Karabinek AK-74: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Nabój 5,45 x 39 mm – zmieniono link(i) do Nabój 5,45 × 39 mm
Ethbaal (dyskusja | edycje)
Poprawa błędnych danych, uzupełnienie i uściślenia treści, dodanie pozycji bibliografii
Linia 37:
'''AK-74''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Автомат Калашникова образца 1974 года'', ''Awtomat Kałasznikowa obrazca 1974 goda'') – [[karabin automatyczny]], który jest rozwinięciem konstrukcji [[Karabinek AK|karabinka AK]]. Opracowany w [[1974]], wprowadzony do uzbrojenia [[Armia Czerwona|Armii Radzieckiej]] w [[1976]]. Użyty po raz pierwszy w działaniach wojennych po wkroczeniu [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] do [[Afganistan]]u ([[24 grudnia]] [[1979]]).
 
== Wersje i odmiany: ==
Różnice między AK-74 i AK ''(w nawiasie kursywą dane dla AK):
* AK-74 ([[język rosyjski|ros.]] АК-74) – wersja podstawowa ze stałą kolbą wykonaną z drewna lub tworzywa,
* Inna [[amunicja]]: [[Kaliber broni|kaliber]] 5,45 × 39 [[milimetr|mm]] ''(7,62 × 39)'' o prędkości początkowej 900 m/s ''(710)''. Energia początkowa [[pocisk]]u wynosi 1385 [[dżul]]i ''(1990)'', zapewniając 400-[[metr]]owy ''(300)'' zasięg rażenia. Masa [[nabój|naboju]] wynosi 10,75 [[gram|g]] ''(18,21)'', masa samego pocisku – 3,42 g ''(8; niektóre wersje amunicji – 10)''. Nowy nabój został zaprojektowany w celu zwiększenia zasięgu broni (dzięki większej prędkości początkowej pocisku) oraz większej stabilności podczas strzelania ogniem ciągłym (dzięki zmniejszonemu odrzutowi).
* AKS-74 (АКС-74) – z metalową kolbą składaną,
* Inny [[magazynek]] (lżejszy – plastikowy lub bakelitowy, a nie metalowy).
* [[AKS-74U]] (АКС-74У) – [[subkarabinek]],
* Kolba składana na bok broni (początkowo w AKS-74 metalowa, ramowa, w AK-74M z tworzywa sztucznego o kształcie identycznym jak kolba stała).
* AK-74N (АК-74Н), AKS-74N, AK-74N1, AKS-74N1 itd. – broń wyposażona w kolejne wersje pasywnych celowników noktowizyjnych,
* Charakterystyczne cylindryczne, wielofunkcyjne [[urządzenie wylotowe]] zamontowane na [[lufa|lufie]]. Spełnia ono rolę hamulca wylotowego oraz osłabiacza odrzutu i podrzutu, dzięki czemu ustatecznia broń przy strzelaniu seriami. Dodatkowo pełni rolę [[Tłumik płomieni|tłumika płomieni]], i kieruje część gazów [[proch]]owych do przodu, zmniejszając niebezpieczeństwo poparzenia gorącymi gazami żołnierzy znajdujących się obok strzelca.
* AK-74M (АК-74М) – wersja zmodernizowana z tworzywową, składaną kolbą o kształcie identycznym jak stosowane przedtem kolby stałe; wszystkie egzemplarze tej broni posiadają szynę umożliwiającą założenie noktowizora albo innego specjalnego celownika; wzmocniono ponadto konstrukcję urządzenia wylotowego i pokrywę komory zamka,
* AK-101 i AK-103 – wersje eksportowe AK-74M zasilane amunicją odpowiednio: 5,56 mm NATO i 7,62×39 mm wz. 43.
 
== Różnice między AK-74 i AK ''(w nawiasie kursywą dane dla AK): ==
* Inna [[amunicja]]: [[Kaliber broni|kaliber]] 5,45 × 39 [[milimetr|mm]] ''(7,62 × 39)'' o prędkości początkowej 900 m/s ''(710)''. Energia początkowa [[pocisk]]u wynosi 1385 [[dżul]]i ''(1990)'', zapewniając 400440-[[metr]]owyową ''(300350)'' zasięgodległość rażenia[[strzał bezwzględny|strzału bezwzględnego]] do figury popiersia. Najwyższą skuteczność ognia osiąga się na dystansach do 500 m ''(400)''. Masa [[nabój|naboju]] wynosi 10,75 [[gram|g]] ''(18,21)'', masa samego pocisku – 3,42 g ''(8; niektóre wersje amunicji – 10)''. Nowy nabój został zaprojektowany w celu zwiększenia zasięgucelności broni. (dziękiOsiąga większejsię prędkościto początkowejdzięki pocisku)bardziej orazpłaskiej większejtrajektorii stabilnościlotu podczaspocisku strzelaniaoraz ogniem ciągłym (dzięki zmniejszonemu odrzutowi).
* Inny [[magazynek]] o mniejszym promieniu łuku.
* Kolba składana o bardziej [[ergonomia|ergonomicznym]] kształcie, odchylana na bok broni.
* Charakterystyczne cylindryczne, wielofunkcyjne [[urządzenie wylotowe]] zamontowane na [[lufa|lufie]]. Spełnia ono rolę hamulca wylotowego oraz osłabiacza odrzutu i podrzutu, dzięki czemu ustatecznia broń przy strzelaniu seriami. Dodatkowo pełni rolę [[Tłumik płomieni|tłumika płomieni]], i kieruje część gazów [[proch]]owych do przodu, zmniejszając niebezpieczeństwo poparzenia gorącymi gazami żołnierzy znajdujących się obok strzelca.
 
