Walther Model: Różnice pomiędzy wersjami

'''Otto Moritz Walter Model''' (ur. 24 stycznia [[1891]] w [[Genthin]] niedaleko [[Magdeburg]]a, zm. 21 kwietnia [[1945]] w [[Ratingen|Lintorf]] w [[Zagłębie Ruhry|Zagłębiu Ruhry]]) – [[III Rzesza|niemiecki]] dowódca wojskowy, od 30 marca [[1944]] [[marszałek (stopień wojskowy)|feldmarszałek]], nazywany często ''"strażakiem„strażakiem Hitlera"Hitlera”'' z powodu przydzielania szczególnie trudnych zadań.

Wraz z wybuchem [[I wojna światowa|I wojny światowej]] w 1914 roku został mianowany adiutantem w tym batalionie, zaś pod koniec tego roku adiutantem pułku. 25 lutego 1915 awansował do stopnia [[porucznik]]a (''Oberleutnant''). Latem 1915 ranny w [[Bitwa pod Arras (1914)|w czasie walk pod Arras]] -– kula trafiła go w obojczyk i przeszła przez szyję. W październiku tego roku w czasie walk w Szampanii odznaczony [[Krzyż Żelazny|Krzyżem Żelaznym]] I Klasy. Brał udział w początkowej fazie [[Bitwa pod Verdun|Bitwy pod Verdun]]. Następnie został skierowany na 8-miesięczny kurs dla oficerów [[Sztab|Sztabu Generalnego]], po ukończeniu którego wrócił na front do swojej macierzystej dywizji jako adiutant 10 Brygady Piechoty, a następnie dowódca kompanii 52 pułku piechoty. Następnie został dowódcą kompanii w 8 pułku grenadierów, przez krótki czas pełniąc obowiązki dowódcy batalionu. Jeszcze w roku 1917 został odkomenderowany do ''Oberste Heeresleitung''<ref>OHL = Oberste Heeresleitung – Sztab Generalny</ref>. Tam jako szef służby uzbrojenia 18 listopada 1917 otrzymał stopień [[Kapitan (ranga)|kapitana]]. Na początku 1918 roku Model został skierowany do Dywizji Zapasowej Gwardii gen. Maximiliana von Prosecka, gdzie 10 marca został szefem służby zaopatrzenia (IIb). 30 sierpnia 1918 przeniesiony do 36 Dywizji Rezerwowej. Po podpisaniu dnia 11.11.1918r. przez Niemcy kapitulacji, Model zorganizował ewakuację tej dywizji do bazy demobilizacyjnej w Gdańsku.

Po zakończeniu wojny, od stycznia do czerwca 1919 Model pozostał jako adiutant dowództwa w XVII Korpusie Armijnym w Gdańsku. W lipcu 1919 roku został przydzielony do 7 Brygady Reichswehry stacjonującej w [[Westfalia|Westfalii]], a od początku 1920r. do 14 pułku piechoty w [[Konstancja (Niemcy)|Konstancji]], w którym pełnił funkcję dowódcy kompanii 2 batalionu piechoty i z którym brał udział w zdławieniu powstania ''Rote Ruhr Armee'' w [[Zagłębie Ruhry|Zagłębiu Ruhry]]. Pomimo zakazów [[Traktat wersalski|Traktatu Wersalskiego]] był odpowiedzialny za werbowanie ochotników przybywających z terenów [[Kurlandia|Kurlandii]]. W tym też czasie poznał swoją żonę -– Hertę Huyssen, która urodziła mu 3 dzieci: Christę, Hellę i Hansa-Georga.

