Wikipedia

SMS Seeadler (1888): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
ort.
poprawa linków do ujedn. i przek., po czyszczeniu kodu przejrzyj wykonane zmiany!
Linia 1:
{{Okręt infobox
|nazwa = SMS „Seeadler”
|grafika = Pass of Balmaha later SMS Seeadler.png
|podpis grafiki = Pass of Balmaha, późniejszy SMS Seeadler
|klasa = [[statek-pułapka]], [[krążownik pomocniczy]]
|typ =
|projekt =
|kod NATO =
|stocznia = R Duncan & co, [[Szkocja]]
|rozpoczęcie budowy =
|położenie stępki =
|wodowanie = 1878 jako ''Pass of Balmaha''
|1. bandera = USA
|1. nazwa =
|1. wersja bandery =
|1. wejście do służby = 1878
|1. wycofanie ze służby = 1915
|2. bandera = Niemcy
|2. nazwa =
|2. wersja bandery = wojenna-1903
|2. wejście do służby = 1915
|2. wycofanie ze służby = 1917
|los okrętu = rozbity na rafie 2 sierpnia 1917
|wyporność = 1571 [BRT]
|typ ożaglowania = pełnorejowy
|powierzchnia ożaglowania = 2600 m²
|liczba żagli =
|liczba masztów = 3
|wysokość maks. masztów =
|długość = 83,5 m
|szerokość = 11,8 m
|zanurzenie = 5,5 m
|zanurzenie testowe =
|zanurzenie maksymalne =
|rodzaj kadłuba =
|materiał kadłuba =
|napęd = żaglowy, 1 pomocnicza maszyna parowa o mocy 900 KM, 1 śruba
|prędkość = 9 [[węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]]
|prędkość taktyczna =
|zasięg =
|załoga = 64
|sensory =
|wyrzutnie torpedowe =
|uzbrojenie = 2 działa 105 mm
|opancerzenie =
|wyposażenie lotnicze =
|wyposażenie =
|commons = Category:SMS Seeadler (1878)
}}
'''SMS Seeadler''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Morski orzeł'') – trzymasztowy [[windjammer]]. Był jednym z ostatnich okrętów wojennych o napędzie żaglowo-parowym. Zwodowany i używany przez amerykańskiego armatora jako żaglowy statek handlowy ''Pass of Balmaha'', został przejęty przez niemiecki ''U-36'' i w 1916 przekształcony na [[rajder]]a w czasie I wojny światowej. Jako ''Seeadler'' w czasie 225-dniowego rejsu zatopił 15 statków, zatonął 2 sierpnia 1917 w Polinezji Francuskiej.
 
== ''Pass of Balmaha'' ==
Zwodowany jako ''Pass of Balmaha'' przez stocznię Robert Duncan Company w [[Szkocja|szkockim]] [[Glasgow]] w 1878. Pełnorejowy trójmasztowy windjammer o stalowym kadłubie, o wyporności 1571 [[Tona rejestrowa brutto|BRT]] dla armatora amerykańskiego Harris-Irby Cotton Company z [[Boston]]u.▼
 
▲Zwodowany jako ''Pass of Balmaha'' przez stocznię Robert Duncan Company w [[Szkocja|szkockim]] [[Glasgow]] w 1878. Pełnorejowy trójmasztowy windjammer o stalowym kadłubie, o wyporności 1571 [[BRT]] dla armatora amerykańskiego Harris-Irby Cotton Company z [[Boston]]u.
 
Żaglowiec został przechwycony przez niemiecki okręt podwodny [[SM U-36|U-36]] na [[Morze Północne|Morzu Północnym]] w rejsie do [[Kirkwall]].
Linia 58 ⟶ 57:
Statek opuścił port w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] w czerwcu 1915 z zamiarem dopłynięcia do [[Archangielsk]]a z ładunkiem bawełny dla rosyjskiego wysiłku wojennego, dokąd nie dotarł, zatrzymany przez brytyjski [[krążownik pomocniczy]] ''Victorian'' u wybrzeży [[Norwegia|norweskich]]. Po inspekcji kapitan krążownika wskutek podejrzenie przemytu, nakazał amerykańskiemu kapitanowi Scottowi obrać kurs na Kirkwall w archipelagu [[Orkady|Orkadów]]. Dla zabezpieczenia wykonania rozkazu na pokładzie żaglowca pozostawiono oficera i sześciu marynarzy.
 
