Reformy rolne w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Hizdyx (dyskusja | edycje)
m nikt nie likwidował dosłownie ziemiaństwa jak tu jest sugerowane, drobne merytoryczne
Anulowanie wersji 42634280 autora Hizdyx (dyskusja) "likwidacja" nie oznacza wymordowania, tylko właśnie likwidację warstwy, która przestała istnieć
Linia 36:
W czasie przeprowadzanej reformy rolnej, utworzono [[Państwowy Fundusz Ziemi]]. Za jego pośrednictwem poprzez tzw. nadziały tworzono nowe gospodarstwa rolne i powiększano gospodarstwa karłowate. Za otrzymaną z nadziałów ziemię, dekret PKWN ustalał zapłatę stanowiącą równowartość przeciętnych rocznych plonów. Spłata następowała w ciągu 10-20 lat. Uzyskane środki PFZ przeznaczał na wydatki związane z przeprowadzeniem reformy<ref>Praca zbiorowa, ''Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku'', Warszawa 1978, s. 576.</ref>.
 
Postanowienia dekretu interpretowano rozszerzająco, wysiedlając dotychczasowych właścicieli z ich domów, pozbawiając dobytku, w tym dóbr kultury<ref>„Wbrew prawu nie tylko parcelowano grunty rolne poniżej ustawowego 50 ha., ale także nacjonalizowano dwory ziemiańskie nie mające nic wspólnego z produkcją rolna, brano w posiadanie nie tylko siewniki, ale też meble rodzinne oraz nierzadko obrazy przodków przekazywane potomkom z pokolenia na pokolenie jako najcenniejsze pamiątki rodzinne. A przecież te dobra miały być wy łączone spod przepisów rozporządzenia Min. Rolnictwa i Reform Rolnych z marca 1945 r. To było wywłaszczenie ze wszystkiego bez wyjątku. Frazeologii antyziemiańskiej towarzyszyły masowe aresztowania. W samym tylko woj. rzeszowskim od października do listopada 1944r. uwięziono ok. czterystu byłych właścicieli ziemskich oraz zarządców ich majątków. Pomimo że przepisy dekretu dawały możliwość otrzymania samodzielnego gospodarstwa rolnego poza obrębem powiatu, w którym znajdował się wywłaszczony majątek, np. na Ziemiach Odzyskanych, to procent ziemian. którzy skorzystali z tej możliwości był znikomy. Większość z nich wolała z powodu prześladowali zniknąć, roztopić się w miejskim tłumie. Młodsze pokolenie szukało szczęścia w profesjach nierolniczych, tj. lekarskiej, inżynierskiej zasilając szeregi ''inteligencji pracującej''”. Artur Wiktor, ''Losy ruchomych dóbr kultury ziemiaństwa w woj. rzeszowskim po zakończeniu II wojny światowej w latach 1944-1947'', Rzeszów 2008, s. 256 [http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2619&from=pubindex&dirids=24&lp=20].</ref>. Warstwa [[ziemiaństwo|ziemiaństwa]] została w ten sposób pozbawiona podstaw bytowychzlikwidowana, a byłym ziemianom zakazano pobytu i zamieszkania w powiecie, gdzie dotychczas znajdował się ich majątek ziemski<ref>„Dekret PKWN wywłaszczał ze skutkiem natychmiastowym i bez odszkodowania wszystkich właścicieli majątków ziemskich o powierzchni powyżej 50 hektarów (w województwach zachodnich powyżej 100 hektarów), odbierając im, oprócz ziemi, żywy inwentarz oraz budynki i ich wyposażenie z dworem włącznie. Ponieważ podczas realizowania reformy pojawiły się rozmaite problemy, podjęto decyzję o wysiedlaniu właścicieli z majątków. Ogłoszone w tym samym czasie ''Wskazówki dla brygad robotniczych pracujących przy parcelacji majątków'' nakazywały „usunąć właściciela [...] w ciągu trzech dni, nie pozwalając mu zabrać nic więcej poza przedmiotami osobistego użytku”. Właścicielom ziemskim nie wolno też było brać tej części majątku osobistego, która miała wartość naukową, artystyczną lub muzealną (na podstawie par. 11 rozporządzenia ministra rolnictwa i reform rolnych z 1 marca 1945 r.). Postanowienie to było dla ziemian szczególnie bolesne, pozbawiało ich bowiem wielu pamiątek rodzinnych. Podobnie jak podczas reformy rolnej w Rosji Radzieckiej, podjęto decyzję o usunięciu ziemian poza granice powiatu, w którym znajdował się majątek. Mimo że dekret o reformie rolnej pozbawiał ziemian całego majątku bez odszkodowania, jednak zapewniał im pewne środki do życia. Przyznawał wywłaszczonym ziemianom „zaopatrzenie miesięczne w wysokości uposażenia urzędnika państwowego VI grupy”. Tę tak zwaną rentę ziemiańską szybko ograniczono do osób niezdolnych do pracy, a później zamieniono na rentę inwalidzką w najniższym wymiarze. Politykę rolną nowej władzy w Polsce cechował szczególny radykalizm. Przeprowadzane bowiem w tym samym czasie reformy rolne w Czechosłowacji, na Węgrzech i w Rumunii pozostawiały właścicielom ziemskim pewne minimum posiadania. [[Agnieszka Łuczak]], ''Ziemiaństwo wielkopolskie w czasie reformy rolnej'', ''[[Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej|Biuletyn IPN]]'' 1(12)/2002, wyd. [[Instytut Pamięci Narodowej]], Warszawa 2002, s. 38-39.</ref>.
 
Reforma nie dotyczyła [[Kościół katolicki|Kościoła]] i związków wyznaniowych, których obiekty rolne bez względu na powierzchnię wyłączono w dekrecie PKWN z 6 września 1944 spod wywłaszczeń do czasu decyzji Sejmu Ustawodawczego<ref>[[Tadeusz Żenczykowski]], ''Polska lubelska 1944'' Warszawa 1990, str.138,</ref>. [[Wywłaszczenie (prawo)|Wywłaszczenie]] takie nastąpiło w 1950 na mocy [[ustawa|ustawy]] z [[20 marca]] [[1950]] roku ''o przejęciu przez państwo [[Dobra martwej ręki|dóbr martwej ręki]], poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego'' ({{Dziennik Ustaw|rok=1950|numer=9|pozycja=87}})<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1950|numer=9|pozycja=87|Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego.}}</ref>.