Radio Wolna Europa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Radio Wolna Europa''' (''Radio Wolna Europa/Radio Swoboda'', [[Język angielski|ang.]] ''Radio Free Europe/Radio Liberty'') – rozgłośnia finansowana przez [[Kongres Stanów Zjednoczonych]], utworzona w 1949 z połączenia "Radia„Radia Wolna Europa"Europa” i "Radia„Radia Swoboda"Swoboda”. Swoją misję określa następująco: "Promować„Promować wartości i instytucje demokratyczne przez rozpowszechnianie prawdziwych informacji i idei"idei”.

Radio Wolna Europa utworzono w 1949 w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], jako medialne ramię "Narodowego„Narodowego Komitetu na Rzecz Wolnej Europy"Europy”. Miało swoją siedzibę w [[Monachium]], było finansowane przez [[Central Intelligence Agency|CIA]]. Radio Wolna Europa nadawało do krajów tzw. "demokracji„demokracji ludowej"ludowej”, które po 1945 dostały się pod wpływy [[Moskwa|Moskwy]] oraz republik bałtyckich ([[Stany Zjednoczone|USA]] nie uznały ich wcielenia do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]). Radio Swoboda transmitowało swoje audycje do pozostałych 12 republik [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]].

Audycje RWE/RS były intensywnie [[zagłuszanie radiowe|zagłuszane]] przez służby bezpieczeństwa państw komunistycznych. Jak podaje w swoich wspomnieniach Jan Nowak-Jeziorański, koszty zagłuszania były mniej więcej trzy razy wyższe od kosztów nadawania audycji. Ze względu na sposób propagacji fal krótkich<ref group=uwaga>wW godzinach wieczorno-nocnych odbiór odbywał się na falach średnich, między pasmami zajmowanymi przez radia Budapeszt i Rzym.</ref> zagłuszanie nigdy nie było w stanie zakłócić wszystkich audycji. 18 listopada [[1956]], w czasie zamieszek ulicznych w [[Bydgoszcz]]y protestujący zdemolowali znajdującą się na Wzgórzu Dąbrowskiego radiostację zagłuszającą. Tydzień później władze ogłosiły, że rezygnują z zagłuszania, jednak w rzeczywistości sytuacja w eterze nie uległa zmianie, bowiem nadal utrudniano odbiór poprzez radiostacje zagłuszające z terenu ZSRR, Bułgarii, Węgier, Czechosłowacji i Rumunii<ref>K. Błażejewski "Tu„Tu mówi radio bum bum"bum”, Express Bydgoski 11 II 2011.</ref>. Pracowały one do 1 stycznia [[1988]], ze szczególną intensywnością działając w czasie inwazji na Czechosłowację w [[1968]] oraz podczas stanu wojennego. Komunistyczne służby bezpieczeństwa przeprowadzały również bezpośrednie ataki przeciwko RWE/RS. Zamordowano kilku pracowników, przeprowadzano zamachy bombowe. Wielu pracowników RP RWE było szykanowanych poprzez anonimowe telefony z pogróżkami czy fabrykowanie spreparowanych donosów przez Służbę Bezpieczeństwa (np. przypadek [[Maciej Morawski|Macieja Morawskiego]], francuskiego korespondenta Rozgłośni Polskiej RWE). Na początku lat 50. słuchanie radia było ścigane i karane przez wojskowe sądy rejonowe wyrokami 2-3 lat pozbawienia wolności za "szerzenie„szerzenie wrogiej propagandy"propagandy”.

21 lutego 1981 r. budynek główny rozgłośni w ataku [[terror]]ystycznym został wysadzony w powietrze eksplozją potężnej bomby. Zniszczenia oszacowano na 2 mln dolarów, rannych zostało kilku zatrudnionych, ale nie było ofiar śmiertelnych. Po otwarciu archiwów [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego NRD|Stasi]] ujawniono, iż za atak był odpowiedzialny [[Ilich Ramírez Sánchez]], opłacony przez [[Nicolae Ceaușescu]]<ref>[http://hoorferl.stanford.edu/RFE/exhibits_show.php?id=7 "Voices„Voices of Hope"Hope” Hoover Institution exhibit on RFE/RL] {{lang|en}} [dostęp 2013-10-17].</ref>.