22.06.1941 -– a więc pierwszego dnia walki -– [[3 Dywizja Pancerna (III Rzesza)|3 Dywizja Pancerna]] Modela atakując od strony [[Brześć|Brześcia]] odniosła wielki sukces docierając na odległość 65 km od podstaw wyjściowych. Następnie wzięła udział w walkach o [[Białystok]] i [[Mińsk]], w zdobyciu [[Smoleńsk]]a oraz w wielkiej [[Bitwa o Kijów (1941)|bitwie okrążeniowej pod Kijowem]]. 25 sierpnia, podczas ataku na [[Nowogród Siewierski]] w celu zdobycia mostów na [[Desna (rzeka)|Desnie]], został ranny odłamkiem w rękę; ponownie ranny został 2 września. 14 września to właśnie jego oddziały zamknęły pod Kijowem pierścień okrążenia, biorąc następnie do niewoli sztab [[5 Armia (ZSRR)|5 Armii radzieckiej]] z gen. mjr Michaiłem Potapowem. Po zlikwidowaniu kotła kijowskiego dywizję skierowano do bitwy o [[Moskwa|Moskwę]].

Walther Model był twórcą strategii określanej mianem "Ślimaczej„Ślimaczej ofensywy"ofensywy”<ref>niem. Schneckenoffensive</ref> lub "Młockarni"„Młockarni”<ref>niem. Hackmaschine</ref>.

W tej sytuacji [[Niemcy]] rozpoczęli działania zaczepne w celu rozszerzenia gardła "Kotła"„Kotła”. Ten rozległy front można było kontrolować tylko przy pomocy punktów obrony, najczęściej opartych o osady i wioski. Pomysł był prosty do wykonania po odpowiednim rozpoznaniu wroga. Resztki doświadczonych w boju żołnierzy atakowały przeciwnika w najmniej spodziewanym momencie i miejscu. Na ich miejsce stawiano do obrony grupy żołnierzy z drugiego rzutu. Po zajęciu mniejszych stanowisk na lewo i prawo od głównej, silnie bronionej placówki rozpoczęto oblężenie. Rosjanie ze względu na zły stan zaopatrzenia byli zmuszeni do wycofania albo poddania się. 16 stycznia 1942 r. Model został mianowany Głównodowodzącym [[9 Armia (III Rzesza)|9 Armii]]. Jego szefem sztabu został generał [[Hans Krebs]]. Pod koniec lipca 1942 Walther Model przebywał na urlopie zdrowotnym po tym, jak kilka tygodni wcześniej, kiedy przelatywał nad frontem, raniła go radziecka kula<ref>według innych źródeł Model w tym czasie zachorował na poważną chorobę płuc, co wyeliminowało go z teatru wojny na najbliższe 2,5 miesiąca</ref>.

Celem natarcia miało być okrążenie wojsk radzieckich w rejonie Kurska i zniszczenie ich, a następnie – zajęcie skróconego frontu na rubieży: Nieżega, Korocza, Skorodnoje, Tim, na wschód od Szczigr i rzeki Sosny. Zgrupowanie uderzeniowe Grupy Armii "Południe"„Południe” miało przerwać front z rubieży: Biełgorod, Tomarówka w kierunku na Prilepy, Obojań, by w rejonie Kurska i na wschód od niego połączyć się z wojskami Grupy Armii "Środek"„Środek”. Zgrupowanie to miało być osłonięte ze wschodu przez Grupę Operacyjną "Kempf"„Kempf”. Siły wydzielone przez Grupę Armii "Środek"„Środek” miały uderzyć z rubieży: rzeka Trosna, [[Małoarchangielsk]] i przerwać front na odcinku Fatież, Wierietinowo.