== Zastosowanie ==
AK-74 stanowi obecnie wyposażenie większości [[armia|armii]] państw, wchodzących niegdyś w skład ZSRR. Produkowany był lub jest także licencyjnie (także w wersjach z opracowanymi lokalnie modyfikacjami) m.in. w byłej [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] ([[Karabin MPi AK-74N]]), [[Bułgaria|Bułgarii]], [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]] i [[Rumunia|Rumunii]].
Karabin AK-74 był używany bojowo podczas [[Historia Afganistanu#Wojna w Afganistanie (1978-1994)|wojny w Afganistanie]], [[I wojna czeczeńska|I]] i [[II wojna czeczeńska|II wojny czeczeńskiej]]. PierwszaStał wersjasię AK-74 stała siętakże podstawą do skonstruowaniaopracowania karabinówręcznego AKS-74,karabinu maszynowego [[Karabinek AKSRPK-74U|AKS-74U74]], AK-74M, AK-74N, AK serii 100 (Black AK),karabinów [[karabin K-3|K-3]], i [[Karabin Wiepr|Wiepr]]. Każdaoraz zstrzelby odmiangładkolufowej może[[Strzelba byćSajga|Sajga]]. wyposażonaProdukowana wod pasywny1991 celownik noktowizyjny NSPU. Ww fabryce [[Iżmasz]] w [[Iżewsk]]u wwersja ZSRR,AK-74M będącejjest największymobecnie producentemzasadniczym konstrukcjiwyposażeniem armii [[Michaił KałasznikowRosja|Mrosyjskiej]]. KałasznikowaW [[1993]] wroku ZSRR,na opracowanouzbrojenie i[[Siły rozpoczętoZbrojne wFederacji Rosyjskiej|Armii Rosyjskiej]] wprowadzono nowy [[1991karabin AN-94]], który miał z czasem zastąpić AK-74. Jednak po wyprodukowaniu jednej serii AN-94 jego produkcję wersjiwstrzymano i AK-74M, wyposażonegopozostaje wnadal nową,podstawowym składanąkarabinem kolbęarmii zFederacji tworzywaRosyjskiej. sztucznego,We wzmocnionewrześniu urządzenie2011 wylotoweroku irosyjski pokrywęresort komoryobrony zamkowejpoinformował orazo wspornikzakończeniu dozamówień mocowaniana celownika optycznegoAK-74M. WersjaDo takońca aktualnie2011 jestfabryka zasadniczymw wyposażeniemIżewsku armiima opracować nowy model karabinu<ref>{{cytuj pismo [[Rosja|rosyjskiej]]. Opracowanonazwisko także=Skwieciński eksportowe| wersjeimię AK-74M=Piotr oznaczone| jakotytuł AK-101=Pożegnanie (zasilanaz amunicjąbronią 5| url =http://www.56rp.pl/artykul/724267-Pozegnanie-z-bronia.html?p=2 mm| NATO)czasopismo oraz=Rzeczpospolita AK-103| oznaczenie = 227 (zasilana9043) amunicją| 7.62strony mm,= A11 samą| codata AK=2011-09-29 i| AKM)data dostępu =2011-10-01}}</ref>.
W [[1993]] roku na uzbrojenie [[Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej|Armii Rosyjskiej]] wprowadzono nowy [[karabin AN-94]], który miał z czasem zastąpić AK-74. Jednak po wyprodukowaniu jednej serii AN-94 jego produkcję wstrzymano i AK-74M pozostaje nadal podstawowym karabinem armii Federacji Rosyjskiej. We wrześniu 2011 roku rosyjski resort obrony poinformował o zakończeniu zamówień na AK-74M. Do końca 2011 fabryka w Iżewsku ma opracować nowy model karabinu<ref>{{cytuj pismo | nazwisko =Skwieciński | imię =Piotr | tytuł =Pożegnanie z bronią | url =http://www.rp.pl/artykul/724267-Pozegnanie-z-bronia.html?p=2 | czasopismo =Rzeczpospolita | oznaczenie = 227 (9043) | strony = A11 | data =2011-09-29 | data dostępu =2011-10-01}}</ref>.
 
{{przypisy}}
 
== Bibliografia ==
*{{cytuj książkę|tytuł=Руководство по 5,45-мм автоматам Калашникова АК-74, АК-74М, АКС-74, АКС-74У, АК-74Н, АКС-74Н, АК-74Н1, АКС-74Н1, АК-74Н2, АКС-74Н2, АК-74Н3, АКС-74Н3, АКС-74УН2 и 5,45-мм ручным пулеметам Калашникова РПК-74, РПКС-74, РПК-74Н, РПКС-74Н, РПК-74Н1, РПКС-74Н1, РПК-74Н2, РПКС-74Н2, РПК-74Н3, РПКС-74Н3|wydawca=Военное Издательство|miejsce=Mocква|rok=2001}}
* {{Cytuj pismo |nazwisko=Ciepliński |imię=Andrzej |nazwiski2=Woźniak|imię2=Ryszard| tytuł=Kałasznikow bez tajemnic (cz.V). Karabinek AK-74 i jego odmiany|czasopismo= [[Nowa Technika Wojskowa]]|oznaczenie=1992 |wolumin=Nr. 6 (12)|strony=s. 1-2|id={{ISSN|1230-1655}}}}
* Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: ''Encyklopedia współczesnej broni palnej''. WIS, 1994. ISBN 83-86028-01-7