Programy polskie półgodzinne, a następnie godzinne nagrywane były w studio w Nowym Jorku, wysyłane pocztą lotniczą do Niemiec i nadawane z anteny pod Frankfurtem. Pierwszym szefem niewielkiego zespołu redakcyjnego w Nowym Jorku został były urzędnik służby dyplomatycznej RP, [[Lesław Bodeńsk]]i. W rok później zastąpił go [[Stanisław Strzetelski]], przedwojenny publicysta i redaktor "Wieczoru„Wieczoru Warszawskiego"Warszawskiego”.

[[Plik:RFE Broadcast Regions.jpg|thumb|500pxupright=3.0|Obecny zasięg nadawania RFE/RL ([[2009]])]]

* [[język albański|albański]]

* [[Zbigniew Błażyński]], ''Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940-1955'' (słowo wstępne [[Jan Nowak-Jeziorański]]; Polska Fundacja Kulturalna [[1985 w literaturze|1985]], ISBN 0-85065-180-8 [2 wydania]; [[1986 w literaturze|1986]], [[1988 w literaturze|1988]], [[1989 w literaturze|1989]]; Oficyna Wydawnicza "Rytm"„Rytm” [[1990 w literaturze|1990]]; Polska Fundacja Kulturalna -– Wydawnictwo LTW [[2003 w literaturze|2003]], ISBN 83-88736-34-5; ponadto liczne wydania II obiegu wydawniczego przed 1989)

* [[Jolanta Hajdasz]], ''Szczekaczka, czyli Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa'' (Media Rodzina [[2006 w literaturze|2006]], ISBN 83-7278-205-9)

* [[Paweł Machcewicz]], ''"Monachijska„Monachijska menażeria"menażeria”. Walka z Radiem Wolna Europa'' (Instytut Pamięci Narodowej -– Instytut Studiów Politycznych PAN [[2007 w literaturze|2007]], ISBN 978-83-60464-44-1; seria: "Monografie"„Monografie”, t. 33)

* [[Maciej Morawski]], ''[[Łącznik z Paryża]]'' (Instytut im. Stefana Grota -– Roweckiego, Leszno [[2007 w literaturze|2007]], ISBN 83-921389-9-6; wydanie 2, uzupełnione pt. ''[[Łącznik z Paryża|Łącznik z Paryża – Rzecz o weteranie zimnej wojny]]'', Instytut im. Stefana Grota -– Roweckiego, Leszno [[2009 w literaturze|2009]] [właśc. [[2008 w literaturze|2008]]])

* ''PRL atakuje Radio "Wolna„Wolna Europa"Europa”. Teksty, rysunki i karykatury z prasy, radia, telewizji i wydawnictw książkowych'' (wybór i wstęp: [[Alina Perth-Grabowska|Alina Grabowska]]; Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum [[2002 w literaturze|2002]], ISBN 83-7095-055-8)

* ''Tu Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa'' (wybór tekstów: [[Alina Perth-Grabowska]], [[Bogdan Żurek (dziennikarz)|Bogdan Żurek]]; red. Andrzej Dusza, Krzysztof Dobrecki; "Przegląd„Przegląd Koniński"Koniński” na zlecenie [[Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego|Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa]], [[1995 w literaturze|1995]], ISBN 83-904212-0-8)

* ''Wspomnienia pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa'' (red. [[Alina Perth-Grabowska|Alina Grabowska]]; Oficyna Wydawnicza "Rytm"„Rytm” [[2002 w literaturze|2002]], ISBN 83-88794-64-7)

[[Kategoria:Radio Wolna Europa|! ]]