Narada, pod przewodnictwem Hitlera, odbyła się w dniach 3 i 4 maja 1943 roku w [[Monachium]]. Tematem odpraw, w których wzięli udział: OKW, szef Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych generał [[Kurt Zeitzler]], dowódca Grupy Armii "Południe"„Południe” [[Erich von Manstein]], dowódca Grupy Armii "Środek"„Środek” [[Günther von Kluge|Kluge]], dowódca 9 Armii Model, minister [[Albert Speer (ojciec)|Albert Speer]] i inni, była, już po raz kolejny, kwestia: czy grupy armii frontu wschodniego "Południe"„Południe” i "Środek"„Środek” powinny w lecie 1943 roku przejść do działań zaczepnych. Pytanie to wyłoniło się w wyniku propozycji szefa Sztabu Generalnego, generała Zeitzlera, aby przez dwustronne oskrzydlenie pozycji nieprzyjacielskich pod Kurskiem zniszczyć pewną liczbę radzieckich dywizji, a zadawszy ten cios tak dalece osłabić siłę zaczepną armii wroga, by dla dowództwa niemieckiego powstały korzystniejsze warunki do kontynuowania działań wojennych na Wschodzie. Przeciw propozycji generała Zeitzlera wystąpił dowódca 9 Armii generał Model. Dowodził on, na podstawie danych rozpoznania, a przede wszystkim zdjęć lotniczych, że właśnie na odcinkach, gdzie obie grupy armii miały uderzyć, Rosjanie przygotowali głęboko urzutowaną i dobrze zorganizowaną obronę, wzmocnioną przez artylerię i środki przeciwpancerne. Generał wyciągnął z tego słuszny wniosek, że przeciwnik liczy się z niemieckim natarciem. Zdanie Modela zostało poparte przez generała [[Heinz Guderian|Guderiana]] i feldmarszałka [[Günther von Kluge|von Klugego]]. Pomimo tego Hitler zadecydował o uderzeniu.

Już po II wojnie światowej szef wydziału operacyjnego [[Grupa Armii „Środek”|Grupy Armii "Środek"„Środek”]] płk Peter von der Groeben dowodził, że zarówno Model, jak i feldmarszałkowie [[Günther von Kluge]] oraz [[Erich von Manstein]] zamierzali odwlekać ofensywę pod Kurskiem tak długo, aż pierwsi zaatakują Rosjanie, a wymienieni dowódcy będą mogli prowadzić bardziej im odpowiadające działania obronne zamiast zadań ofensywnych.

Ostatecznie bitwę pod Kurskiem Model rozpoczął ze średnio 11134 żołnierzami na etacie w każdej dywizji piechoty, podczas gdy na pozycjach było ich 3290 (w Grupie Armii "Południe"„Południe” odpowiednio: 17369 i 6344) -– oznaczało to, że w czasie bitwy mógł on sobie pozwolić na większe straty w czołgach niż w piechocie.

7 lipca Model rozkazał wznowić atak na Ponyri. Ze strony radzieckiej kierunkiem tym dowodził [[Konstanty Rokossowski|Rokossowski]]. Atak się powiódł, lecz następnego dnia Rosjanie odbili utracone pozycje. W rezultacie siedmiodniowego natarcia związki uderzeniowe 9 Armii generała Modela zdołały przełamać radziecką obronę tylko na głębokość 10-12 kilometrów i opanować obszar o powierzchni ponad 100 kilometrów kwadratowych. Za ten nieznaczny sukces zapłaciły one wysoką cenę. Na polu walki straciły ok. 42 tysięcy żołnierzy (zabitych, rannych, wziętych do niewoli) oraz ok. 500 czołgów. Tymczasem już 12 lipca [[Rosjanie]] przystąpili do operacji zaczepnej ukrytej pod kryptonimem [[Operacja orłowska|"Kutuzow"„Kutuzow”]]. W tej krytycznej sytuacji Model przejął tego dnia dodatkowo dowództwo [[2 Armia Pancerna (III Rzesza)|2 Armii Pancernej]]. Następnie dowodził w trzytygodniowej [[Operacja orłowska|bitwie obronnej w występie orłowskim]].

27 lipca, w imię "wygospodarowania"„wygospodarowania” odwodów na front włoski, [[Adolf Hitler|Hitler]] wydał rozkaz "o„o jak najszybszym opuszczeniu całego rejonu Łuku Kurskiego "Kurskiego”. Wykonując rozkaz generał Model opracował plan wycofania wszystkich wojsk do 17 sierpnia. Po zatrzymaniu radzieckiej ofensywy nad górnym [[Dniepr]]em, pod koniec września 1943 Model poprosił Hitlera o urlop. W odpowiedzi został przeniesiony do rezerwy führera. Następne trzy miesiące spędził w [[Drezno|Dreźnie]].

