|Tunicata]]&nbsp;
|1 = {{klad
| 1 = &nbsp;[[ogonice|Appendicularia]]&nbsp;(dawniej&nbsp;[[ogonice|Larvacea]])
| 2 = &nbsp;[[sprzągle|Thaliacea]]&nbsp;
| 3 = &nbsp;[[żachwy|Ascidiacea]]&nbsp;
}}
|label2 = &nbsp;[[Czaszkowce|Craniata]]&nbsp;
|2 = {{klad
|1 = [[śluzice|Myxini]]
|label2 = &nbsp;[[kręgowce|Vertebrata]]&nbsp;
|2 = {{klad
|1 = &nbsp;[[konodonty|Conodonta]]†
|2 = &nbsp;[[minogi|Cephalaspidomorphi]]
|3 = &nbsp;[[Hyperoartia]]
|4 = &nbsp;[[Pteraspidomorphi]]†
|label5 = &nbsp;[[żuchwowce|Gnathostomata]]&nbsp;
|5 = {{klad
|1 = &nbsp;[[ryby pancerne|Placodermi]]†
|2 = &nbsp;[[ryby chrzęstnoszkieletowe|Chondrichthyes]]
|label3 = &nbsp;[[Teleostomi]]&nbsp;
|3 = {{klad
|1 = &nbsp;[[fałdopłetwe|Acanthodii]]†
|label2 = &nbsp;[[ryby kostnoszkieletowe|Osteichthyes]]&nbsp;
|2 = {{klad
|1 = &nbsp;[[promieniopłetwe|Actinopterygii]]
|label2 = &nbsp;[[mięśniopłetwe|Sarcopterygii]]&nbsp;
|2 = {{klad
|label1 = <font color="white">void</font>
|1 = {{klad
|label1 = &nbsp;[[czworonogi|Tetrapoda]]&nbsp;
|1 = {{klad
|1 = &nbsp;[[płazy|Amphibia]]
|label2 = &nbsp;[[owodniowce|Amniota]]&nbsp;
|2 = {{klad
|label1 = &nbsp;[[synapsydy|Synapsida]]&nbsp;
|1 = {{klad
|label1 = <font color="white">void</font>
|1 = {{klad
| 1 = &nbsp;[[ssaki|Mammalia]]
}}
}}
|label2 = &nbsp;[[zauropsydy|Sauropsida]]&nbsp;
|2 = {{klad
|label1 = <font color="white">void</font>
|1 = {{klad
| 1 = &nbsp;[[ptaki|Aves]]
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
}}
Grupa zawierająca – [[Zwierzęta dwubocznie symetryczne|Bilateria]]
Linia 135 ⟶ 134:
'''Uwagi:'''
* Linie pokazują prawdopodobne pokrewieństwo ewolucyjne, uwzględniając wymarłe taksony oznaczone znakiem †. Niektóre są [[bezkręgowce|bezkręgowcami]]. Chordata to typ.
* Pozycja (pokrewieństwo) bezczaszkowców, osłonic i kręgowców według<ref>The amphioxus genome and the evolution of the chordate karyotype, Nicholas H. Putnam, et al. Nature vol 453 p. 1064-1071, June 19, 2000.</ref> czasopisma naukowego [[Nature|''Nature'']].
 
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* ''[[Pikaia]]''
* [[strunowce niższe]]
 
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Strunowce| ]]