Wikipedia

Eugeniusz Baziak: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
napisanie od nowa, kompletne uźródłowienie
Linia 14:
|data śmierci = [[15 czerwca]] [[1962]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|1. funkcja = ArcybiskupAdministrator metropolitaapostolski krakowskiarchidiecezji krakowskiej
|1. funkcja - okres = 19621951–1962
|2. funkcja = Arcybiskup metropolita lwowski
|2. funkcja - okres = 1944–1962
Linia 42:
|tytuł = biskup
|data konsekracji = 5 listopada 1933
|miejscowość konsekracji = Lwów
|miejsce konsekracji = [[Katedra Łacińska we Lwowie|katedra lwowska]]
|konsekrator = [[Bolesław Twardowski]]
|współkonsekratorzy = [[Franciszek Lisowski]]<br />[[Edward Komar]]
Linia 52:
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jerzy Ablewicz]]|20 maja 1962}}
|biskupi współkonsekrowani =
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Wojciech Tomaka]]|21 stycznia 1934}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Jan Stepa]]|19 maja 1946}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Wincenty Urban]]|7 lutego 1960}}
}}
'''Eugeniusz Baziak''' (ur. [[8 marca]] [[1890]] w [[Tarnopol]]u, zm. [[15 czerwca]] [[1962]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[Polska|polski]] [[biskup]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], doktor teologii, [[biskupi lwowscy (Kościół łaciński)|biskup pomocniczy lwowski]] w latach 1933–1944, [[biskupi lwowscy (Kościół łaciński)|arcybiskup metropolitakoadiutor lwowski]] w latach 1944–19621944, [[administratorbiskupi apostolski]]lwowscy [[archidiecezja(Kościół krakowskałaciński)|archidiecezjiarcybiskup krakowskiejmetropolita lwowski]] w latach 1951–19621944–1962, [[biskupi krakowscy|arcybiskupbiskup metropolitakoadiutor krakowski]] w 19621951, [[administrator apostolski]] [[archidiecezja krakowska|archidiecezji krakowskiej]] w latach 1951–1962.
 
== Życiorys ==
Urodził się w8 rodziniemarca urzędnika1890 sądowego. Ww Tarnopolu. ukończyłKształcił szkołęsię powszechnąw itamtejszym gimnazjum. WOd 1908 zdał maturę w Tarnopolu i rozpoczął studia w Seminarium Duchownym istudiował na [[Wydział Teologiczny Uniwersytetu Lwowskiego|Wydzialewydziale Teologicznymteologicznym]] [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytetuuniwersytetu Lwowskiegowe Lwowie]]. Wi 1912zdobywał przyjąłformację w miejscowym [[PrzemyślanySeminarium Duchowne we Lwowie|Przemyślanachseminarium duchownym]]{{r|Krasowski}}. [[sakrament święceń|święceniaŚwięceń kapłańskieprezbiteratu]] zudzielił rąkmu biskupa14 lipca 1912 w Przemyślanach{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}} biskup pomocniczy lwowski [[Władysław Bandurski|Władysława Bandurskiego]]{{r|catholic-hierarchy}}. W latach1921 1912–1919 był początkowona wikariuszemlwowskim [[ŻółkiewLwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|ŻółkwiUniwersytecie Jana Kazimierza]], auzyskał następnie[[doktor przez(stopień kilkanaukowy)|doktorat]] lat wz [[Tarnopolteologia|teologii]]u{{r|Krasowski}}.
 
Po przyjęciu święceń kapłańskich pracował jako [[wikariusz]] i [[katecheta]] w Żółkwi i w Tarnopolu{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec|Nitecki}}. W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] został powołany do armii austriackiej jako [[kapelan]]. Podczas posługi wśród chorych żołnierzy zaraził się [[tyfus plamisty|tyfusem plamistym]]. Zwolniony ze służby pod koniec wojny, został [[administrator parafii|administratorem]] parafii w Tarnopolu. Od 1919 był [[prefekt (Kościół katolicki)|prefektem]], a od 1924 wicerektorem seminarium duchownego we Lwowie{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. W 1931 został [[proboszcz]]em parafii kolegiackiej w Stanisławowie{{r|Krasowski}} i [[dziekan (Kościół katolicki)|dziekanem]] dekanatu stanisławowskiego{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. W tym samym roku został obdarzony godnością [[kanonik]]a lwowskiej kapituły metropolitalnej, a rok później [[protonotariusz apostolski|infułata]]{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}.
W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] pełnił funkcję [[kapelan]]a w armii austriackiej. W trakcie opieki nad chorymi [[żołnierz]]ami zachorował na [[tyfus plamisty]].
 
