Rynek w Bielsku-Białej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: drobne merytoryczne |
|||
Linia 20:
[[Plik:Bielsko-Biała Rynek 002.JPG|thumb|235px|Rynek około 1900 r.]]
[[Plik:Zachodniapierzeja.JPG|thumb|235px|Makieta Rynku. W tle sztuczny kanał i fontanna]]
Od 1327 po uzyskaniu praw magdeburskich Bielsko znajduje się poza granicami Polski, zhołdowane jak i cały Śląsk przez króla czeskiego [[Jan Luksemburski|Jana Luksemburskiego]]. W latach 1490 do 1522 pod Koroną węgierską, po 1620 znów pod Koroną czeską w składzie monarchii austriackiej. Rynek bielski, centrum średniowiecznego miasta z typowym układem urbanistycznym lokacyjnych miast śląskich powstał w czasach osadnictwa na prawie magdeburskim. Z narożników prostokątnego rynku usytuowanego na Wzgórzu Miejskim wybiegają po dziś dzień dwie prostopadłe do siebie wąskie uliczki, które na tym przykładzie od strony południowej prowadzą do kościoła św. Mikołaja. Od średniowiecza stał na rynku do XVI wieku drewniany ratusz, studnia z kamienną cembrowiną, budynek wagi miejskiej, odbywały się tu cotygodniowe targi i trzy razy w roku jarmarki. Do czasu wielkich niszczących pożarów z 1659 i 1664 miasto posiadało zabudowę wyłącznie drewnianą, za wyjątkiem zamku i kościoła. Po tych klęskach zaczęto stawiać murowane kamienice, które również trawiły pożary w roku 1808 i 1836. W XIV wieku centrum kolacyjnego miasta zostało opasane kamiennym murem w który osadzono trzy baszty. Druga linia murów powstaje w roku 1521. Najstarsze kamieniczki miejskie pochodzą z XVII i XVIII w. stoją one na wąskich prostokątnych działkach pierwotnych osadników. Są to wąskie piętrowe kamienice z oryginalnymi klepkowymi drzwiami, które prowadzą poprzez wąskie sienie na podwórza, klatki schodowe wyposażone są w świetliki.
W sieniach i frontach elewacji kamienic widoczne ślady zamurowanych po pożarach podcieni, które pierwotnie otaczały cały rynek. Miasto w obrębie murów zamieszkiwali ''wielkomieszczanie'' potomkowie pierwszych osadników. Byli oni właścicielami działek i domów, korzystali ze wszystkich praw miejskich i do roku 1572 posiadali monopol na prowadzenie rzemiosła i handlu.
W 1440 miasto liczyło 400 mieszkańców, posiadało murowany zamek własność książąt cieszyńskich i opasane było kamiennym murem.
W 1541 roku na rozkaz cesarza Karola V miasto zostało ufortyfikowane. W 1548 powstaje za panowania Wacława III Adama cech sukienników grupujący mistrzów z Dolnego Śląska i Niemiec. W roku 1545 następuje uznanie konfesji luterańskiej za oficjalną religię księstwa piastów cieszyńskich. W roku 1572 ojciec Fryderyka Kazimierza sprzedaje miasto Karolowi Promntizowi z Pszczyny, które będzie podlegać bezpośredniej jurysdykcji Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego domu habsburskiergo. Po sprzedaniu miasta przez ostatniego z Piastów w 1572 wielkomieszczanie utracą wpływy na rzecz małomieszczan, czyli mieszkańców przedmieści bielskich, którzy pełnię praw obywatelskich nabędą dopiero po roku 1848 po zniesieniu przeżytków feudalizmu w Austrii. W latach 1582 do 1724 Bielitz stanie się własnością węgierskiej szlachty Sunnoghów.
Rynek był miejscem, gdzie w [[średniowiecze|średniowieczu]] koncentrowało się życie społeczno-gospodarcze miasta. Co tydzień odbywały się nad nim targi, a trzy razy roku [[jarmark]]i. W czasie prac archeologicznych w latach 90. XX wieku odkryto ślady drewnianego [[ratusz]]a stojącego na Rynku do [[XVI wiek|XVI w.]], a także fundamenty XVII-wiecznej [[waga miejska|wagi miejskiej]] oraz studnię z kamienną cembrowiną z tego samego okresu. Wykazano również, że współcześnie plac jest obniżony w stosunku do swojego pierwotnego poziomu.
| |||