Rekiny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Kaczor6543 (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
Kaczor6543 (dyskusja | edycje) Nie podano opisu zmian |
||
Linia 2:
'']][[Plik:Carcharhinus longimanus 1.jpg|thumb|250px|Żarłacz białopłetwy
]]'''Rekiny ('''[[język francuski|fr. ]]''requin) – ogólna nazwa grupy ''[[Gatunek (biologia)|gatunków, ]][[Rodzaj (biologia)|rodzajów, a nawet ]][[Rodzina (biologia)|rodzin drapieżnych ]][[Ryby|ryb ]][[Ryby chrzęstnoszkieletowe|chrzęstnoszkieletowych z podgromady ]][[Spodouste|spodoustych, charakteryzujących się opływowym, wrzecionowatym tułowiem, heterocerkalną ]][[Płetwa|płetwą ogonową, 5–7 otworami ]][[Skrzela (anatomia)|skrzelowymi umiejscowionymi tuż za głową oraz bardzo ostrymi zębami.
Linia 8 ⟶ 10:
W zapisie kopalnym szczątki rekinów znane są z warstw [[dewon|dewonu. Wiele gatunków jest poławianych dla mięsa, skór i tranu. Niektóre są niebezpieczne dla ludzi ze względu na możliwość pogryzienia – nawet śmiertelnego.
]]
== Występowanie ==
Zasiedlają morza tropikalne i subtropikalne, nieliczne także wody arktyczne ([[rekin polarny|rekin polarny), wiele wnika do wód śródlądowych.
]]
== Charakterystyka ogólna ==
Rekiny osiągają długość od 0,15 m do 20 m, a masę ciała nawet do 12 ton. Najgroźniejsze gatunki, np. [[żarłacz biały|żarłacz biały czy ]][[żarłacz tygrysi|tygrysi mają ostre i spiczaste zęby, ułożone w szeregi, stopniowo zużywane i zastępowane nowymi. Inne gatunki mogą mieć również postrzępiony brzeg zębów. Ich ]][[Szkielet wewnętrzny|szkielet zbudowany jest z chrząstki. Nie posiadają ]][[pęcherz pławny|pęcherza pławnego i gdyby przestały pływać, opadłyby na dno.
Linia 24 ⟶ 30:
Mają największe mózgi wśród ryb i dysponują zmysłami: [[wzrok|wzroku, ]][[węch|węchu, ]][[słuch|słuchu, ]][[Smak (fizjologia)|smaku, ]][[dotyk|dotyku, ]][[linia boczna|linii bocznej (wyczuwanie drobnych przemieszczeń wody) oraz ]][[elektrorecepcja|elektrorecepcji (wyczuwanie zmian ]][[pole elektryczne|pola elektrycznego)]]<ref>Świat Nauki, wrzesień 2007, str. 57</ref>[[rekin polarny|rekin polarny jest praktycznie ślepy). Wykrywają spadek potencjału elektrycznego rzędu 1 ]][[mikrowolt|μV/cm.
Linia 30 ⟶ 38:
Wśród ryb spodoustych spotykane są typowe [[drapieżnictwo|drapieżniki oraz ryby planktonożerne. Największe z nich – ]][[rekin wielorybi|rekin wielorybi i ]][[długoszpar|długoszpar (rekin olbrzymi) – są niegroźne dla człowieka pomimo olbrzymich rozmiarów. Grupa drapieżnych ]]''rekinów obejmuje zarówno duże – faktycznie niebezpieczne dla ludzi – gatunki (np. ''[[żarłacz biały|żarłacz biały, ]][[żarłacz tygrysi|żarłacz tygrysi) oraz niewielkich rozmiarów ryby żywiące się innymi wodnymi zwierzętami.
]]
== Taksonomia ==
Dawniej rekiny były klasyfikowane jako odrębny [[rząd (biologia)|rząd lub ]][[nadrząd|nadrząd (Squaliformes, Selachimorpha, Selachii) ryb spodoustych. We współczesnych (XXI wiek) klasyfikacjach termin ]]''rekiny odnoszony jest do nadrzędów ''[[Galeomorphi|Galeomorphi i ]][[Squalomorphi]]{{r|Ginter}}[[Selachii]]{{r|Nelson2006}}{{r|Ginter}}[[płaszczki|płaszczkami.
]]
== Ochrona Gatunków ==
Populacja rekinów w ciągu 20 lat spadła nawet do 1/10 w okresie wciągu dwudziestu laty. W większości krajach połów rekinów jest zabronione pod ostrym nadzorem. Ścisła ochrona jest w Norwegii pod karą 25 lat więzienia. Od 10 lipca 2015 roku przepisy mają być zaostrzone aby zapobiec wyławianiu zagrożonego gatunku. Norweski rząd postanowił wzmożyć kontrole na granicach aby zmniejszyć odłów tej ryby. Osoby nie zamieszkałe w Skandynawii podlegają karze 10 lat pozbawienia wolności i reparacji w wysokości 15 000 koron. Osoby wiadome o nie legalnym połowie ryb są uznawani jako współwinni i grozi im nawet do 7 lat pozbawienia wolności i
== Historia ewolucji ==
[[Plik:Early Shark.jpg|thumb|200px|Rekonstrukcja pierwotnego rekina
]]Pierwsi przedstawiciele rekinów pochodzą z wczesnego [[dewon|dewonu, choć znane są ]][[Ordowik|ordowickie i ]][[sylur|sylurskie szczątki interpretowane przez część badaczy jako przypuszczalnie rekinie]]<ref>R. Niedźwiedzki: Krótka historia rekinów. Rocznik Muzeum Ewolucji, nr 5, 2013, strona 24.
</ref>[[rodzaj (biologia)|rodzaje rekinów uważa się – opisany jedynie na podstawie zębów – ]]''[[Leonodus]]''{{r|Ginter}}''[[Cladoselache|Cladoselache, których przedstawiciele żyli przed około 400 milionami lat.
]]''
Linia 51 ⟶ 63:
== Zobacz też ==
{{Wikisłownik|rekin}}
{{Wikicytaty|o rekinach|Rekin}}
Linia 59 ⟶ 71:
* <ref name=Nelson2006>{{Cytuj książkę | nazwisko=Nelson | imię=Joseph S.| autor link = Joseph S. Nelson | tytuł= Fishes of the World | wydawca=John Wiley & Sons | rok=2006 | isbn=0-471-25031-7}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ryby | data=1976 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa}}
* {{cytuj książkę | tytuł= Ryby : encyklopedia zwierząt | data=2007 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-15140-9 (seria)}}
| |||