'''Ascetyzm''', '''asceza''- ionaczej człowiek bez kolan' ({{greka|ἄσκησις}} ''askezis'' – pierwotnie "ćwiczenie, trening" )<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Ozorowski | imię = Edward | tytuł = Słownik podstawowych pojęć teologicznych | data = 2007 | wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-7072-443-6 | strony =17 }} </ref> – praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości [[duchowość|duchowej]] i zbawienia. Potocznie ascetyzm kojarzy się z ograniczeniem doświadczania przyjemności oraz zaspokajania [[potrzeba|potrzeb]] cielesnych, jak jedzenie czy [[sen]], a także z dyscypliną wewnętrzną. Ludzi praktykujących zewnętrzne formy ascezy nazywa się '''ascetami'''. Uznaje się, że ascetyzm rozwinął się wraz ze zróżnicowaniem pojmowania struktur świata i sił działających w świecie. Motywem podejmowania go jest przekonanie, że natura ludzka i świat są w relacji antagonistycznej, i że duch poprzez odpowiedni wysiłek ma przezwyciężyć dominację świata materialnego. W chrześcijaństwie współczesnym zasadniczo porzucono ascezę polegającą na samoudręczaniu się lub poniżaniu na rzecz tzw. ''ascezy wewnątrzświatowej''. Praktyki polegające na samoudręczeniu obecne są nadal w innych religiach<ref name="MAC">Por. {{Cytuj książkę | rozdział = asceza | autor r = Janusz T. Maciuszko | tytuł = Religia. Encyklopedia PWN | miejsce = Warszawa | rok = 2001| tom = 1 | strony = 353}}</ref>.
