Gubernia grodzieńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
szablon, drobne merytoryczne
Linia 33:
[[Plik:Grodno guberniya.jpg|300px|thumb|Mapa guberni grodzieńskiej]][[Plik:Grodno governorate and Belostok oblast 1820.jpg|thumb|250px|''Mappa generalna gubernii grodzieńskiey i obwodu białostockiego'', Petersburg 1820|Gubernia grodzieńska i obwód białostocki 1820]]
 
'''Gubernia grodzieńska''' ([[Język rosyjski|ros.]] Гродненская губерния; [[język białoruski|biał.]] Гродзенская губерня lub Гарадзенская губэрня; [[język litewski|lit.]] ''Gardino gubernija''<ref>Oficjalny status miała jedynie nazwa rosyjska.</ref>) – jedna z [[gubernia|guberni]] [[Imperium Rosyjskie]]go w latach 1796–1915, utworzona na [[ziemieZiemie zabraneZabrane|ziemiach zabranych]] [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|I Rzeczypospolitej]].
 
== Historia ==
W latach 1796-1801 gubernia była znana jako [[gubernia słonimska|słonimska]]. Od [[1819]] roku gubernia grodzieńska pozostawała pod naczelnym zarządem administracyjnym wielkiego księcia [[Konstanty Pawłowicz Romanow|Konstantego]]<ref>[[Wacław Tokarz]], ''Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831'', Warszawa 1993, s. 55-56.</ref>. W 1842 roku do guberni grodzieńskiej włączono tereny zlikwidowanego [[Obwód białostocki (Rosja)|obwodu białostockiego]].
 
W 1891 ludność guberni liczyła 1 509 728 mieszkańców. W wyniku przeobrażeń terytorialnych, jakie nastąpiły po klęsce wojennej Rosji w czasie I wojny światowej, jej terytorium stało się przedmiotem sporów między Polakami, Litwinami, Białorusinami i Ukraińcami. Ostatecznie teren guberni wszedł w latach 1919-1921 w całości w skład II Rzeczypospolitej tworząc w większości [[Województwo białostockie (II Rzeczpospolita)|województwo białostockie]]. Na skutek agresji sowieckiej na Polskę w 1939 jej terytorium w całości znalazło się w składzie [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruskiej SRR]] (w 1940 okręg [[Druskieniki|Druskienik]] przekazano [[Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka|Litewskiej SRR]]). Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] jej terytorium podzielono między [[Obwód białostocki (BSRRZSRR)|obwód białostocki]] a Komisariaty Rzeszy Białoruś i Ukraina. Po 1945 w mniejszej części (głównie d. obwód białostocki) znalazła się po stronie polskiej, w większej po sowieckiej.
 
== Podział administracyjny ==
Linia 45:
* [[Powiat bielski (1795-1915)|bielski]]
* [[Powiat brzeski (1795-1915)|brzeski]]
* [[Powiat grodzieński (gubernia grodzieńska)|grodzieński]]
* [[Powiat kobryński|kobryński]]
* [[Powiat prużański (1795-1915)|prużański]]
* [[Powiat słonimski (gubernia grodzieńska)|słonimski]]
* [[Powiat sokólski|sokólski]]
* [[Powiat wołkowyski|wołkowyski]]