[[Plik:Martian face viking cropped.jpg|200px|thumb|[[Twarz na Marsie]] jest przykładem pareidolii.]]
[[File:Gdańsk kasownik (4).JPG|thumb|Elementy kasownika biletów tworzą kształt twarzy.]]
'''Pareidolia''' – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od [[iluzjeZłudzenie (psychologia)|iluzji]]), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Bilikiewicz (red.) | imię = Adam | tytuł = Psychiatria : podręcznik dla studentów medycyny | data = 2007 | wydawca = Wydawnictwo Lekarskie PZWL | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-200-3740-1 | strony = 716}}</ref>. Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku diabła we włosach [[Elżbieta II|królowej Elżbiety II]] na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach jednodolarowych z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku [[World Trade Center]], a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii [[Marsjańska Twarz|jednego z wypiętrzeń]] o rozmiarze 1,5 x 3 km na Marsie. Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja [[chmura|chmury]], która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. [[Zjawisko|Zjawiskiem]] tym można tłumaczyć również niektóre rzekome [[objawienie|objawienia]], gdy układ plam czy [[cień|cieni]] na szybie, drzewie czy innym tle może się wydać obrazem [[Matka Boska|Matki Boskiej]], [[Jezus]]a czy innych postaci religijnych.
Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest test psychologiczny, „de Rorschach”, polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.
