Priesterblock (Dachau KL): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
ilustracja, linki zewnętrzne
Linia 17:
 
===Walka nazistów z religią===
[[File:CAvGalenBAMS200612.jpg|thumb|upright|[[Clemens August Graf von Galen]], biskup Munsteru potępiający w swoich kazaniach politykę nazistów.]]
[[File:Polish Priest as a German Hostage 1939.jpg|thumb|Polski ksiądz wśród aresztowanych w [[Bydgoszcz]]y w 1939 roku.]]
 
Po dojściu do władzy nazistów w [[Republika Weimarska|Republice Weimarskiej]] Hitler 23 marca 1933 roku w [[Reichstag]]u zapewnił, że nie będzie ingerował w sprawy wyznaniowe oraz prawa poszczególnych kościołów. Wraz z umacnianiem się nowej władzy kanclerz Rzeszy wkrótce złamał swoje słowo rozpoczynając w pierwszej kolejności brutalne prześladowania [[Świadkowie Jehowy w Niemczech|Świadków Jehowy w Niemczech]]{{odn|Geoffrey Blainey|2011|s=495-496}}, a następnie doprowadził do podziału [[Kościół luterański|Kościoła luterańskiego]]. Wkrótce wypowiedział także konkordat podpisany przez państwo niemieckie z [[Watykan]]em oraz doprowadził do podpisania nowego na swoich zasadach tzw. [[Reichskonkordat]]. Niezależnie od umów z Watykanem w samej Rzeszy naziści rozpoczęli prześladowania kościoła katolickiego w Niemczech znane pod nazwą ''Kirchenkampf'' w nawiązaniu do nazwy XIX wiecznej akcji walki z kościołem Bismarcka tzw. ''[[Kulturkampf]]''. Część duchownych różnych wyznań od początku krytykowała nazizm stając się obiektem prześladowań z ich strony.
 
W ramach polityki [[Gleichschaltung]] zmierzającej do ujednolicenia życia politycznego i społecznego oraz podporządkowania go niemieckiej partii [[Narodowy socjalizm|narodowo socjalistycznej]] [[NSDAP]] likwidowano niezależność partii politycznych, organizacji oraz instytucji. Naziści starali się narzucić swoje założenia propagandowe zgodne z linią programową [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników]] oraz [[Kult jednostki|kultem wodza]] Adolfa Hitlera wg partyjnego sloganu "nie będzie prawa tylko Hitler i nie będzie boga tylko Hitler"{{odn|Anton Gill|1994|s=14-15}}. Dążąc do zdobycia kontroli nad wszelkimi przejawami życia społecznego w III Rzeszy w krótkim czasie doprowadzili do podporządkowania sobie wielu organizacji i partii. Działania te doprowadziły również do powstania niemieckiego oporu przeciw nazistom w Niemczech tzw. [[Widerstand]]{{odn|Peter Hofmann|1994}}. Społeczeństwo niemieckie podzieliło się na większość, która poparła lub była bierna wobec nazizmu oraz mniejszość, która była wobec niego w opozycji.
 
Część niemieckich duchownych katolickich zaangażowała się w działalność opozycyjną wobec nazistów jak np. jezuita oraz ksiądz [[Alfred Delp]] działający w tajnej organizacji [[Krąg z Krzyżowej|Kreisauer Kreis]], [[Joseph Frings]], [[Konrad von Preysing]] oraz [[Michael von Faulhaber]]. Szereg duchownych krytykowało również poszczególne przejawy działalności nazistów. Przeciw niemieckiemu programowi eutanazji osób chorych psychicznie tzw. [[Akcja T4|Akcji T4]] w swoich kazaniach protestował biskup Munsteru [[August von Galen]].
 
===Intelligenzaktion===
[[File:Polish Priest as a German Hostage 1939.jpg|thumb|Polski ksiądz wśród aresztowanych w [[Bydgoszcz]]y w 1939 roku.]]
{{Osobny artykuł|Intelligenzaktion|Einsatzgruppen w Polsce}}
 
W 1939 roku po zakończeniu [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] Niemcy rozpoczęli w okupowanej Polsce ''[[Intelligenzaktion]]'' - masową akcję eliminacji polskiej inteligencji, do której włączyli również polskie duchowieństwo. Księża polscy byli na przełomie lat 1939-1940 masowo aresztowani i rozstrzeliwani przez oddziały [[Einsatzgruppen]] oraz złożony z mniejszości niemieckiej [[Volksdeutscher Selbstschutz]]. Na obszarach wcielonych do III Rzeszy, w Wielkopolsce, na Pomorzu oraz na Śląsku już w październiku 1939 roku większość kościołów została zamknięta. Część nie została udostępniona aż do końca trwania II wojny światowej{{odn|Anna Jagodzińska|2010|s=2}}.
 
Księży, których nie zastrzelono wywożono do szeregu niemieckich obozów koncentracyjnych głównie [[Sachsenhausen (KL)|Sachsenhausen]], [[Mauthausen-Gusen (KL)|Mauthausen-Gusen]] oraz [[Oranienburg (KL)|Oranienburga]]. Pierwsze masowe transporty księży polskich do [[Dachau]] przybyły w kwietniu i maju 1940 roku i nasiliły się od grudnia tego roku kiedy to nazistowskie władze w Berlinie wyznaczyły tą lokalizację na punkt komasacji duchowieństwa{{odn|Anna Jagodzińska|2010|s=2}}.