Zaburzenia depresyjne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: językowe, interpunkcja
Linia 387:
[[Niemcy|Niemiecki]] lekarz [[Psychiatria|psychiatra]] [[Emil Kraepelin]] (1856 – 1926) jako pierwszy wprowadził pojęcie obłędu maniakalno-depresyjnego ([[Język niemiecki|niem.]] ''Manisch-depressives Irresein''), później określanego jako cyklofrenia, a następnie jako [[Zaburzenia afektywne dwubiegunowe|choroba afektywna dwubiegunowa]]. Z kolei [[Szwajcaria|szwajcarski]] lekarz psychiatra [[Eugen Bleuler]] (1857 – 1939) wprowadził termin choroby afektywnej (niem. ''affective Krankheit''). Termin „depresja” został spopularyzowany przez [[Adolf Meyer (psychiatra)|Adolfa Meyera]] na początku XX wieku{{r|:1|Kostek}}.
 
Przełom XIX i XX stulecia zainicjował rozwój [[Psychoanaliza|psychoanalitycznych]] i [[Psychologia psychodynamiczna|psychodynamicznych]] modeli depresji oraz leczenia [[Psychoterapia|psychoterapeutycznego]]. Począwszy od lat 60’60. XX wieku rozwijana i stosowana w leczeniu zaburzeń depresyjnych jest także [[psychoterapia poznawcza]], której prekursorem jest [[Aaron T. Beck|Aarona T. Beck]]{{r|:1|Kaplan}}.
 
Leczenie biologiczne w postaci [[Terapia elektrowstrząsowa|zabiegów elektrowstrząsowych]] zostało wprowadzone do praktyki w roku 1934 przez [[węgry|węgierskiego]] [[Neuropsychiatria|neuropsychiatrę]] [[Ladislas J. Meduna|Ladislasa J. Medunę]] – początkowo stosowano je w leczeniu [[Schizofrenia|schizofrenii]], następnie zaś upowszechniono ich stosowanie także w zaburzeniach depresyjnych. Były one jedyną skuteczną metodą leczenia depresji do momentu wprowadzenia w latach 50’50. XX wieku pierwszych [[leki przeciwdepresyjne|leków przeciwdepresyjnych]]. W roku 1952 Delay i wsp. odnotowali przeciwdepresyjne działanie [[iproniazyd]]u (pochodnej [[izoniazyd]]u wykorzystywanego w leczeniu [[Gruźlica człowieka|gruźlicy]]). Stwierdzono, że hamuje on rozkład neuroprzekaźników (współcześnie iproniazyd zaliczany jest do grupy [[inhibitory monoaminooksydazy|inhibitorów monoaminooksydazy]] – MAO). Następnie, w 1957 r., w szwajcarskim szpitalu psychiatrycznym [[Roland Kuhn]] dokonał przełomowego odkrycia [[imipramina|imipraminy]], pierwszego z [[Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne|trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych]]. Wprowadzenie ich do lecznictwa [[Psychiatria|psychiatrycznego]] otworzyło nowe perspektywy pacjentom cierpiącym z powodu depresji i pozwoliło ograniczyć częstość stosowania zabiegów elektrowstrząsowych. Późniejsze postępy w zakresie farmakoterapii depresji polegały na wprowadzaniu kolejnych leków, o ściślej ukierunkowanych mechanizmach działania, które ograniczały się do hamowania wychwytu zwrotnego określonych amin biogennych lub wpływały bardziej wybiórczo na [[receptor|receptory synaptyczne]]. Pozwoliło to ograniczyć działania niepożądane, jakie obserwowano podczas terapii wcześniej stosowanymi lekami. Przykładami tutaj mogą być [[fluoksetyna]] wprowadzona 1986 r. czy też [[wenlafaksyna]] wprowadzona w 1993 r. Przyjęło się określać takie leki mianem atypowych antydepresantów lub antydepresantów drugiej generacji. Należy do nich większość obecnie stosowanych leków przeciwdepresyjnych{{r|Kostek|Bilikiewicz}}. Aktualnie leki przeciwdepresyjne należą do najczęściej stosowanych środków farmakologicznych. Dane pochodzące ze [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] wskazują, że w 2013 r. leki przeciwdepresyjne były najczęściej przepisywanymi przez lekarzy lekami{{r|White}}. W wielu krajach zachodnich od lat 90. XX wieku odnotowuje się wzrost ilości osób korzystających z leków przeciwdepresyjnych. Wzrost ten przypisuje się m.in. czynnikom socjoekonomicznym, jak również częstszemu rozpoznawaniu zaburzeń psychicznych, rozszerzeniu wskazań do stosowania owych leków (zwłaszcza o [[zaburzenia lękowe]]) i zmniejszaniu się problemu stygmatyzacji osób korzystających z tych leków{{r|Spence|OECD}}.
 
== Zobacz też ==