Wbrew woli kapitana Scotta, brytyjski oficer nakazał zastąpienie neutralnej flagi USA banderą brytyjską, co czyniło statek jednostką należącą do strony biorącej udział w wojnie. Wkrótce potem niemiecki U-36 przejął jednostkę. Pragnąc uniknąć konfiskaty jednostki, Scott nakazał Brytyjczykom ukryć się w ładowni i ponownie postawił flagę amerykańską. Dowódca U-36, kapitan Ernst Gräff jednak rozkazał powiesić wywiesić na żaglowcu banderę niemieckiej floty wojennej i obrać kurs na [[Cuxhaven]] w celu dalszej inspekcji. Marynarze amerykańscy, obawiając się próby odbicia statku i rozlewu krwi, uwięzili Brytyjczyków w ładowni.
 
''Pass of Balmaha'' dopłynął do Cuxhaven bez przeszkód i został poddany inspekcji niemieckiej. Kapitan Scott ujawnił brytyjskich marynarzy Niemcom, którzy ich uwięzili. W zamian za współpracę, Amerykanie zyskali prawo udania się do państwa neutralnego, jednak statek został przejęty przez niemiecką marynarkę wojenną.<ref>Pardoe, Blaine. The Cruise of the Sea Eagle: The Amazing True Story of Germany's Gentleman Pirate. Guilford, CT: The Lyons Press, 2005.</ref>.
 
== SMS ''Seeadler'' ==
[[ImagePlik:Seeadler canon.jpg|thumb|right|200px|Działo kal. 105 mm na pokładzie SMS ''Seeadlera'']]
 
W 1916 niemiecka flota była poddana blokadzie alianckiej na Morzu Północnym oraz borykała się z problemem braku zaopatrzenia w węgiel w bazach zamorskich. Sytuacja ta legła u podstawy decyzji o użyciu żaglowców jako okrętów wojennych.
 
"Seeadler" został wyposażony w silnik pomocniczy, ukryte ładownie, kajuty dla powiększonej załogi i jeńców, dwa ukryte działa kal. 105 mm, które w łatwy sposób mogły być wystawiane spod pokładu. Uzbrojenie uzupełniały dwa ukryte ciężkie karabiny maszynowe i broń palna załogi.
Przejęcia statków były dokonywane bez zbędnej przemocy, uzbrojenie okrętu było w czasie jego korsarskiej kariery używane rzadko, a statki były zatapiane dopiero po zabezpieczeniu ich załóg. We wszystkich incydentach była jedna przypadkowa ofiara śmiertelna.<ref>http://www.nzhistory.net.nz/sea-devil-captured-german-naval-captain-count-felix-von-luckner-arrives-at-auckland German 'Sea Devil' imprisoned in NZ</ref>.
 
[[FilePlik:Seeadler SLV Allen Green.jpg|thumb|left|250px|Wrak ''Seeadlera'']]
 
21 grudnia 1916 pod dowództwem weterana [[Bitwa jutlandzka|bitwy jutlandzkiej]] kapitana [[Felix von Luckner|Felixa von Lucknera]] "Seeadler" wyruszył w swój pierwszy rejs jako norweski statek z ładunkiem drewna i mimo brytyjskiej inspekcji (kapitan pracował wcześniej na norweskim statku, zamustrowano też członków załogi mówiących po norwesku) przeszedł przez blokadę. W czasie trwającego 225 dni rejsu przechwycił i zatopił 15 statków na [[AtlantykOcean Atlantycki|Atlantyku]]u i [[PacyfikOcean Spokojny|Pacyfiku]]u. Wyjątkiem był francuski bark ''Cambronne'', przejęty i zwolniony 21 marca, na którego pokład przekazał wiezionych przez siebie jeńców, którzy bezpiecznie przybyli do [[Rio de Janeiro]] w [[Brazylia|Brazylii]] 30 marca 1917.
 
Rejs zakończył się zatonięciem na [[rafa|rafie]], kiedy to zakotwiczony okręt zdryfował u wybrzeża wyspy [[Maupihaa|Mopelia]] 450&nbsp;km od [[Tahiti]] w archipelagu [[Wyspy Towarzystwa|Wysp Towarzystwa]] należącego do [[Polinezja Francuska|Polinezji Francuskiej]]. Cała załoga, 46 jeńców, broń i zaopatrzenie zostało uratowane. Luckner wraz z pięcioma marynarzami popłynął na [[Fidżi]] z zamiarem zdobycia innego okrętu. Mimo iż przedstawili się jako rozbitkowie z norweskiego statku, zostali pojmani i uwięzieni. Pozostała załoga opanowała 126-tonowy francuski [[szkuner]] ''Lutece'' 5 września 1917, któremu nadali nową nazwę ''Fortuna'' i na jego pokładzie udali się na [[Wyspa Wielkanocna|Wyspę Wielkanocną]], gdzie po zejściu na ląd 4 października zostali internowani przez chilijskie władze.
 
