Gadolin: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
|||
Linia 65:
|objętość molowa = 19,90{{E|−6}} m³/[[mol]]
|izotopy =
{{Pierwiastek infobox/izotop|Gd|150|syn.|1,8{{E|6}} [[rok|lat]]|[[rozpad alfa|α]] || <sup>146</sup>[[samar|Sm]]}}
{{Pierwiastek infobox/izotop|Gd|152|0,20%|1,08{{E|14}} [[rok|lat]]|[[rozpad alfa|α]]|2,205|<sup>148</sup>[[samar|Sm]]}}
{{Pierwiastek infobox/izotop|Gd|153|syn.|241,6 [[dzień|dni]]|[[wychwyt elektronu|w.e.]]|0,103<br />0,098<br />0,069|<sup>153</sup>[[europ|Eu]]}}
Linia 99:
|wikisłownik = gadolin
}}
'''Gadolin''' ('''Gd''', [[łacina|łac.]] ''gadolinium'') – [[pierwiastek chemiczny]] z grupy [[Lantanowce|lantanowców]] w [[układ okresowy pierwiastków|układzie okresowym]], posiadający silne własności [[ferromagnetyzm|ferromagnetyczne]]. Nazwa pochodzi od nazwiska mineraloga i chemika [[Finlandia|fińskiego]] [[Johan Gadolin|Johana Gadolina]]. Został odkryty w [[1880]] r. przez [[Jean Charles de Marignac|Jeana
== Występowanie ==
Linia 114:
Z izotopów sztucznych najszerzej wykorzystywane są <SUP>153</SUP>Gd i <SUP>159</SUP>Gd jako wskaźniki promieniotwórcze. Trwałe izotopy <SUP>155</SUP>Gd i <SUP>157</SUP>Gd stosuje się w technice reaktorowej, z uwagi na ich [[przekrój czynny|przekroje czynne]] na pochłanianie [[neutron termiczny|neutronów termicznych]] (odpowiednio: 70 k[[barn|b]]/atom, 160 kb/atom).
[[Tlenek gadolinu]] Gd<SUB>2</SUB>O<SUB>3</SUB> umieszcza się prętach kontrolnych [[reaktor jądrowy|reaktorów jądrowych]] i szkłach ochronnych, zaś [[borek gadolinu]] GdB<SUB>6</SUB> w prętach bezpieczeństwa i osłonach przed [[neutron]]ami. Siarczany i inne związki gadolinu mają właściwości [[paramagnetyzm|paramagnetyczne]] – wykorzystuje się je jako kontrast w badaniach [[
Tlenosiarczek gadolinu (Gd<sub>2</sub>O<sub>2</sub>S) domieszkowany [[terb]]em wykazuje zieloną [[fosforescencja|fosforescencję]] i jest stosowany w ekranach [[CRT]]{{r|freepatentsonline-5115306}} oraz jako [[scyntylator]] w obrazowaniu [[Promieniowanie rentgenowskie|rentgenowskim]]{{r|freepatentsonline-3185841}}.
Linia 121:
== Inne własności ==
[[Temperatura Curie]] gadolinu to 20 °C{{r|CRC}}.
{{Uwagi|uwagi=
Linia 129:
{{Przypisy|przypisy=
<ref name="AW4">{{Cytuj stronę | url = http://www.ciaaw.org/atomic_weights4.htm | tytuł = Current Table of Standard Atomic Weights in Order of Atomic Number | data = 2013-09-24 | opublikowany = Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights, [[Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej|IUPAC]] | język = en | data dostępu = 2013-12-02}}</ref>
<ref name="Aldrich-US">{{Sigma-Aldrich | 263060|ALDRICH|MSDS = tak | język = en | data dostępu = 2011-10-04
<ref name="CRC">{{cytuj książkę | tytuł = CRC Handbook of Chemistry and Physics | wydawca = CRC Press | miejsce = Boca Raton | wydanie = 83 | data = 2003 | strony = '''4'''-116
<ref name="doi10.1016/S0375-9474(01)00983-6-s375">{{cytuj pismo | autor = F.
<ref name="freepatentsonline-3185841">Edwin H. Land ''[http://www.freepatentsonline.com/3185841.html Photographic product having x-ray intensifier screen as an integral component of theimage receiving sheet]'' Patent US 3185841.</ref>
<ref name="freepatentsonline-5115306">Nobuyuki Tsuda, Masaaki Tamatani, Fukaya Ajiro, Nagai Hitosi ''[http://www.freepatentsonline.com/5115306.html Projection CRT with a green emitting terbium activated lanthanum oxychloride phosphor exhibiting nearly constant light-output of elevated temperatures]'' Patent US 5115306.</ref>
<ref name="Universal Nuclide Chart">{{cytuj stronę | url = http://www.nucleonica.net/unc.aspx | tytuł = Universal Nuclide Chart | opublikowany = nucleonica | data dostępu = 2011-05-02
}}
| |||