Od momentu ataku Niemiec na Związek Radziecki w czerwcu 1941 oddziały niemieckie dowodzone przez Modela uczestniczyły także w zbrodniczej akcji [[Rabunek polskich dzieci|rabunku dzieci]] na okupowanym terytorium ZSRR i Polski pod kryptonimem "„[[Heuaktion]]"”.

Akcja "rabunku„rabunku dzieci"dzieci” została nasilona w czerwcu 1944 i realizowana głównie przez Grupę Armii "Środek"„Środek”, dowodzoną od 28 czerwca 1944 do 4 sierpnia 1944 przez Walthera Modela<ref name=autonazwa1>[http://www.adolfhitler.ws/lib/genocide/heuaktion.html Dokument "Chef„Chef des Fuhrüngstabes Politik"Politik” z 12 czerwca 1944]</ref>.

''" „(...) Notatka: Grupa Armii "Środek"„Środek” zamierza pochwycić i przewieźć do Rzeszy 40-50 000 młodzieży w wieku od 10-14 lat. Do akcji tej dała zachętę 9 Armia. Dla młodszych roczników mają być założone wsie dziecięce"dziecięce”''<ref> W istocie były to obozy selekcyjne (niem. Kindererziehungslager) w których dokonywano selekcji i badań rasowych</ref><ref name=autonazwa1 />

''"„(...) Podobna akcja jest obecnie przeprowadzana na terytorium Grupy Armii "Północna„Północna Ukraina"Ukraina” (feldmarszałek Model)"”''<ref name=autonazwa1 />

''"„(...) Młodzież powyżej lat 17 zostaje wydzielona do oddziałów SS, poniżej 17 roku życia do oddziałów pomocniczych SS"SS”''<ref name=autonazwa1 />

W okresie od 29 stycznia do 31 marca 1944, to jest w czasie odblokowania przez [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] [[Petersburg|Leningradu]] Walther Model sprawował funkcję dowódcy [[Grupa Armii Północ|Grupy Armii "Nord"„Nord”]]. W okresie 14 stycznia – 1 marca 1944 wojska niemieckie zostały odrzucone spod miasta i zmuszone do odwrotu. Wbrew rozkazom Hitlera Model postanowił nie bronić posiadanego przedpola Leningradu, a wycofać swoje oddziały na linię [[Narwa (rzeka)|Narwy]], [[Pejpus|jez. Czudzkiego]], jez. Pskowskiego, Noworożewa, Pustoszkę, jez. Nieswierdo.

30 marca 1944 został mianowany [[marszałek polny|feldmarszałkiem]] (''Generalfeldmarschall'') i dowódcą [[Grupa Armii Północna Ukraina|Grupy Armii "Nord„Nord Ukraine"Ukraine”]], zastępując na tym stanowisku feldmarszałka [[Erich von Manstein|Mansteina]]. 28 czerwca 1944 został jednocześnie mianowany następcą feldmarszałka [[Ernst Busch (oficer)|Buscha]] na stanowisku dowódcy [[Grupa Armii „Środek”|Grupy Armii "Środek"„Środek”]]. W tym momencie dowodził łącznie 60 dywizjami. 22 lipca otrzymał posiłki z Węgier i Włoch (w tym [[1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring|Dywizję "Hermann„Hermann Göring"Göring”]]). Dodatkowo, w celu ratowania katastrofalnej sytuacji na środkowym odcinku frontu przerzucił odwody z rejonu na południe od Prypeci, osłabiając w ten sposób Grupę Armii [[Grupa Armii Północna Ukraina|"Nord„Nord Ukraine"Ukraine”]]. W późniejszym rozrachunku przyniosło to utratę zachodniej części obecnej [[Ukraina|Ukrainy]] i ziem południowo-wschodniej Polski, zajętych w toku operacji lwowsko-sandomierskiej (13 lipca – 29 sierpnia 1944).

