Jus: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Wymowa: drobne techniczne
Linia 14:
Wielki jus występował w [[Cyrylica#Współczesna cyrylica bułgarska|alfabecie bułgarskim]] aż do roku [[1945]], kiedy usunięto go z powodu zaniku samogłoski nosowej tylnej. W niektórych dialektach bułgarskich lub macedońskich niedaleko [[Grecja|greckich]] miast [[Saloniki]] i [[Kastoria|Kastorii]] wciąż istnieje nosowa wymowa.
 
W [[Rosja|Rosji]] mały jus reprezentował [[jotyzacja|zjotyzowaną]] [[Я|ja]] w środku lub na końcu wyrazu. Współczesna litera [[Я]] została dodana w [[XVIII wiek]]u podczas reformy ortografii w roku [[1709]]. Z tego powodu litera [[Я]] w języku rosyjskim czasem odpowiada polskiemu ę. (przykład: пять – pięć).
 
W Polsce, w której używa się [[język polski|języka polskiego]] będącego [[języki słowiańskie|językiem słowiańskim]] pisanym [[alfabet łaciński|alfabetem łacińskim]], podobne dźwięki są zapisywane następująco: litera ''[[Ę]]'' ma wartość fonetyczną małego jusu, a ''[[Ą]]'' – wielkiego jusu. Formy zjotyzowane są zapisywane kolejno: ''ię'' (''ję''), ''ią'' (''ją''). Należy jednak pamiętać, że nie odpowiadają one pierwotnym głoskom. Polskie Ę odpowiada dawnej krótkiej samogłosce nosowej (obojętne, czy przedniej czy tylnej), a Ą – długiej. Ponadto spółgłoski przed prasłowiańskim Ę uległy zmiękczeniu. Dlatego w uproszczeniu polskie ę, ą odpowiadają etymologicznie starocerkiewnemu ѫ, a ię, ią, ję, ją – ѧ, ѩ, ѭ.