15 września 1933 papież [[Pius XI]] mianował go [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[archidiecezja lwowska|archidiecezji lwowskiej]]{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}} ze [[biskup tytularny|stolicą tytularną]] Phocaea{{r|catholic-hierarchy}}. [[sakra|Święcenia biskupie]] otrzymał 5 listopada 1933 w [[Katedra Łacińska we Lwowie|archikatedrze lwowskiej]]{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. Udzielił mu ich arcybiskup metropolita lwowski [[Bolesław Twardowski]] w asyście biskupów tarnowskich: diecezjalnego [[Franciszek Lisowski|Franciszka Lisowskiego]] i pomocniczego [[Edward Komar|Edwarda Komara]]{{r|catholic-hierarchy}}. Od 1933 piastował urząd [[rektor (seminarium)|rektora]] lwowskiego seminarium, ponadto był kustoszem kapituły metropolitalnej{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}} i asystentem archidiecezjalnej [[Akcja Katolicka|Akcji Katolickiej]]{{r|Krasowski}}. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] pozostał we Lwowie{{r|Krasowski}}. Pomimo szykan ze strony okupantów [[okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)|sowieckich]] i [[okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|hitlerowskich]] oraz działalności nacjonalistów ukraińskich wykonywał swoje obowiązki, m.in. zabiegając o funkcjonowanie zlikwidowanego w 1939 przez Sowietów seminarium, udzielając święceń kapłańskich i wizytując parafie{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. Prowadził także działalność dobroczynną{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}} i informował [[Stolica Apostolska|Stolicę Apostolską]] o sytuacji we wschodniej Polsce{{r|Krasowski}}.
W 1921 uzyskał tytuł doktora teologii na [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie]]. W latach 1919–1924 pełnił funkcję [[prefekt (Kościół katolicki)|prefekta]], od 1924 wicerektora seminarium duchownego. W 1931–1934 był [[proboszcz]]em kolegiaty w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]], dziekanem stanisławowskim, [[kanonik]]iem honorowym Kapituły Metropolitalnej we Lwowie, [[protonotariusz apostolski|protonotariuszem apostolskim]].
 
Na wniosek arcybiskupa Twardowskiego 1 marca 1944 papież [[Pius XII]]{{r|Krasowski}} mianował go [[biskup koadiutor|arcybiskupem koadiutorem]] archidiecezji lwowskiej i arcybiskupem tytularnym Parium{{r|catholic-hierarchy}}. Rządy w archidiecezji przejął 22 listopada 1944{{r|Krasowski}}. Od 1945 był wzywany przez władze sowieckie na całonocne przesłuchania{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}, podczas których nakłaniano go do wyjazdu do Polski{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}}. Nie ulegał tym namowom do czasu pogorszenia się sytuacji Kościoła we Lwowie. W kwietniu 1946 opuścił Lwów, by od sierpnia 1946 rezydować w Lubaczowie{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}, leżącym w polskiej części archidiecezji lwowskiej{{r|Nitecki}}.
15 września 1933 został mianowany przez papieża [[Pius XI|Piusa XI]] [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[archidiecezja lwowska|archidiecezji lwowskiej]]. W latach 1933–1939 pełnił funkcję rektora seminarium duchownego i kustosza kapituły.
 