W dniu [[1 sierpnia]] 1944 na podległym Modelowi pod względem operacyjnym terenie [[Warszawa|Warszawy]] wybuchło [[powstanie warszawskie|powstanie]]. Informację o jego wybuchu feldmarszałek otrzymał w nocy z 1 na 2 sierpnia od generała [[Reiner Stahel|Stahela]]. W mieście stacjonowało wówczas ok. 15 000 żołnierzy. 4 sierpnia 1944 dowodzenie nad [[Grupa Armii „Środek”|Grupą Armii "Środek"„Środek”]] przejął generał pułkownik [[Georg-Hans Reinhardt]]. Daty od 1 do 4 sierpnia 1944 określają zatem cezurę czasową odpowiedzialności feldmarszałka za wydarzenia w Warszawie.

W sierpniu Model został zmuszony do wycofania swoich wojsk na linię Karpat i przejścia do obrony rubieży: [[Krasnojilśk|Krasnoilsk]], [[Delatyn]], [[Turka (miasto)|Turka]], [[Sanok]], [[Krosno]], zach. [[Dębica]], [[Szczucin]], [[Szydłów]], [[Raków]], północny Żagów, [[Zawichost]] do [[Dęblin]]a. Wydał szereg rozkazów mających na celu ponowne zdobycie [[Sandomierz]]a, co jednak się nie powiodło.

15/16 sierpnia 1944 r. Model wszedł na zajmowane przez [[Günther von Kluge|von Klugego]] miejsce głównodowodzącego wojskami na froncie zachodnim (Oberbefehlshaber West, OB West). Jednocześnie od 17 sierpnia 1944 objął dowództwo Grupy Armii "B"„B”. Tego też dnia wydał rozkaz:

''"„... Niech każdy próbuje wyjść z tej pułapki..."”''

Rozkaz Modela zakrawał na defetyzm, jednak był on wówczas jednym z nielicznych marszałków, który miał odwagę otwarcie sprzeciwić się [[Adolf Hitler|Hitlerowi]] – decyzja ta umożliwiła [[Grupa Armii B|Grupie Armii "B"„B”]] wyjście z "kotła"„kotła” i nie spotkał jej taki sam los, jaki spotkał [[6 Armia (III Rzesza)|6. Armię]] pod [[Wołgograd|Stalingradem]].

15 września 1944 około 13.00 w [[Oosterbeek]] Model osobiście był świadkiem lądowania brytyjskiej [[1 Dywizja Powietrznodesantowa (Wielka Brytania)|1 Dywizji Powietrznodesantowej]] pod [[Arnhem]] w ramach [[Operacja Market Garden|operacji "Market„Market-Garden"Garden”]]. Korzystając z jednostek znajdującego się w rejonie lądowania [[II Korpus Pancerny SS|II Korpusu Pancernego SS]] [[Obergruppenführer]]a [[Wilhelm Bittrich|Wilhelma Bittricha]] ([[9 Dywizja Pancerna SS Hohenstaufen]] -– 3000 żołnierzy bez czołgów, oraz [[10 Dywizja Pancerna SS Frundsberg]] -– 4000 żołnierzy z batalionem [[Panzerkampfwagen IV|Pzkpfw IV]]), Model po raz kolejny dowiódł swoich umiejętności improwizowania obrony, w wyniku czego zrzucony w rejonie Arnhem brytyjski desant powietrzny został zniszczony.

Model był sceptykiem co do szans powodzenia planowanego przez Hitlera uderzenia w Ardenach. Zamiast uderzenia na Antwerpię proponował zamknięcie kilkunastu alianckich dywizji w rejonie [[Akwizgran]]u. 23 października 1944, dowiedziawszy się o planach Hitlera, zadzwonił do [[Alfred Jodl|Jodla]] i wyraził się słowami: ''"Może„Może pan powiedzieć ode mnie swojemu Führerowi, że Model nie chce mieć z tym nic wspólnego"wspólnego”''<ref>Newton Steven H., Feldmarszałek Walther Model. Ulubiony dowódca Hitlera, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007 str. 227</ref>. Pomimo to Modelowi zostało powierzone dowództwo nad siłami niemieckimi w Ardenach, i dzięki niemu udało się wbić niemal na 100 km od pozycji wyjściowych.

