Cmentarz Srebrzysko: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Kelvin (dyskusja | edycje)
odlink. dat, typo, poprawa linków, drobne redakcyjne
Linia 33:
 
== Historia ==
Został otwarty jako cmentarz miejski w 1924, na powierzchni kilkunastu [[hektar]]ów. W okresie [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnego Miasta Gdańska]] nosił [[Język niemiecki|niemiecką]] nazwę ''Zentralfriedhof''. Przez pierwsze lata urządzona była tylko jego dolna część, przyległa do wejścia i głównej alei. Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i włączeniu Gdańska do [[III Rzesza|III Rzeszy]], cmentarz został zaplanowany dla żołnierzy [[Wehrmacht]]u poległych na różnych frontach oraz zasłużonych osób cywilnych. Pierwszych pochówków wojennych żołnierzy niemieckich, poległych podczas [[Oblężenie Westerplatte|oblężenia Westerplatte]], dokonano we wrześniu 1939<ref name="Historia">[http://www.zdiz.gda.pl/cmentarze/chapter_77100.asp Cmentarz Centralny "Srebrzysko"„Srebrzysko” ''Historia'']</ref>.
 
[[Plik:Cmentarz Srebrzysko w Gdańsku – Aleja Zasłużonych.JPG|thumb|245px|left|Aleja Zasłużonych]]
W 1940 zostało urządzone dojście i dojazd do cmentarza, ozdobione wzdłuż chodników wysokimi szpalerami grabów oraz zostało zbudowane centralnie położone rondo. W tym samym roku zostały zbudowane dwa parterowe, bliźniacze budynki z klinkierowej cegły, do obsługi cmentarza. W budynku po prawej zostały umieszczone sala przedpogrzebowa i [[kostnica]]. Do dalszej rozbudowy cmentarza wykorzystywano od drugiej połowy 1940 jeńców wojennych, głównie [[Francja|francuskich]]<ref name="Historia" />.
 
Do pochówków zmarłych, których dokonania życiowe znalazły uznanie ówczesnych władz, została utworzona "Aleja„Aleja Zasłużonych"Zasłużonych” jako wyodrębniona kwatera<ref name="Historia" />.
 
W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] przy głównej alei cmentarnej przy krzyżu poświęconym ofiarom [[Grudzień 1970|grudnia roku 1970]] w okresie [[Wszystkich Świętych|święta zmarłych]] dochodziło do patriotycznych manifestacji religijnych.
 
Od 1945 do końca 2008 na cmentarzu pochowano łącznie około 60 000 osób. Do końca lat 70. cmentarz był główną nekropolią[[Nekropolanekropolią Gdańska (obecnie jest nią [[Cmentarz Łostowicki]])<ref name="Historia" />.
 
