Bejrut: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Transport: poprawa linków
m WP:SK, lit.
Linia 4:
|nazwa oryginalna = بيروت
|zdjęcie = West-Beirut1983.jpg
|opis zdjęcia =
|herb =
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Bejrutu
|państwo = LBN
Linia 13:
|zarządzający = Abdel Mounim Ariss
|powierzchnia = 85
|wysokość =
|rok = 2012
|liczba ludności = '''2 060 363'''
|gęstość zaludnienia = 24 239
|numer kierunkowy =
|kod pocztowy =
|tablice rejestracyjne =
|stopniN = 33 |minutN = 53 |sekundN =
|stopniE = 35 |minutE = 30 |sekundE =
|commons = Category:Beirut
|www = http://cms.beirut.gov.lb/
Linia 35:
W czasach hellenistycznych i rzymskich miasto było znane jako '''Berytus'''. W roku 140 p.n.e. miasto zostało zdobyte i zburzone przez [[Diodotos Tryfon|Diodotusa Tryfona]] w czasie walk z [[Antioch VII Sidetes|Antiochem Sidetesem]] o tron monarchii [[Seleucydzi|Seleucydów]]. Bejrut został wkrótce odbudowany na regularnym planie hellenistycznym i nazwany '''Laodicea Fenicka''' ([[język grecki|gr.]] ''Λαοδικεια ή του Φοινίκη'') lub też '''Laodicea Kanaejska''', jako miasto założone przez Seleucydów (''Laodice''). Dzisiejsze miasto wyrosło na gruzach starożytnych, ale do zakończenia wojny domowej w roku 1991 prace archeologiczne były prawie niemożliwe do prowadzenia. Obecnie znaczne obszary zdewastowanego wojną miasta otwarło się przed archeologami. W roku 1994 wykopaliska ukazały, że jedna z dzisiejszych ulic śródmieścia, Souk Tawile, przebiega tak samo jak w latach hellenistyczno-rzymskich.
 
W połowie I wieku monety bite w Berytus wyobrażały głowę [[Tyche]], bogini dostatku; a na rewersie antyczny herb miasta – delfin oplatający kotwicę. Pod panowaniem rzymskim miasto rozbudował [[Herod Agryppa I]] i jego syn [[Herod Agryppa II]] - w tym czasie zbudowano m.in. forum, [[hipodrom]] i amfiteatr mogący pomiescicpomieścić walkewalkę 1 400 gladiatorów<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = Lawler|imię = Andrew|autor link = |tytuł = Rebuilding Beirut|czasopismo = Archeology|wolumin = |wydanie = |strony = 26|data = Lipiec/Sierpień 2011 |wydawca = Archeological Institute of America |miejsce = New York|issn = |doi = }}</ref>. W tym czasie osiedlano w nim weteranów dwóch legionów – V Macedońskiego i III Galijskiego. Bejrut, nazwany teraz '''Colonia Iulia Augusta Felix Berytus''', ulegał szybkiej romanizacji i rozbudowie. Wkrótce stał się ważnym ośrodkiem fenickiego wybrzeża imperium. Powszechnie znana była bejrucka szkoła prawnicza, odnowiona i rozbudowana w [[425]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie|wydanie= |tom= 15|wydawca= Polskie Media Amer.Com|miejsce= Poznań|data= |rok= 2006|isbn= 83-7425-025-9|strony= 62}}</ref> przez cesarza [[Teodozjusz II (cesarz bizantyński)|Teodozjusza II]]. Dwaj znakomici juryści rzymscy, [[Aemilius Papinianus|Papinian]] i [[Ulpian Domicjusz|Ulpian Domitius]], pochodzili z Fenicji i wykładali prawo w czasach [[Sewerowie|Sewerów]]. Gdy w VI wieku cesarz [[Justynian I Wielki|Justynian]] zaczynał tworzyć swój [[kodeks Justyniana|Kodeks]], większość przepisów wzięta została z prac tych dwóch jurystów. Justynian zreorganizował szkołę bejrucką, czyniąc z niej jedną z trzech oficjalnych szkół prawa imperium (533). Kilka lat później, na skutek wielkiego trzęsienia ziemi (551), instytucja przeniesiona została do [[Sydon]]u. W samym Bejrucie zginęło wówczas 30 000 ludzi, a na całym wybrzeżu fenickim ponad 250 000.
 
=== Od Arabów po Imperium Osmańskie ===
Linia 177:
[[Kategoria:Bejrut|*]]
[[Kategoria:Fenicja]]
 
[[pa:ਬੇਰੂਤ]]