Do marca 1945 Grupa Armii "B"„B” pod wodzą Modela prowadziła obronę terenów znajdujących się nad [[Ren]]em. W nocy z 23 na 24 marca wojska amerykańskie rozpoczęły forsowanie Renu. 1 kwietnia Grupa Armii "B"„B” została okrążona. W kotle znalazło się 18 dywizji wchodzących w skład [[15 Armia (III Rzesza)|15 Armii]], [[5 Armia Pancerna (III Rzesza)|5 Armii Pancernej]], grupy armijnej "„[[Heinrich von Lüttwitz|von Lüttwitz]]"” i III Korpusu Artylerii, liczących 300 tysięcy żołnierzy. Mimo beznadziejnej sytuacji 15 kwietnia Model odrzucił amerykańskie propozycje kapitulacji. Jednocześnie kazał odesłać do domu wszystkich chłopców poniżej 18. roku życia oraz starszych członków [[Volkssturm]]u.

Ujęci w czasie II wojny światowej oficerowie Wehrmachtu chcieli uniknąć odpowiedzialności za zbrodnie wojenne, a zarazem obarczyć Hitlera winą za porażki militarne. Feldmarszałek Model -– martwy i blisko związany z hitlerowskim reżimem -– był wymarzonym kozłem ofiarnym, często występującym w relacjach byłych kolegów jako "chłopiec„chłopiec na posyłki Hitlera"Hitlera”. Tymczasem sam Model uważając się za "apolitycznego„apolitycznego oficera"oficera” obojętnie odnosił się zarówno do popełnianych zbrodni (ani ich nie inicjował, ani przeciw nim nie występował), jak i działań podejmowanych przeciwko Hitlerowi (nie reagował np. na wygłaszane w swojej obecności tyrady [[Josef Dietrich|Seppa Dietricha]] przeciwko Hitlerowi czy określanie przez własnego szefa sztabu Speidla dyktatora ''dupkiem z Berghofu''). Uchodząc za wykonawcę żądań führera w istocie publicznie wydawał rozkazy, których żądał Hitler, ale po cichu je sabotował. Model obiecał np. dyktatorowi utrzymanie [[Paryż]]a pod warunkiem dostarczenia kilkuset czołgów i 200 tysięcy żołnierzy. Jego podwładni nazwali te żądania naiwnymi, nie rozumiejąc, że należą one do taktyki Modela: obiecać Hitlerowi wszystko, czego chce, ale pod niemożliwymi do spełnienia warunkami<ref>Newton Steven H., Feldmarszałek Walther Model. Ulubiony dowódca Hitlera, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007 str. 215-216</ref>.

''Model był bardzo dobrym taktykiem, lepszym w obronie niż w ataku. Znakomicie potrafił ocenić, na co stać żołnierzy, a na co nie. Był szorstki w obejściu i jego metody nie zawsze akceptowano na wyższych szczeblach armii niemieckiej, ale Hitlerowi i jedno, i drugie się podobało. Model umiał sprzeciwić się Hitlerowi tak stanowczo, jak nikt inny, a nawet odmawiał wykonania rozkazów, z którymi się nie zgadzał''<ref>opinia generała [[Hasso von Manteuffel|von Manteuffla]] zamieszczona w: Liddel Hart "German„German Generals Talk"Talk” s. 70 za Newton Steven H., ''Feldmarszałek Walther Model. Ulubiony dowódca Hitlera'', Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007 str. 230</ref>. 19 stycznia 1942, w czasie dyskusji z Hitlerem, miał rozdrażniony wypowiedzieć słowa: ''"Mein„Mein Führer, kto dowodzi 9 Armią, Pan czy ja?"”''.