 
{{Kategoria główna|Pochowani na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku}}
Linia 49 ⟶ 48:
| Nazwa=|wielkość=240|pozycja=right
|Plik:Kieturakis-GdanskSrebrzysko.JPG|Nagrobek [[Zdzisław Kieturakis|Zdzisława Kieturakisa]]
|Plik:Gdansk-Srebrzysko-grobAlinyPienkowskiej.JPG|Grób [[Alina PieńkowskaPienkowska|Aliny Pieńkowskiej]]
|Plik:Gdansk-Srebrzysko-GrobDariuszaKobzdeja.JPG|Nagrobek [[Dariusz Kobzdej|Dariusza Kobzdeja]]
|Plik:Trojanowska.JPG|Grób [[Izabella Trojanowska|Izabelli Trojanowskiej]]
}}
== Znane i zasłużone osoby pochowane na Cmentarzu Srebrzysko ==
* [[Ignacy Adamczewski]] (zm. [[2000]]) – fizyk, profesor
* [[Zygmunt Adamski (inżynier)|Zygmunt Adamski]] (zm. [[1979]]) − inżynier, budowniczy portu w [[Gdynia|Gdyni]]
* [[Lech Bądkowski]] (zm. [[1984]]) – pisarz, dziennikarz, działacz polityczny, kulturalny i społeczny
* [[Władysław Czermiński]], ps. ''„Jastrząb”'' (zm. [[1995]]) – porucznik [[Armia Krajowa|AK]]
* [[Józef Czyżewski (działacz narodowy)|Józef Czyżewski]] (zm. [[1935]], prochy złożone w [[1957]] po ekshumacji ze zlikwidowanego cmentarza św. Mikołaja) – drukarz, działacz Polonii gdańskiej
* [[Edward Dietz]] (zm. [[1988]]) – proboszcz [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Sopocie|parafii ewagelicko-augsburskiej w Sopocie]], [[biskup senior|senior]] [[Diecezja pomorsko-wielkopolska (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)|diecezji pomorsko-wielkopolskiej]]
* [[Franciszek Duszeńko]] (zm. [[2008]]) – rzeźbiarz, rektor [[Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku|Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku]]
* [[Klemens Gniech]] (zm. [[2007]]) – członek [[Grudzień 1970|komitetu strajkowego w 1970 roku]] i dyrektor [[Stocznia Gdańska|Stoczni Gdańskiej]]
* [[Józef Grzesiak (harcmistrz)|Józef Grzesiak]], ps. ''„Czarny"'' (zm. [[1975]]) – zasłużony instruktor harcerski
* [[Janina Jarzynówna-Sobczak]] (zm. [[2004]]) – choreograf, kierownik baletu [[Opera Bałtycka|Opery]] i [[Filharmonia Bałtycka|Filharmonii Bałtyckiej]]
* [[Zdzisław Kieturakis]] (zm. [[1971]]) – [[profesor zwyczajny]], chirurg, nauczyciel akademicki
* [[Dariusz Kobzdej]] (zm. [[1995]]) – działacz opozycyjny, więzień polityczny, lekarz
* [[Marian Korejwo]]
* [[Zbigniew Kuźmiński]] (zm. [[2005]]) – reżyser filmowy i scenarzysta
* [[Lucyna Legut]] (zm. [[2011]]) – aktorka, malarka i pisarka
* [[Mieczysław Łomowski]] (zm. [[1969]]) – lekkoatleta, olimpijczyk
* [[Stanisław Michalski (aktor)|Stanisław Michalski]] (zm. [[2011]]) – aktor, dyrektor [[Teatr Wybrzeże|Teatru Wybrzeże]]
* [[Róża Ostrowska]] (zm. [[1975]]) – aktorka, pisarka
* [[Marian Pelczar]] (zm. [[1983]]) – historyk, wieloletni dyrektor [[Biblioteka Gdańska PAN|Biblioteki Gdańskiej PAN]]
* [[Alina Pienkowska]] (zm. [[2002]]) – działaczka opozycyjna w latach [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]], [[senator]]
* [[Karol Rómmel]] (zm. [[1967]]) – oficer Wojska Polskiego, jeździec, trzykrotny olimpijczyk, młodszy brat generała [[Juliusz Rómmel|Juliusza Rómmla]]
* [[Arkadiusz Rybicki]] (zm. [[2010]]) – działacz społeczny i samorządowy, poseł, szef Parlamentarnej Grupy ds. Autyzmu
* [[Sat-Okh]] (zm. [[2003]]) – żołnierz [[Armia Krajowa|AK]], pisarz, gawędziarz, artysta
* [[Marian Seredyński]] (zm. [[1959]]) – działacz patriotyczny, dyrektor [[Polska Szkoła Handlowa w Gdańsku|Polskiej Szkoły Handlowej]] w [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnym Mieście Gdańsku]]
* [[Franciszek Sędzicki]] (zm. [[1957]]) – poeta i pisarz [[Kaszubi|kaszubski]], dziennikarz
* [[Edward Sitek]] (zm. [[2002]]) – artysta rzeźbiarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
* [[Nikodem Skotarczak]] (zm. [[1998]]) – biznesmen i gangster
* [[Stanisław Sołdek]] (zm. [[1970]]) – budowniczy statków
* [[Ryszard Stryjec]] (zm. [[1997]]) – grafik, malarz, rzeźbiarz, ceramik
* [[Wiktor Tołkin]] (zm. [[2013]]) – rzeźbiarz, architekt
* [[Izabella Trojanowska]] (zm. [[1995]]) – dziennikarka, pisarka, tłumaczka, prezes Zarządu Głównego [[Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie|Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego]]
* [[Anna Walentynowicz]] (zm. [[2010]]) – działaczka [[Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża|Wolnych Związków Zawodowych]]
* [[Genowefa Weltrowska]] (zm. [[1993]]) – uczestniczka pomorskiej konspiracji antyniemieckiej
* [[Zbigniew Żakiewicz]] (zm. [[2010]]) – pisarz katolicki i kresowy, filolog rosyjski
 
== Zobacz też ==
Linia 93 ⟶ 92:
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.gedanopedia.pl/index.php?title=CMENTARZE_WE_WRZESZCZU._SREBRZYSKO CMENTARZECmentarze WEwe WRZESZCZUWrzeszczu. SREBRZYSKOSrebrzysko w Gedanopedii]
 
{{przypisy}}