Z inicjatywy kardynała [[Adam Stefan Sapieha|Adama Stefana Sapiehy]]{{r|Krasowski}} 20 kwietnia 1951 Pius XII{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}} mianował go [[biskup koadiutor|biskupem koadiutorem]] [[archidiecezja krakowska|archidiecezji krakowskiej]]{{r|catholic-hierarchy}}, pozostawiając na urzędzie arcybiskupa metropolity lwowskiego{{r|Nitecki}}. Jednocześnie, na wypadek śmierci kardynała Sapiehy, został wyznaczony na [[administrator apostolski|administratora apostolskiego]] archidiecezji z władzą biskupa rezydencjonalnego{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. Rządy w archidiecezji krakowskiej sprawował od 23 lipca 1951{{r|Krasowski}}. W Krakowie był również represjonowany przez władze komunistyczne{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}. Za odmówienie potępienia [[proces księży kurii krakowskiej|księży aresztowanych pod zarzutem szpiegostwa]] zastosowano wobec niego [[areszt domowy]]{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}}. W grudniu 1952 sam oskarżony o szpiegostwo, został aresztowany, a po kilku dniach zwolniony{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}} z zakazem przebywania w obydwu archidiecezjach podlegającym jego jurysdykcji{{r|Nitecki}}. Do czasu powrotu do Krakowa w grudniu 1956{{r|Krasowski}} mieszkał w domu matki i siostry w Tarnowie{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}}.
W końcu października 1939 okupacyjne władze radzieckie zlikwidowały we Lwowie Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza, a w grudniu seminarium duchowne. W zastępstwie bardzo schorowanego arcybiskupa [[Bolesław Twardowski|Bolesława Twardowskiego]] prowadził działania zmierzające do zapewnienia ciągłości prac seminarium, a także udzielał święceń kapłańskich. Abp Bolesław Twardowski – w rezultacie ciągłych, brutalnych prześladowań i szykan okupantów na nim samym i jego współpracownikach w kurii metropolitalnej – został usunięty z rezydencji arcybiskupiej. I on, i jego najbliższy współpracownik oraz zastępca – biskup Eugeniusz Baziak – zmuszeni byli kilkakrotnie zmieniać miejsca pobytu, cierpiąc liczne udręki i uciążliwości codziennego bytowania, jak też różne niedogodności swej dalszej, nieprzerwanej mimo tego pracy kościelno-organizacyjnej i duszpasterskiej. Towarzyszyła temu organizowana przez Kościół lwowski akcja pomocy charytatywnej dla dziesiątków tysięcy wywiezionych zbrodniczo w głąb [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] Polaków i dla ludności miejscowej.
 
W lutym 1962 członkowie kapituły krakowskiej zwrócili się do papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]] z prośbą o mianowanie go arcybiskupem metropolitą krakowskim z równoczesnym połączeniem [[unia personalna|unią personalną]] archidiecezji lwowskiej i krakowskiej. W następnym miesiącu powiadomiony przez prymasa [[Stefan Wyszyński|Stefana Wyszyńskiego]], że papież ustanowił go arcybiskupem metropolitą krakowskim i administratorem apostolskim archidiecezji lwowskiej, wyraził na to kanoniczną zgodę. Jednocześnie skierował do papieża prośbę, aby ze względu na głosy wiernych, pozostał arcybiskupem lwowskim. Nominacja papieska nie została jednak ogłoszona z powodu jego śmierci{{r|Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec}}.
26 kwietnia 1944 został mianowany [[arcybiskup]]em tytularnym Pariany i [[biskup koadiutor|biskupem koadiutorem]] arcybiskupa Bolesława Twardowskiego z prawem następstwa. 22 listopada 1944 został metropolitą lwowskim.
 
Konsekrował biskupów pomocniczych krakowskich: [[Jan Paweł II|Karola Wojtyłę]] (1958), późniejszego papieża Jana Pawła II, i [[Julian Groblicki|Juliana Groblickiego]] (1960), a także biskupów tarnowskich: pomocniczego [[Michał Blecharczyk|Michała Blecharczyka]] (1958) i diecezjalnego [[Jerzy Ablewicz|Jerzego Ablewicza]] (1962). Był współkonsekratorem podczas [[sakra|sakry]] biskupa pomocniczego przemyskiego [[Wojciech Tomaka|Wojciecha Tomaki]] (1934), biskupa pomocniczego tarnowskiego [[Jan Stepa|Jana Stepy]] (1946) i biskupa [[Wincenty Urban|Wincentego Urbana]] (1960){{r|catholic-hierarchy}}.
Od 1945 pod przymusem był sprowadzany przez władze radzieckie na całonocne przesłuchania, które miały na celu zmuszenie go do opuszczenia [[Lwów|Lwowa]] na zawsze. Przez długi czas nie poddawał się radzieckim urzędnikom, jednak w chwili, kiedy sytuacja kościoła we Lwowie stała się beznadziejna, podjął decyzję ekspatriacji seminarium duchownego i agend kurii metropolitalnej wraz z jej [[Archiwum Arcybiskupa Eugeniusza Baziaka|archiwum]] do Polski w jej nowych granicach. Swoją ostatnią [[msza|mszę świętą]] pontyfikalną odprawił w [[katedra Łacińska we Lwowie|archikatedrze lwowskiej]] w [[Wielkanoc|Niedzielę Wielkanocną]] 1946. 26 kwietnia 1946 opuścił na zawsze Lwów, osiadając w sierpniu 1946 w Lubaczowie.
 
