Wersja z 16:24, 18 sty 2014 edytuj Almero (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 889 edycji popr. ← poprzednia edycja		Wersja z 14:48, 22 lip 2015 edytuj anuluj edycję Pilot Pirx (dyskusja \| edycje) 17 622 edycje uzupełnienie następna edycja →
Linia 1: {{Polityka Japonii}} {{nihongo\|'''Konstytucja Japonii'''\|日本国憲法\|Nihon-koku-kenpō}} - najważniejszy akt prawny ([[konstytucja\|ustawa zasadnicza]]) [[Japonia\|Japonii]], uchwalony przez ówczesny parlament o nazwie Teikoku-gikai (Zgromadzenie Cesarskie), składający się z [[Izba Parów\|Izby Parów]] i [[Izba Reprezentantów (Japonia)\|Izby Reprezentantów]] (art.: 33, i 34 konstytucji Meiji)<ref>[http://www.ndl.go.jp/constitution/e/etc/c02.html#s3 The Constitution of the Empire of Japan 1889], rdz III</ref>, zatwierdzony przez cesarza [[Hirohito]] 3 listopada 1946 i obowiązujący od 3 maja 1947 roku. Konstytucja składa się z [[preambuła\|preambuły]] i 103 artykułów ujętych w 11 rozdziałach. Konstytucja zapewnia [[system parlamentarny\|parlamentarny]] system rządów, w którym [[monarchia dziedziczna\|dziedziczny monarcha]] jest „symbolem państwa i jedności narodu“ (art. 1) i sprawuje wyłącznie funkcję reprezentacyjną (mianowanie premiera powołanego przez parlament, [[promulgacja]] ustaw bez prawa veta itp). Również te funkcje ustawa może powierzyć innej osobie. ''[[Cesarze Japonii\|Cesarz]] podejmuje w sprawach państwowych tylko takie działania, jakie przewiduje Konstytucja i nie posiada władzy w zakresie kierowania państwem'' (art. 4), ''wszelka działalność Cesarza w sprawach państwowych wymaga rady i aprobaty Rządu'' (art. 3). Tron dziedziczony jest zgodnie z Ustawą o Domu Cesarskim, uchwaloną przez Parlament (art. 2), majątek Domu Cesarskiego jest własnością państwową (art. 88). Ustrój zbudowany jest zgodnie z zasadą [[podział władz\|trójpodziału władz]]. Władza ustawodawcza należy do Kokkai, dwuizbowego [[Zgromadzenie Narodowe (Japonia)\|Zgromadzenia Narodowego]], wybieranego w wyborach powszechnych. ▼ ▲Władza ustawodawcza należy do Kokkai, dwuizbowego [[Zgromadzenie Narodowe (Japonia)\|Zgromadzenia Narodowego]], wybieranego w wyborach powszechnych (rozdział 4). Władzę wykonawczą pełni [[Rząd Japonii\|rząd]] z [[Premierzy Japonii\|premierem]] na czele. ▼ ▲Władzę wykonawczą pełni [[Rząd Japonii\|rząd]] z [[Premierzy Japonii\|premierem]] na czele (rozdział 5). Władza sądownicza należy do [[Sąd Najwyższy (Japonia)\|Sądu Najwyższego]] i tych sądów niższego stopnia, które ustanowi ustawa.▼ ▲Władza sądownicza należy do [[Sąd Najwyższy (Japonia)\|Sądu Najwyższego]] i tych sądów niższego stopnia, które ustanowi ustawa (rozdział 6). Konstytucja Japonii ze względu na swój antymilitarystyczny charakter, wyrażający się w artykule IX, zgodnie z którym Japonia wyrzeka się prawa do wojny, nazywana jest popularnie "pokojową konstytucją" lub "powojenną konstytucją". Powstała w czasie amerykańskiej okupacji Japonii po [[II wojna światowa\|II wojnie światowej]] i zastąpiła [[konstytucja Meiji\|konstytucję Meiji]] z 1889, ustanawiając [[monarchia konstytucyjna\|monarchię konstytucyjną]]. Od momentu podpisania jej przez [[Hirohito\|cesarza Shōwa]] nie była nigdy zmieniana<ref>http://www.pl.emb-japan.go.jp/relations/konstytucja.htm</ref>.▼ Sprawozdanie o dochodach i wydatkach państwowych podlega corocznemu badaniu przez Izbę Obrachunkową (art. 89).<ref>[http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf/i-907.pdf Procedury uchwalania i kontroli wykonania ustawy budżetowej w Japonii]</ref> Prawa obywatelskie omawia rozdział 3. M. in. art. 14 zabrania [[dyskryminacja (prawo)\|dyskryminacji]] z powodu rasy, wyznania, płci, pozycji społecznej i pochodzenia rodzinnego. Zakazane jest dziedziczenie tytułów. [[Roboty przymusowe]] są zakazane, z wyjątkiem gdy stanowią karę orzeczoną za [[przestępstwo]] (art. 18). Art. 20 gwarantuje [[wolność wyznania]]. Art. 27 zabrania [[praca dzieci\|zatrudniania nieletnich]] w sposób ''nadmiernie obciążający''. Art. 28 gwarantuje dla pracowników prawo do organizowania się, prowadzenia rokowań z pracodawcami i zbiorowego działania. Art. 36 zakazuje [[tortury\|tortur]]. Rozdział 8 omawia samorząd lokalny, rozdział 9 zmiany Konstytucji, 10 charakter Konstytucji jako najwyższego prawa, 11 i ostatni postanowienia końcowe. ▲Konstytucja Japonii ze względu na swój antymilitarystyczny charakter, wyrażający się w artykule IX9, zgodnie z którym Japonia wyrzeka się prawa do wojny, nazywana jest popularnie "pokojową konstytucją" lub "powojenną konstytucją" (por. [[Japońskie Siły Samoobrony]]). Powstała w czasie amerykańskiej okupacji Japonii po [[II wojna światowa\|II wojnie światowej]] i zastąpiła [[konstytucja Meiji\|konstytucję Meiji]] z 1889, ustanawiając [[monarchia konstytucyjna\|monarchię konstytucyjną]]. Od momentu podpisania jej przez [[Hirohito\|cesarza Shōwa]] nie była nigdy zmieniana~~<ref>http://www.pl.emb-japan.go.jp/relations/konstytucja.htm</ref>~~. Nowa konstytucja po raz pierwszy dała prawa wyborcze kobietom. Linia 20 ⟶ 29: == Bibliografia == * {{cytuj stronę \| url = http://www.ndl.go.jp/constitution/e/etc/c02.html~~#s3~~ \| tytuł = Konstytucja Japonii z 1889 \| opublikowany = Biblioteka Parlamentu Japonii \| data dostępu = 2014-01-18}} {{lang\|en}} * {{cytuj stronę\|url=http://www.pl.emb-japan.go.jp/relations/konstytucja.htm\|tytuł=Konstytucja Japonii z 3 listopada 1946\|opublikowany=Ambasada Japonii w Polsce\|data dostępu=2011-04-06}} * [http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/42417/017.pdf Pozycja cesarza w Konstytucji Japonii] [[Kategoria:Polityka Japonii]] [[Kategoria:Prawo w Japonii]]

Konstytucja Japonii: Różnice pomiędzy wersjami