Wiktor Emanuel II: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: przenosiny kategorii Odznaczeni Królewskim Orderem Serafinów do Odznaczeni Orderem Królewskim Serafinów |
poprawa linków do ujedn., WP:SK, szablon, kat., drobne redakcyjne |
||
Linia 23:
| dzieci = [[Klotylda Maria Sabaudzka|Klotylda Maria]], [[Humbert I]], [[Amadeusz I Sabaudzki|Amadeusz I]], Otton Eugeniusz, [[Maria Pia Sabaudzka|Maria Pia]], Karol Albert, Wiktor Emanuel
| rodzeństwo = [[Ferdynand Sabaudzki|Ferdynand Maria]], Maria Krystyna
| odznaczenia = {{order|OA}} {{order|OMS|KW}} {{order|OSML|KKWM}} {{order|OKW|KW}} [[Plik:Ordine Civile di Savoia BAR.svg|40px|Wielki Mistrz Sabaudzkiego Orderu Cywilnego]] {{order|MWW|Z}} {{order|MWW|S}} [[Plik:CivicaRoma.png|40px|Medal Pamiątkowy Wyzwolenia Rzymu (Włochy)]] [[Plik:CampagneGuerreIndipendenza.png|40px|Medal Pamiątkowy za Wojnę o Niepodległość (Włochy)]]
| commons = Category: Victor Emmanuel II of Italy
| source =
| quote =
}}
'''Wiktor Emanuel II''', [[Język włoski|wł.]] ''Vittorio Emanuele II di Savoia-Carignano'', właśc. Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia-Carignano (ur. [[14 marca]] [[1820]] w [[Turyn]]ie, zm. [[9 stycznia]] [[1878]] w [[Rzym]]ie) – pierwszy [[królowie Włoch|król zjednoczonych Włoch]] od 1861, z [[dynastia sabaudzka|dynastii sabaudzkiej]]
== Początki panowania ==
Linia 39:
== Zjednoczenie Włoch ==
Wiktor Emanuel II brał aktywny udział na rzecz odbudowy państwa włoskiego. Jeździł po kraju. W miastach i miasteczkach wygłaszał płomienne przemówienia. Cieszył się ogromną popularnością, której dorównywał tylko [[Giuseppe Garibaldi]]. Pod koniec 1859 i na początku 1860 roku państwa i państewka środkowych Włoch ofiarowały koronę Wiktorowi Emanuelowi. 11 i 12 marca 1860 roku w krajach tych przeprowadzono plebiscyty. Wszystkie prowincje wypowiedziały się za [[Inkorporacja terytorium|inkorporacją]] do Królestwa Sardyńskiego. 22 marca 1860 Królestwo Sardyńskie formalnie objęło te terytoria<ref>Tomasz Wituch, ''Garibaldi'', Wrocław 1983, s. 210</ref><ref>Józef Andrzej Gierowski, ''Historia Włoch'', Wrocław 2003, s. 407</ref>. W 1860 roku Wiktor Emanuel w liście do [[Franciszek II Burbon|Franciszka II]] proponował ustanowienie [[Kondominium (kolonia)|kondominium]] w Italii. Obaj monarchowie mieli podzielić się obszarem [[Mantua|Mantui]] i [[Umbria|Umbrii]] i roztoczyć opiekę nad [[Rzym]]em, papieża [[Pius IX|Piusa IX]]. Jednocześnie poparł [[Wyprawa tysiąca|wyprawę tysiąca]] na [[Sycylia|Sycylię]].
[[Plik:Statuto fondamentale del regno.pdf|thumb|page=27|240px|Proklamowanie Wiktora Emanuela II królem Włoch, [[17 marca]] [[1861]]]]
[[Plik:Victor Emmanuel II Verona.jpg|thumb|240px|Pomnik Wiktora Emanuela II w Weronie]]
Wyprawa tysiąca zakończyła się sukcesem. Garibaldi opanował Sycylię i ogłosił jej przyłączenie do królestwa Wiktora Emanuela II
Wiktor Emanuel II po śmierci [[Camillo Cavour]]a nie miał już premiera i polityka tej rangi. Młode państwo włoskie ulegało poważnym tarciom politycznym i społecznym. Było ogromnie zróżnicowane pod względem demograficznym i ekonomicznym. Burżuazja posiadała kontrolę nad aparatem administracyjnym. Olbrzymie masy chłopskie żyły w skrajnej nędzy i niedostatku. Król aprobował i miał przekonanie do rządów parlamentarnych. Proces jednoczenia ziem pod jego berłem zakończyło zajęcie Państwa Kościelnego i Rzymu. Pius IX zaprotestował przeciwko okupacji miasta przez wojska [[Piemont|piemonckie]], ogłaszając się „więźniem Watykanu”. W 1871 roku Rzym stał się, w miejsce [[Florencja|Florencji]], oficjalną stolicą zjednoczonego państwa włoskiego. Znaczenie osobowości króla i jego wpływ na bieg wydarzeń były ogromne. Przez potomnych uznany został za jednego z czterech "ojców Ojczyzny"<ref>Józef Andrzej Gierowski, op. cit., Wrocław 2003, s. 413</ref>.
Zmarł [[9 stycznia]] [[1878]] w [[Rzym]]ie. Jego ciało spoczywa w rzymskim [[Panteon w Rzymie|Panteonie]].
== Rodzina ==
Linia 121 ⟶ 123:
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Waleczności Wojskowej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Annuncjaty]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Józefa (Toskania)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Korony Włoch]]
|