Szmaragd: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zastosowanie: Int. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
poprawa linków do przek., potrzebne jest źródło dla sądu wartościującego |
||
Linia 31:
}}
{{Wikicytaty|Szmaragd}}
'''Szmaragd''' – odmiana [[beryl (minerał)|berylu]], [[minerał]]u należącego do grupy krzemianów. Nazwa pochodzi od [[Język grecki|gr.]] ''smaragdos'' (a także [[łacina|łac.]] ''smaragdus'' – zielony). Nawiązuje do charakterystycznej barwy tego minerału, wywołanej podstawieniami jonów [[chrom]]u, rzadziej [[wanad]]u i [[żelazo|żelaza]].
== Właściwości ==
Często zawiera inkluzje gazowe, ciekłe i mineralne: [[kalcyt]], [[piryt]], [[biotyt]], [[talk]], [[dolomit (minerał)|dolomit]], [[fuchsyt]], [[apatyt]], [[Szereg aktynolitu|aktynolit]] oraz inne minerały. Charakter inkluzji często zdradza miejsce pochodzenia danego okazu.
Szczególnie cenną, niezmiernie rzadką odmianą jest [[szmaragd trapiche]], w którym widoczny jest w przekroju poprzecznym kryształu wzór sześcioramiennej gwiazdy. Odmiana ta pozyskiwana jest w okręgu Chivor i Muzo w [[Kolumbia|Kolumbii]].
Linia 40:
Szmaragd związany jest ze skałami metamorficznymi (łupki mikowe, przeobrażone wapienie), występuje też w żyłach pegmatytowych granitów oraz w piaskach i żwirach złóż wtórnych.
'''Występuje w''' [[Austria|Austrii]] (dolina rzeki Habachtal, okolice Salsburga, Mittersill, Felbertal), [[Australia|Australii]] (Broken Hill, Aga-Kau, Emmaville, Vegesatle), [[Brazylia|Brazylii]] (rejony Pilao, Bahia, Pernambuco, Minas Gerais, Gofas), [[Egipt|Egipcie]] (Dżabal Zabara - złoże znane od czasów antycznych), [[Indie|Indiach]] (prowincja Madras, stany Pandżab (Panjab) i Rajasthan), [[Norwegia|Norwegii]] (Eidsvoll), [[Kolumbia|Kolumbii]] (Gachala, Cosquez, Bogota, Chivor, Muzo - sławne miejsce pozyskiwania najpiękniejszych szmaragdów zwykle o zabarwieniu soczystej zieleni), [[Libia|Libii]] (Ghadamis), [[Madagaskar]]ze (Kianjavato), [[Mozambik]]u (Morrho, Melala), [[Pakistan]]ie (góry Hindukusz), [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]] (Ural, Zabajkale, półwysep Kola), [[Republika Południowej Afryki|RPA]] (rejon Transwal) [[Stany Zjednoczone|USA]] (Karolina Północna, Maine), [[Tanzania|Tanzanii]] (rejon jeziora Manjara), [[Zimbabwe]] (Filabusi, Bikita, Belinque, Mweza), [[Zambia|Zambii]] (Kafubu, okręg Miku Kitwe)
'''W Polsce''' występują szmaragdy nie nadające się do celów jubilerskich, jako jasnozielone słupki do kilku centymetrów długości w skałach pegmatytowych. Znajdowane są na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] w okolicach [[Strzelin]]a i [[Strzegom]]ia.
== Zastosowanie ==
{{fakt|Bardzo poszukiwany, wyjątkowo cenny kamień kolekcjonerski i [[Złotnictwo|jubilerski]].
Jest stosowany w jubilerstwie od czasów starożytnych. Szczególnie ceniony był w starożytnym Egipcie, Persji, Arabii, u Majów, Azteków, Inków.|data=2015-05}}
Największy szmaragd o wartości jubilerskiej wydobyto w [[Kolumbia|Kolumbii]], miał masę 7 025 [[karat|ct]]. W tym rejonie bywają większe okazy, niestety spękane, największy miał masę 16 020 ct. Z [[Brazylia|Brazylii]] pochodzi kryształ o ponad 10 cm długości i wadze 6 399 ct. Rekordowy kamień wydobyty na [[Ural]]u w [[Rosja|Rosji]] ważył 1 438 ct.
| |||