Irlandzka wojna domowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stanko (dyskusja | edycje)
nadmiar linków, drobne redakcyjne
Stanko (dyskusja | edycje)
--
Linia 1:
{{Irlandzka wojna domowa}}
'''Irlandzka wojna domowa''' ([[Język irlandzki|irl.]] ''Cogadh Cathartha na hÉireann'') – konflikt zbrojny w [[Irlandia|Irlandii]] w latach [[1922]]-[[1923]] między zwolennikami i przeciwnikami [[Traktat angielsko-irlandzki|Traktatu angielsko-irlandzkiego]] z 6 grudnia 1921, który powoływał do życia [[Wolne Państwo Irlandzkie]], prekursora dzisiejszej [[Irlandia|Irlandii]]. Przeciwnicy traktatu krytykowali go za to, że zachowywał konstytucyjny związek między Irlandią a [[Wspólnota Narodów|Brytyjską Wspólnotą Narodów]] oraz że zgodnie z nim sześć hrabstw [[Irlandia Północna|północnoirlandzkich]] nie wchodziło w skład Wolnego Państwa. Irlandzka wojna domowa kosztowała znacznie więcej ofiar niż poprzedzająca ją [[irlandzka wojna o niepodległość]], a jej wynikiem był także głęboki podział społeczeństwa irlandzkiego.
 
Mimo braku społecznego poparcia przeciwnicy traktatu z [[Éamon de Valera|Éamonem de Valerą]] na czele pozostali nieugięci. W kwietniu 1922 opanowali zbrojnie ''[[Four Courts]]'' (siedziba sądów) w centrum [[Dublin]]a, ale rząd irlandzki nie interweniował. Tymczasem w [[Ulster]]ze zaczęły się antykatolickie rozruchy. Antytraktatowa część [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] ruszyła z pomocą ulsterskim [[Katolicyzm|katolikom]]. Rząd irlandzki, naciskany przez władze brytyjskie, zaatakował w czerwcu Four Courts. Po czterech dniach walk antytraktatowcy wycofali się, paląc budynek razem z jego bezcennymi archiwami. Po wycofaniu się z Dublina IRA rozpoczęła [[Partyzantka|wojnę partyzancką]] przeciwko oddziałom rządowym, które powoli zdobywały przewagę, między innymi dzięki dostawom broni z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W [[Kara śmierci|egzekucjach]], które miały miejsce w trakcie działań wojennych, zginęło wielu irlandzkich patriotów – zasłużonych członków IRA.