Księga henrykowska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 26:
{{Cytat|Gdy zaś tam przez pewien czas przemieszkiwał, pojął za żonę córkę jakiegoś kleryka, chłopkę grubą i zupełnie niezdarną. Lecz trzeba wiedzieć, że za owych dni były tu w okolicy młyny wodne ogromnie rzadkie, przeto żona tego Bogwała Czecha stała bardzo często przy żarnach mieląc. Litując się nad nią mąż jej Bogwał mówił: „Sine, ut ego etiam molam” – to jest po polsku: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj!” Tak ów Czech na zmianę mełł z żoną i często obracał kamień tak jak żona<ref>Przekład [[Roman Grodecki|Romana Grodeckiego]], cyt. za: {{cytuj książkę | tytuł=Średniowiecze | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | rok=2002 | imię=Teresa | nazwisko=Michałowska |isbn = 83-01-13842-4 |strony=266-267}}</ref>.}}
 
W [[transliteracja|transliteracji]] zdanie to brzmi: '''Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai''', w wyniku [[transkrypcja (językoznawstwo)|transkrypcji]] można je zapisać jako: ''Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj''<ref>{{cytuj książkę | tytuł=Średniowiecze | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | rok=2002 | imię=Teresa | nazwisko=Michałowska |isbn = 83-01-13842-4 |strony=267}}</ref>, co współcześnie oznacza: ''Daj, niech ja pomielę na żarnach, a ty odpoczywaj''<ref name="s.64"/>.
 
Zostało ono wypowiedziane przez osiadłego na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] czeskiego rycerza Boguchwała do jego miejscowej żony, gdy ta mełła ziarno na ręcznych [[żarna]]ch. Znajduje się ono w opisie pochodzenia należącej do dóbr klasztornych pobliskiej wsi [[Brukalice]]<ref name="s.169"/>. Jako że mielenie ziarna było wtedy uważane za pracę niegodną mężczyzny, Czech ten został nazwany przez sąsiadów Brukałą (zbrukany), a przezwisko to dało także miano całej osadzie.