Model posiadał umiejętność szybkiego reagowania na zmieniające się sytuacje -– w czasie walki doraźnie improwizował grupy bojowe, złożone z pododdziałów różnych jednostek, dokonywał też niestosowanej zwykle w Wehrmachcie centralizacji dowodzenia artylerią. Działał na własną rękę, nie oglądając się na wytyczne Hitlera i [[Oberkommando des Heeres|OKH]] ani co do działań operacyjnych, ani co do budowy (zabronionych przez Hitlera) umocnień tyłowych. Wydając rozkazy na linii frontu często nie informował o nich swojego własnego sztabu (jak np. 5/6 VII 1943 pod Kurskiem, kiedy to jego rozkazy dla armii otrzymano wszędzie poza jego własnym dowództwem), nie był więc zwykle w nim lubiany<ref>do tego stopnia, że po przeniesieniu Modela na Ukrainę w marcu 1944 asystujący feldmarszałkowi w drodze na lotnisko oficer sztabu GA "Północ"„Północ” przekazał telefonicznie po starcie samolotu uzgodnione wcześniej ze sztabem hasło ''Schweinfurt'', które nie oznaczało nazwy niemieckiego miasta, lecz potwierdzenie odlotu niepopularnego dowódcy</ref>, tym bardziej, że słynął z ciętego języka. Znamienne w tym zakresie są słowa, jakie wypowiedział szef sztabu Modela [[Hans Krebs]] w odpowiedzi na telefoniczne prośby podkomendnych feldmarszałka o potwierdzenie wydawanych przez niego na linii frontu rozkazów: ''Jeżeli feldmarszałek wydał rozkaz, to należy go wykonać''<ref>Dowodzi to, że Krebs sam nie wiedział, jakie faktycznie rozkazy zostały wydane.</ref>. Z drugiej jednak strony, podczas wizyt na froncie zawsze miał czas dla szeregowego żołnierza, nic dziwnego, że cieszył się dość znaczną popularnością. Żądając niemożliwego starał się motywować żołnierzy, a nie faktycznie wymagać od nich niewykonalnych rzeczy.

Zdecydowanie mniej korzystnie przedstawia się ocena dowodzenia Modela z punktu widzenia strategicznego. Dwukrotnie -– po jednym razie na każdym z frontów -– dowodził zgrupowaniami, w których skład wchodziły dwie grupy armii i dwukrotnie nie potrafił przeprowadzić sensownego planu strategicznego. Nie udało mu się to więc ani latem 1944, kiedy próbował stabilizować front na Białorusi oddziałami ściągniętymi z Galicji, co przyniosło w efekcie kryzys na obydwu odcinkach, ani na stanowisku OB West, gdzie okazał się niezdolny do koordynowania działań całego frontu: wolał wskoczyć w samochód i jechać na pierwszą linię. Ponadto Model swoim horyzontem obejmował wyłącznie podległe sobie odcinki frontu, nie wykazując istotnego zainteresowania losem sąsiednich zgrupowań. Odchodząc w 1944 ze stanowiska dowódcy [[Grupa Armii Północ|Grupy Armii "Północ"„Północ”]] przygotował więc zestawienie jednostek, które można przenieść na Ukrainę, po czym -– wiedząc już, że dowództwo tych wojsk zostanie powierzone jemu -– listę tą wydłużył z 2 do 6 dywizji. Model był zresztą świadomy swoich ograniczeń w tym aspekcie dowodzenia, skoro w początku września 1944 z ulgą przyjął propozycję oddania stanowiska Oberbefehlshaber West (dowódcy frontu zachodniego) [[Gerd von Rundstedt|von Rundstedtowi]], określając to krótko jako "dobry„dobry pomysł"pomysł”<ref>Zmiana ta nastąpiła z dniem 5 września 1944</ref>.

* Walther Model był ojcem powojennego generała brygady ([[Bundeswehra|Bundeswehry]]) Hansa Georga Modela<ref>Hans Georg w roku 1944 zaciągnął się jako ochotnik do elitarnej dywizji "Großdeutschland"„Großdeutschland”. W roku 1987 jako dowódca 7. brygady grenadierów pancernych przeszedł w stan spoczynku</ref>.

* [[Krzyż Zasługi Wojskowej (Austria)|Krzyż Zasługi Wojskowej]] III klasy – [[Austro-Węgry]]