Zmarł na [[zawał mięśnia sercowego|zawał serca]] 15 czerwca 1962 w Warszawie{{r|Krasowski}}, gdzie przebywał na obradach [[Konferencja Episkopatu Polski|Konferencji Episkopatu Polski]]{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}}. Pochowany został w krypcie pod [[kaplica Zebrzydowskiego na Wawelu|kaplicą Zebrzydowskich]] w [[bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze na Wawelu]]{{r|„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim}}.
23 marca 1951 został mianowany [[biskup koadiutor|biskupem koadiutorem]] kardynała [[Adam Stefan Sapieha|Adama Stefana Sapiehy]] w Krakowie (z zachowaniem dotychczasowych funkcji). W grudniu 1952 został [[internowanie|internowany]] przez władze komunistyczne, a potem aresztowany i uwięziony w Krakowie. W 1953 ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony, ale wydalony poza granice [[archidiecezja krakowska|archidiecezji krakowskiej]] i części [[archidiecezja lwowska|archidiecezji lwowskiej]] z siedzibą w Lubaczowie. Do Krakowa powrócił w 1956. 28 września 1958 dokonał konsekracji biskupiej [[Jan Paweł II|Karola Wojtyły]]. 3 marca 1962 został arcybiskupem metropolitą krakowskim oraz [[administrator apostolski|administratorem apostolskim]] archidiecezji we Lwowie.
 
== Odznaczenia ==
Zmarł na [[zawał mięśnia sercowego|atak serca]] 15 czerwca 1962 w [[Warszawa|Warszawie]] w Domu Katolickim Roma podczas pobytu na konferencji [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]. Został pochowany w [[bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie|katedrze wawelskiej]]. Uroczystościom pogrzebowym przewodził biskup Karol Wojtyła, jego następca.
Został odznaczony [[Order Odrodzenia Polski|Orderem Odrodzenia Polski]]{{r|Krasowski}}.
 
== BibliografiaPrzypisy ==
{{Przypisy-lista|l. kolumn=2|
* [[Jacek Majchrowski|Majchrowski J.M.]] (red.), ''Kto był kim w II Rzeczypospolitej'', wyd. I, Warszawa 1994.
* <ref name="catholic-hierarchy">{{cytuj stronę|url=http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bbazi.html|tytuł=Eugeniusz Baziak w bazie catholic-hierarchy.org|opublikowany=catholic-hierarchy.org|data dostępu=2015-07-18|język=en}}</ref>
* <ref name="Krasowski">{{cytuj książkę|autor=[[Krzysztof Krasowski|K. Krasowski]]|tytuł=Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny|wydawca=Bene Nati|miejsce=Poznań|data=1996|strony=28–29|isbn=83-86675-03-9}}</ref>
* <ref name="Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec">{{cytuj stronę|url=http://www.lwow.com.pl/naszdziennik/baziak.html|tytuł=Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec|autor=P. Czartoryski-Sziler|opublikowany=lwow.com.pl (za: „[[Nasz Dziennik]]”)|data dostępu=2015-07-18}}</ref>
* <ref name="Nitecki">{{cytuj książkę|autor=[[Piotr Nitecki|P. Nitecki]]|tytuł=Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny|wydawca=Instytut Wydawniczy Pax|miejsce=Warszawa|data=2000|kolumny=22–23|isbn=83-211-1311-7}}</ref>
* <ref name="„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim">{{cytuj stronę|url=http://ekai.pl/diecezje/bielsko-zywiecka/x74718/pasterz-cierpiacy-ksiazka-o-abp-eugeniuszu-baziaku-metropolicie-lwowskim/|tytuł=„Pasterz cierpiący” – książka o abp. Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim|opublikowany=ekai.pl|data=2014-01-21|data dostępu=2015-07-17}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://lwow.home.pl/naszdziennik/baziak.html Piotr Czartoryski-Sziler, ''Ks. abp metropolita Eugeniusz Baziak – arcypasterz wygnaniec''] [dostęp 2010-11-22]
* {{catholic-hierarchy|biskup|bbazi}} [dostęp 2010-11-22]
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Eugeniusz_Baziak”