Order Lwa i Słońca: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Main}} jest redirectem {{Osobny artykuł}}
poprawa linków do przek., WP:SK, drobne merytoryczne
Linia 21:
|dewiza =
|wielkość = Odznaka – 8&nbsp;×&nbsp;9&nbsp;cm<br />
Gwiazda – 15,2&nbsp;×&nbsp;12,5&nbsp;cm<br />KollanaŁańcuch – 35,6&nbsp;×&nbsp;25,4&nbsp;cm<br />
|kruszec = złoto
|wydano =
Linia 39:
[[Plik:Ordre du Lion et du Soleil.jpg|thumb|200px|Gwiazda IV klasy]]
W Persji nie istniały klasyczne [[order]]y w europejskim rozumieniu tego słowa (tj. jako tradycja oparta na dziejach struktur [[Rycerstwo|rycerskich]] lub [[arystokracja|arystokratycznych]], w której obrzędowość wskazywała na organizację orderu), a jedynie odznaczenia honorowe w formie [[medal]]i lub dekoracji, takich jak odznaka i akcesoria ([[Gwiazda orderowa|gwiazda]], [[wstęga orderowa|wstęga]] itp.).
Przy tworzeniu pierwotnej wersji odznaczenia posłużono się wzorcami pochodzącymi z [[imperiumImperium osmańskieOsmańskie|Turcji]] z okresu panowania sułtana [[Selim III|Selima III]], który utworzył dwuklasowy ''Order Połksiężyca'' zwany też ''Orderem Czerwonego Półksiężyca'', gdzie I klasa odznaczenia miała wygląd gwiazdy, a II klasa była w wykonana w formie medalu zawieszonego na wstędze{{r|book|ei}}.
 
Bezpośrednią przyczyną powstania perskiego orderu było nawiązanie [[Stosunki dyplomatyczne|stosunków dyplomatycznych]] z [[I Cesarstwo Francuskie|napoleońską Francją]] i przyjazd francuskiego [[Poseł (dyplomacja)|poselstwa]] generała [[Claude Mathieu de Gardane|Claude'a Mathieu de Gardane]] do [[stolica|stolicy]] Persji (1807-1808). Order ten przeznaczony był do odznaczania członków tej delegacji i cesarza Francuzów{{r|book}}, pod nazwą Orderu Słońca (''Nešān-e Koršīd''). W 1810 szach postanowił uhonorować [[Wielka Brytania|brytyjskiego]] posła, generała [[John Malcolm|Johna Malcolma]], w nagrodę za wprowadzenie uprawy [[ziemniak]]a podczas swojej poprzedniej [[Misja dyplomatyczna|misji dyplomatycznej]] w Persji w 1802. Ten jednak odmówił przyjęcia odznaczenia tłumacząc, że odznaczenie to powstało w celu odznaczania wroga ([[Francja|Francji]]). Wówczas władca zmienił nazwę na ''Order Lwa i Słońca'', co zostało zaakceptowane przez Malcolma{{r|abo|ziemniaki|life|iran|jm}}.
 
[[Odznaka]] ([[godło]]) miała wygląd owalnego [[Medalion (numizmatyka)|medalionu]] z wizerunkiem [[lew|lwa]] na tle wschodzącego [[słońce|słońca]], omieszczonych wewnątrz bogato zdobionej [[kamienie szlachetne|kamieniami szlachetnymi]] ramki{{r|book}} (później ramka miała kształt ośmiokąta){{r|ei}}. Gwiazda orderowa była ośmiopromienna z analogiczną ilustracją lwa i słońca wewnątrz{{r|book}}. [[KollanaŁańcuch orderowy]] (naszyjnik) składałaskładał się z podwójnego rzędu łańcuchałańcuchów przerywanego różnymi ilustracjami (leżącego lwa, stojącego lwa, zachodzącego słońca, [[Korona Kiani|korony Kadżarów]], promieni słonecznych, kwiatów), a jejjego rozmiar wynosił 35,6&nbsp;×&nbsp;25,4&nbsp;cm. Wymiary odznaki to 8&nbsp;×&nbsp;9&nbsp;cm, a gwiazdy 15,2&nbsp;×&nbsp;12,5&nbsp;cm. Podstawowym materiałem użytym do wytworzenia [[insygnia|insygniów]] odznaczenia było [[złoto]] a zaprojektował je Muhammad Ja`far{{r|sc}}.
 
Podczas rządów [[Szach (władca)|szacha]] [[Mohammad Szah Kadżar|Mohammada]] (1834–1848), z inicjatywy [[Abbas Mirza|Abbasa Mirzy]], powstała wojskowa wersja orderu podzielona na osiem klas odpowiadających [[Oficer (wojsko)|rangom oficerskim]] (później wprowadzono jeszcze jedną klasę), a każda klasa podzielona była na trzy stopnie. Wersja przeznaczona dla wojskowych różniła się od cywilnej wizerunkiem lwa, który trzymał w podniesionej łapie zakrzywiony [[miecz]], a ramka wysadzana była [[diament]]ami. W wersji cywilnej ramkę zrobiły [[rubin]]y i [[szafir]]y, a lew nie miał miecza{{r|ei|od}}.
 
Według autorów [[Encyclopædia Iranica]] ''Order Lwa i Słońca'' stał się najważniejszym [[odznaczenie państwowe|odznaczeniem państwowym]] za panowania szacha [[Naser ad-Din Szah Kadżar|Nasera ad-Dina]] (1848-1896), ponieważ w 1862 został uzupełniony o trzy nowe klasy '''Aghdas'''{{r|ei}}. Jednak inni autorzy traktują je jako oddzielne odznaczenie '''Order Aghdas'''{{r|mg|cb|fs|dc|jp}}, umieszczone w [[precedencja|precedencji]] perskich nagród poniżej [[Order Portretu Przywódcy WiernychAlego|Orderu Portretu Przywódcy Wiernych]] a powyżej ''Orderu Lwa i Słońca''{{r|mg|dc}}.
{{Osobny artykuł|Order Aghdas}}
Podzielony był na klasy:
Linia 95:
== Odznaczeni ==
{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Lwa i Słońca}}
[[Plik:Lens - Inauguration du Louvre-Lens le 4 décembre 2012, la Galerie du Temps, n° 196.JPG|thumb|240px|[[Naser ad-Din Szah Kadżar]] z insygniami [[Order Portretu Przywódcy WiernychAlego|Orderu Portretu Przywódcy Wiernych]] (z boku) oraz '''Orderu Lwa i Słońca''' (na szyi)]]
; Order Słońca (''Nešān-e Koršīd''){{r|alma}}
* [[Charles Mathieu Gardanne]] w 1807{{r|book}}
Linia 106:
* [[John Malcolm]] – I klasa w 1810{{r|life}}
* [[Gore Ouseley]] – I klasa w 1819{{r|dbe}}
* [[Richard Wellesley, 1. markiz Wellesley|Richard Wellesley]]
* [[Edmund Ironside]] w 1921{{r|iran}}
* [[Napoleon III Bonaparte]] – I klasa{{r|nb}}