Owiany sławą kapitan von Luckner zyskał przydomek ''diabeł morski''. Został przewieziony do Nowej Zelandii, przybywając 7 października 1917 do [[Auckland]] i następnie wysłany na wyspę [[Motuihe]], z której uciekł wraz z towarzyszami na łodzi 13 grudnia, zyskując tym czynem dodatkową popularność.<ref>http://homepages.ihug.co.nz/~tonyf/von/VonLuckner.html Count von Luckner's escape</ref>.
 
== Przejęte statki ==
[[imagePlik:Auxiliary Cruiser Seeadler 1916-17.png|thumb|Mapa rejsu Seeadlera i pozycje statków (1–2 Północny Atlantyk, 3–11 Środkowy Atlantyk, 12–14 Pacyfik)]]
Między 21 grudnia 1916 a 8 września 1917 ''Seeadler'' przejął szesnaście statków o łącznym tonażu 30 099 BRT. Jeśli nie wskazano inaczej, były to parowce.
 
* ''Gladis Royle'', 3268 BRT, przejęty i zatopiony 9 stycznia 1917.
* ''Lundy Island'', 3095 BRT, przejęty i zatopiony 10 stycznia 1917.
* ''Charles Gounod'', 2 199 BRT, francuski [[Bark (żaglowiec)|bark]] BRT, przejęty i zatopiony 21 stycznia 1917.
* ''Perce'', 364 BRT, [[szkuner]], przejęty i zatopiony 24 stycznia 1917.
* ''Antonin'', 3 071 BRT, francuski [[Bark (żaglowiec)|bark]] BRT, przejęty i zatopiony 3 lutego 1917.
* ''Buenos Ayres'', 1811 BRT, włoski żaglowiec, przejęty i zatopiony 9 lutego 1917.
* ''Pinmore'', 2431 BRT, szkuner przejęty 19 lutego 1917, po przeniesieniu z jego pokładu zaopatrzenia zatopiony.
* ''British Yeoman'', 1953 BRT, bark żaglowy, przejęty i zatopiony 26 lutego 1917.
* ''La Rochefoucauld'', 2200 BRT, francuski bark, przejęty i zatopiony 27 lutego 1917.
* ''Dupleix'', 2206 BRT, francuski bark, przejęty i zatopiony 5 marca 1917.
* ''Horngarth'', 3609 BRT, przejęty i zatopiony 11 marca 1917.
* ''Cambronne'', 1833 BRT, francuski bark, przejęty i zwolniony 21 marca, przybył do [[Rio de Janeiro]] w [[Brazylia|Brazylii]] 30 marca 1917.
* ''A. B. Johnson'', 529 BRT, amerykański szkuner przejęty i zatopiony 14 czerwca 1917.
* ''R. C. Slade'', 673 BRT, amerykański szkuner przejęty i zatopiony 18 czerwca 1917.
* ''Manila'', 731 BRT, amerykański szkuner przejęty i zatopiony 8 lipca 1917.
* ''Lutece'' - opis wyżej.
 
 
 
 
 
== Bibliografia ==
Linia 107 ⟶ 102:
* [http://www.smsmoewe.com/ships/smsms78.htm Ships - Seeadler - Walter - Pass of Balmaha]
* [http://www.shippingwondersoftheworld.com/fortunes-war.html The Fortunes Of War - ilustrowany opis przebiegu służby Seeadlera]
 
 
{{Commonscat|SMS Seeadler (ship, 1888)|SMS ''Seeadler''}}
 
{{przypisy}}▼
{{DEFAULTSORT:Seeadler (Windjammer), Sms}}▼
 
▲{{DEFAULTSORTSORTUJ:Seeadler (Windjammer), Sms}}
[[Kategoria:Kaiserliche Marine]]
[[Kategoria:Niemieckie krążowniki pomocnicze z okresu I wojny światowej]]
Linia 118 ⟶ 114:
[[Kategoria:Windjammery]]
[[Kategoria:Statki-pułapki]]
[[Kategoria:Szkunery wojenne]]
[[Kategoria:Parowce]]
 
▲{{przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/SMS_Seeadler_(1888)”