Punkt krytyczny (fizyka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wipur (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Wipur (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Punkt krytyczny 220px.png|thumb|220px|Punkt krytyczny (p.k.) na [[wykres fazowy|wykresie równowagi faz]] dla czystej substancji]]
'''Punkt krytyczny''', '''warunki krytyczne''' – punkt przejścia [[układ fizyczny|układu fizycznego]] w stan o odmiennych właściwościach ([[Faza ciekła|ciecz]]–[[para nasycona]]), w którym nie można rozróżnić obu stanów (cieczy i pary nasyconej). Na przykład:
 
* dla czystych substancji punkt krytyczny oznacza [[temperatura krytyczna|temperaturę krytyczną]] (i odpowiadające mu [[ciśnienie krytyczne]], czyli maksymalne ciśnienie nad daną cieczą), powyżej której nie można skroplić gazu niezależnie od wielkości ciśnienia. Jest to punkt krytyczny dwuwymiarowy (układ o dwóch [[Stopień swobody (fizyka)#Termodynamiczne stopnie swobody|stopniach swobody]] – 2D). Parametry krytyczne oznacza się często dolnymi indeksami „kr”, „k”, „cr” lub „c”, czasami z dodatkiem „2D” („2”), „3D” („3”) itd., w zależności od tego, jakiego układu dotyczą, na przykład T<sub>3c</sub>. Dla gazów parametry krytyczne można określić na podstawie współczynników odpowiedniego równania stanu, na przykład [[równanie van der Waalsa|równania van der Waalsa]].
Linia 8:
== Stałe krytyczne ==
=== Gaz van der Waalsa ===
Dla gazu, którego stan może być opisany za pomocą [[równanie van der Waalsa|równania van der Waalsa]], parametry krytyczne, zwane też '''stałymi krytycznymi''', wyraża się poprzez parametry tego równania:
:temperatura krytyczna – <math>T_{k} = \frac{8 a}{27 b R}</math> – temperatura krytyczna
 
: <math>p_{k} = \frac{a}{27 b^{2}}</math> – ciśnienie krytyczne
 
:ciśnienie krytyczne – <math>V_p_{k} = 3\frac{a}{27 b\,^{2}}</math> – molowa objętość krytyczna
 
 
:molowa objętość krytyczna – <math>V_{k} = 3 b\,</math>
gdzie:
* <math>R</math> – (uniwersalna) [[stała gazowa]]
* <math>T</math> – temperatura
* <math>a, b</math> parametry równania van der Waalsa:
:: <math>\left(p + \frac{a}{V^{2}}\right)(V-b) = RT</math>
:: gdzie:
*:* <math>p</math> – ciśnienie
*:* <math>V</math> – objętość molowa<ref group=uwaga>W wielu źródłach z dziedziny [[Chemia fizyczna|chemii fizycznej]] symbole [[Funkcja stanu|funkcji]] i [[Parametry stanu (termodynamika)|parametrów stanu]], odnoszące się do jednego [[mol]]amola są zapisywane wielkimi literami. Symbolem objętości układu zawierającego ''n'' moli jest ''v'' (v = nV).</ref>
 
=== Ciecze o ograniczonej mieszalności ===
Warunki krytyczne dla cieczy o ograniczonej mieszalności określają temperatury:
* '''górna temperatura krytyczna''' – jeżeli istnieje temperatura, powyżej której ciecze stają się całkowicie mieszalne, poniżej tej temperatury wzajemna rozpuszczalność jest ograniczona - (w pewnym zakresieprzedziale składów wyjściowych (stężeń) uzyskujemy dwie fazy ciekłe będące wzajemnie nasyconymi wzajemnie roztworami.)
* '''dolna temperatura krytyczna''' – jeżeli istnieje temperatura, poniżej której ciecze stają się całkowicie mieszalne.
 
== Zredukowane stałe krytyczne ==