Mahmud II: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Abd-ul-Aziz przeniesiono do Abdülaziz |
m →Życiorys: szablon fix |
||
Linia 29:
== Życiorys ==
Mahmud II objął tron po detronizacji brata, konserwatywnego sułtana [[Mustafa IV|Mustafy IV]]. Był władcą energicznym i odważnym, kontynuował dzieło reformy państwa i imperium zapoczątkowane przez [[Selim III|Selima III]].
W 1826 r. Mahmud II zlikwidował formację [[janczarzy|janczarów]], co znacznie ułatwiło późniejsze reformy ustrojowe. Społeczność janczarów, konserwatywna i niegodząca się na żadne zmiany, była nieraz zagrożeniem dla sułtanów, zwłaszcza podążających za ideami modernizacji Turcji.
Następnie sułtan zniósł stworzony jeszcze w średniowieczu system [[timar]]ów - lenn wojskowych - i związanych z nim formacji rycerstwa feudalnego - [[Spahisi (Turcja)|spahisów]]. Zlikwidował cła wewnętrzne i wprowadził wolność działalności gospodarczej. Sułtan zorganizował centralną administrację na wzór europejski. [[Divan|Dywan]] (radę sułtańską) i tradycyjne urzędy zastąpił Radą Państwa i ministerstwami. Rozpoczął też modernizację prawa tureckiego na wzór europejskich kodeksów. Za jego panowania powstały w imperium osmańskim pierwsze świeckie szkoły.
Linia 38:
[[Plik:Tugra Mahmuds II.gif|thumb|left|Animacja przedstawiająca powstawanie tradycyjnej [[Kaligrafia arabska|tugry]]. ''Mahmud chan syn Abdülhamida zawsze zwycięski''.]]
Jednocześnie panowanie Mahmuda II upłynęło pod znakiem kryzysu imperium osmańskiego w południowo-wschodniej Europie i częściowo na Wschodzie. W [[1815]] r. pod naciskiem Rosjan sułtan musiał przyznać autonomię [[Serbia|Serbii]]. W [[1821]] r. wybuchło powstanie w Grecji. Ingerencja mocarstw europejskich w sprawy greckie zakończyła się klęską w [[VIII wojna rosyjsko-turecka|wojnie turecko-rosyjskiej]], zawarciem [[Traktat adrianopolski (1829)|pokoju w Adrianopolu]] i w następstwie gwarancją [[autonomia|autonomii]] Grecji, później w wyniku [[Konferencja londyńska|konferencji londyńskiej]] powstaniem niepodległego państwa greckiego w [[1830]] r.). Wtedy także Francuzi zajęli podlegającą dotąd sułtanowi [[Algieria|Algierię]]. W [[1831]] r. Rosjanie przymusili pokonanych Turków do uznania autonomii [[Mołdawia|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]].
Tymczasem w [[1832]] r. pasza [[Egipt]]u, formalny [[wasal]] sułtana, [[Muhammad Ali (pasza)|Muhammad Ali]], wkroczył do [[Syria|Syrii]] i [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]]. W [[bitwa pod Konyą|bitwie pod Konyą]] pokonał wojska sułtańskie. W [[1833]] r. na żądanie mocarstw europejskich ([[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], [[Cesarstwo Austriackie|Austrii]] i [[Francja|Francji]]) Mahmud II zawarł w Kutahya pokój z Muhammadem Alim. Na jego mocy pasza egipski otrzymał w dożywotnie władanie [[Cylicja|Cylicję]], Syrię, Jordanię i Palestynę.
Linia 46:
W [[1839]] r. Mahmud II bez powodzenia próbował odzyskać ziemie utracone na rzecz władcy Egiptu. Zmarł w czasie walk z Egipcjanami.
{{Władcy Turcji}}
{{Władcy i prezydenci Egiptu}}
| |||